Işınla bizi Scotty

Star Trek bizdeki adıyla Uzay Yolu sayesinde kaç kuşak uzayı keşfetti acaba? Uzay gemisi Atılgan ve mürettebatının görevi uzayda yeni galaksiler, gezegenler ve ırklar keşfetmekti. Onların her keşif macerasında biz, önce uzayda yalnız olmadığımızı kanıksadık, sonra da farklılıkların bir arada yaşayabildiği bir geleceğin mümkün olduğunu. Bilimkurgunun tanımlamasının hakkını veren maceradır koskoca Uzay Yol/Star Trek külliyatı. Ayrıca, teknoloji konusundaki öngörüleri nedeniyle de önemlidir hayatımızda. Bilgisayar, cep telefonu gibi alet edevatları birkaç kuşak ilk defa Uzay Yolu'nda görmedi mi? Bunun için "Işınla bizi Scotty" repliği bu evrenin bir anlamda alametifarikasıdır. Malum, Gene Roddenberry'nin yarattığı bu bilimkurgu klasiği önce dizi olarak başladı. 726 bölüm çekildi. Sonra sinemada 10 filmlik bir seri hayata geçirildi. 2009'da Star Trek'e tekrar el atıldı ve yepyeni bir kadroyla sinemadaki yeni macerası başladı. Bu hafta vizyona giren Star Trek: Sonsuzluk bu yeni maceranın üçüncü filmi. Filmin vizyona girmesini vesile edip Uzay Yolu/Star Trek evreninin günümüze kadar ulaşan etkilerini sıraladık.
Işınlanmayı öğrendik
Dedik ya "Işınla bizi Scotty" Uzay Yolu'nun alametifarikası olan replik. Genelde dizi ve filmlerde Kaptan Kirk'ün ağzından duyardık bu repliği. Bir rivayete göre prodüksiyon maliyetini düşürmek için ışınlanma teknolojisi Uzay Yolu'nun senaryosuna giriyor. Şöyle ki, malum Atılgan galakside yeni gezegenler keşfetmekle yükümlü. Her gezegene Atılgan'ın inişini sonra da kalkışını göstermek yerine mürettebatın o gezegenlere ışınlanmayla gönderilmesi uygun görülüyor. Böylece geminin iniş kalkış çekimlerini yapmaya lüzum kalmaz. Bu da prodüksiyon maliyetini düşürür. İşte bir kâr zarar hesabıyla diziye dahil olan ışınlanma teknolojisi dizinin unutulmazları arasında yer alıyor bugün.
Bilgisayar kelimesini belleğimize yerleştirdi
Bugün computer yerine bilgisayar kelimesini kullanıyorsak bunda Uzay Yolu'nun çok büyük katkısı var. Nasıl mı? Anlatalım: 70'li yıllarda henüz bilgisayar kullanımı ülkemizde yaygın değilken TRT, Uzay Yolu'nun seslendirilmesi konusunda hassas bir çalışma yapıyor. Dizideki teknolojik aletlerin Türkçeleştirilmesi konusunda uzmanlarla çalışıyor. Computer yerine bilgisayar kelimesinin kullanılması uygun görülüyor. Sonra 90'larla birlikte bilgisayar yaygınlaşıp evlere girmeye başlayınca kimse computer demiyor. Çünkü Uzay Yolu'ndan öğrenilmiş, computer değil bilgisayar o aletin adı!
Kapaklı cep telefonlarına ilham verdi
Hatırlayın 90'ların sonu ve 2000'lerin başında pek modaydı kapaklı cep telefonları. Havalıydı. Bu telefonların ilham kaynadığı nedir derseniz söyleyelim, Uzay Yolu'nda kullanılan telefonlardı.
Trekkie'ler her yerde
Uzay Yolu evrenindeki her detayı bilen, ırkları tanıyan, karakterlerin özelliklerini soluksuz anlatan fanlar Trekkie olarak anılır. Yeryüzündeki sayıları bilinmiyor ama binlerce olduğuna kuşku yok. Lakin bir başka uzay fenomeni Star Wars ile Star Trek hayranları arasında ezeli bir rekabet vardır. Birbirlerini sevmezler.
Kendi selamı var
Vulcanlı Mr. Spock'ın kullandığı bu selam, zamanla Star Trek selamı haline geldi. Öyle ki dünyanın neresinde olursanız olun bu selamı yapınca karşınızdaki hemen sizin bir Uzay Yolu hayranı olduğunuzu anlar.
NASA bile Atılgan'ı sevdi
Uzay Yolu ile büyüyen birkaç kuşak, bisikletlerine, sonra arabalarına dizinin gemisi Atılgan ismini veriyordu. Ama bu, sadece bize özgü bir davranış değil. Uzay Yolu fanlarının NASA'ya baskısı sonucu kurumun ilk uzay mekiğinin ismini Atılgan (Enterprise) olarak değiştirmişliği var.
Uzay Yolu'na yerli bir katkı
Dizi olarak başlayan sonra sinema filmleri çekilen Uzay Yolu serisinin resmi ilk filmi 1979'da çekilen Star Trek: The Motion Picture'dır. Fakat Yeşilçam Turist Ömer Uzay Yolunda adıyla Hollywood'dan önce Uzay Yolu'nun filmini çeker. 1973'te çekilen film sinemamızın en güzide örneklerindendir. Filmde Sadri Alışık ile birlikte, Uzay Yolu dizisini seslendiren tiyatro oyuncuları rol alır. Bu film Uzay Yolu külliyatına bizden bir katkıdır.
Klingonca konuşulan bir dil haline geldi
Uzay Yolu fanları bilir ki Klingonlar bu evrenin en savaşçı ve de barbar halkıdır. Bu halk dizide dilbilimci Marc Okrand tarafından uydurulan Klingonca adı verilen bir dille konuşur. Uzay Yolu fanlarının bu halka olan sevgisi arttıkça Klingonca beyazperdenin dışına taşar ve günlük hayatta kullanılır olur. Klingonca bilenlerden biri de SABAH ailesinden Şirzat Billallar'dır. Yıllar önce bu dille ilgili yaptığı haber bizim de birkaç Klingonca kelime öğrenmemize vesile olmuştu. İşte Bilallar'ın klavuzluğunda yazılış ve okunuşlarıyla birkaç Klingonca kelime...
Yimev (yimeyv) Dur
HigHos (Hihos) Bana gel
YitamchoH (yitaymçoh) Sus
Petad (petad) Kıpırdama
Pevang (Pevan) Harekete geç
Yirath (Yirak) Öyle kal
Dah Şimdi
Yitlhutihchu' (Yukluk çu) İçelim
Yiqim (Yahim) Dikkat et
Yibej (Yibeyç) İzle