Türk bayraklı gemilerin sayısı son yıllarda azalmaya başladı. Özellikle Türkiye vatandaşlarına ait bin grostonu aşan gemilerde yabancı bayrak taşıyanların sayısı çoğalıyor.
Türkiye vatandaşlarına ait gemilerin dökümü şöyle. Bin grostonu aşmayan gemilerin toplam sayısı 2265'i buluyor. Bu gemilerin 1283'ü Türk bayrağı taşıyor, kalan 982'si yabancı bayrakla dolaşıyor. Türkiye vatandaşlarına ait bin grostonu aşan gemi sayısı ise 2012'de 1020'ye yükseldi. Bu gemilerin sadece 392'si Türk bayrağı taşıyor. Kalan 628 gemi yabancı bayrakla dolaşıyor. Nedense bin gros tonun üzerindeki gemilerde durum birdenbire farklılaşıyor ve yabancı bayrak sayısı Türk bayrağının neredeyse iki katına çıkıyor.
"Peki ne var bunda?" sorusu akla gelebilir. Sorun şu: Bu gemilere yatırılan paralar Türkiye'de kazanıldığından vergi cenneti ülke bayrağı alındığı için adeta vergi cennetlerine para transferi etkisi yapıyor ülke ekonomisinde. Kaynak kaybı yanında vergi kaybına da neden oluyor.
Peki neden bin grostonun üzerindeki gemiler Türk bayrağı yerine yabancı bayrağı tercih ediyor?
Bunun bir nedeni vergi cennetlerine yapılan para transferiyken, yabancı bayrak tercihinin diğer nedeni olarak da Alman bankalarının Türk bayraklı gemilere kredi vermemesi gösteriliyor. Bu görüşü savunanlar, Alman bankalarının Türk hukukuna güvenmediklerini ve verdikleri kredilerin gemi ipoteklerini Türkiye yasalarına göre yaptıklarında hukuki belirsizlikle karşılaştıklarını söylüyorlar.
Bazı armatörler ise bu açıklamanın gerçeği yansıtmadığını belirtiyorlar. Türkiye yasalarına göre gemi ipoteği verdiklerini ve bir sorun çıkmadığını söylüyorlar. Fakat bütün bu yorumlar gerçeği değiştirmiyor. Gerçek şu ki, Türkiye vatandaşlarının yabancı bayraklı gemi sayısı artıyor. Böylece Türkiye kaynak kaybına uğradığı gibi istihdam olanaklarını da yitiriyor. Hatta Türkiye yasalarına göre kredi alıp gemi ipoteği verenlerin kredi maliyetleri yükseliyor. Diğer bir deyişle bazı Alman bankaları Türk bayraklı büyük gemi yapımında kredi faizlerini ve diğer maliyetleri yükseltiyorlar.
Peki Türkiye'nin kaynak kaybına uğramaması için ne yapmak gerekiyor? Eğer gemi ipoteğinde sorun varsa ve öngörülemezlik yaratıyorsa mevcut yasalar düzeltilmeli. Ve Türk bayraklı gemi yatırımı cazip hale getirilmeli. Ya da vergi cenneti bayraklı gemi yatırımı kara para aklamak amacıyla yapılıyorsa o halde yasal takip yapılmalı. Kısacası Türkiye'de kazanılan paraların bu ülkenin ekonomisi için kullanılması şart.
