Murat Arın: Ayı piyasası rallisinin sonu gelmek üzere

Piyasalar ayın başından bu yana satış ağırlıklı bir seyir izliyordu. İçerideki satışlarda mayıs ayının son haftasından itibaren IMF ile anlaşılması ihtimalinin zayıflaması etkili oldu. Global borsalarda ise mart ayından itibaren süregelen yükseliş kar satışlarıyla dengelendi. Geçen hafta sonunda IMF yetkililerinin yaptığı ziyaretle anlaşma beklentilerinin yeniden alevlenmesi İMKB'de alımları kuvvetlendirdi. Ancak rakamlar anlaşma beklentisinin o kadar da güçlü olmadığını gösteriyor: TL pek değerlenmedi, tahvil faizleri yüzde 12'nin üzerinde kaldı. Faizler mayısta yüzde 11'e doğru inmişti. Yüzde 10 - 11 bandında olması gereken faizlerin yüzde 12'nin üzerinde seyretmesinden özellikle yabancı yatırımcıların IMF beklentilerini o kadar da ikna edici bulmadıkları anlaşılıyor. IMF'in de yaz tatiline girmek üzere olduğunu düşünürsek anlaşmasız dönemin en azından ekim ayına kadar süreceği görülüyor.

Bu arada çok şey olabilir. Borsalar haziran ayındaki düzelmeden sonra yeni bir yükselişe başlamak üzere (başladı gibi). Bu hareket İMKB - 100 Endeksi'ni, IMF senaryosuyla birlikte 40 bin puanın üzerine taşıyabilir. Ancak bu yükseliş, mart ayından itibaren başlayan çıkışın (ayı piyasası rallisinin) son ayağı da olabilir.

Forbes dergisinde daha geniş biçimde ekonomilerde önemli bir düzelme olmadığını ayrıntılı biçimde anlatmaya çalıştım. Buradaki yazılarım ise daha kısa vadeli yatırıma yönelikti. Ancak kısa vadede de risklerin giderek artmaya başladığı gözüküyor. Son üç aydır hep ekonominin toparlanma eğiliminde olduğu izlenimini yaratan veriler öne çıktı. Aslında bu bir toparlanma değil ekonomilerdeki daralmanın durmasıydı. Şimdi de veriler düşülen seviyelerde kalınacağını gösteriyor. Kredi krizinin ardından kaldıraçlı kredilerin azalmaya devam etmesi, artan işsizlik ve işsizliğin kredi geri dönüşlerine yansıması ekonomiler üzerinde baskı kurmaya devam edecek. İşte bununla ilgili son iki örnek:

- ABD ticari kağıt piyasası 24 Haziran'la sona eren haftada rekor seviyeye indi ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) kayıt tutmaya başladığı 2001 yılından bu yana en düşük seviye olan 1 trilyon 155 milyar dolara geriledi. Ticari kağıt piyasası tam iki yıl önce 2.2 trilyon dolar büyüklükle zirveye ulaşmıştı.

- Moody's Kredi Kartı Endeksi'ne göre ABD kredi kartlarındaki geri ödememe oranı mayıs ayında yüzde 10'u aştı. Altı aydır üst üste rekor kıran endeks 20 yıldır hazırlanıyor ve hiçbir zaman bu seviyeye çıkmamıştı. Sizce kriz bitti mi?

Dünyanın en güçlü 10 bankası
The Banker dergisi her yıl dünyanın ilk 1.000 bankasını gösteren listeyi yayınlıyor. Bu yılki sıralama, 2008'deki listeden çok farklı bir tablo ortaya koydu. Çekirdek sermaye yeterliliğine göre yapılan sıralamada hükümet desteği alarak ulaştıkları sermaye yeterliliği ayrıca verildi. Yüzde 70'ine İngiltere Hazinesi'nin el koyduğu Royal Bank of Scotland'ın hala üst sıralarda yer alması dikkat çekti. Birçok kritere göre dünyanın en büyük bankası olan Bank of China bu listede ancak sekizinci olabildi.