Son üç hafta içerisinde Amerikan Merkez Bankası'nın varlık alımlarını azaltacağı, dolar bolluğunun sona ereceği beklentisiyle gelişmekte olan ülkelerden para çıkışları başladı.
Çünkü bu beklenti üzerine Amerikan uzun vadeli tahvil faizleri arttı. 10 yıllık Amerikan hazine tahvillerinin faizi yüzde 1.92'den yüzde 2.20'ye yükseldi, dolara talep çoğaldı. Hal böyle olunca gelişmekte olan ülke para birimleri değer kaybetmeye başladı. Ve Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın belirttiğine göre son üç haftada Türkiye'den 7-8 milyar dolar çıktı. İşte ABD 10 yıllık hazine tahvil faizlerinin yükselmesiyle para çıkışlarının çoğalması Rus rublesine yüzde 3, Brezilya realine yüzde 6, Hindistan rupisine yüzde 6, Güney Kore won'una yüzde 1, Türk parasına yüzde 2 oranında değer kaybettirdi. Peki bütün bunlar olurken Taksim olaylarının yarattığı olumsuz beklentiye rağmen Türk parası niçin Rus Rublesi, Brezilya reali ve Hindistan rupisi kadar değer kaybetmedi?
Çünkü parası değer kaybeden bu üç ülke daha çok doğal kaynak ekonomisine dayanıyor. Dolar talebi artıp, doğal kaynak fiyatı düşünce bu ülke ekonomileri olumsuz etkileniyorlar. İşte Türkiye ve Güney Kore, belli başlı gelişmekte ülkelerden olan Rusya, Brezilya ve Hindistan'dan ayrışıyorlar. Bunun nedeni Türkiye ve Güney Kore'nin imalat sanayiine dayalı çok mallı bir ekonomiye sahip olmalarından kaynaklanıyor. Hatta Türk parasının Taksim olaylarının yarattığı olumsuz beklentiye rağmen fazla değer kaybetmemesi ekonominin temel makro göstergelerinin sağlıklı olmasına bağlanabilir.
Yine açıklanan bu yılın ilk üç aylık yüzde 3 oranındaki büyüme oranının göreli olarak yüksek olması, mayıs ayında ihracatın yükselmesi ve reel kur endeksinin 121.41'den 119.96'ya gerilemesi Türkiye ekonomisine rekabet gücü kazandıracağından ekonominin ihracat beklentilerini olumluya çeviriyor. Türkiye'de kırılganlığını önleyen kamu maliyesine gelince… Türkiye'nin bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 1.5 ve kamu borç yükünün yüzde 36 düzeyinde bulunması diğer gelişmekte olan ülkelerle kıyaslandığında büyük bir avantaj sağlıyor.
Bu arada hemen Türk parası fazla değer kaybetmedi. Çünkü "Türkiye'de Merkez Bankası'nın döviz satarak piyasaya müdahalede bulunup dövizin fiyatını gerilettiği" operasyonu aklınıza gelebilir.
Oysa aynı işlemleri diğer merkez bankaları da yapıyorlar. Onlar da döviz satarak paralarındaki oynaklığı önlemeye çalışıyorlar. Polonya Merkez Bankası zlotinin değerini korumak için geçen hafta epeyce döviz sattı. Hatta Brezilya para çıkışını görünce yabancıların bono alımına koyduğu yüzde 6 oranındaki vergiyi bile kaldırdı. Yine Brezilya Merkez Bankası, 28 Mayıs 2013'ten bu yana tam beş defa yerli para ve döviz bonosu takas (swap) ihalesi açarak parasındaki hızlı değer kaybını durdurmaya çalıştı. Buna rağmen son üç haftada parasındaki yüzde 6 oranındaki değer kaybını önleyemedi.
Anlayacağınız faiz lobisinin hisse senedi piyasasında yarattığı çöküşe rağmen Türk parası sağlam çıktı.
Bu nedenle Amerikan doları ya da euro alıp başka ülkelerin risklerini üstlenmek yerine Türkiye'nin riskini alıp Türk parası üzerinden yatırım yapmakta fayda var.
