Murat Arın: Çok fazla soru işareti, çok fazla zorlama

Piyasalar iyi geçen bir haftayı geride bıraktı ancak farklı yatırım araçlarında birbiriyle ters hareketler oluşurken çok fazla soru işareti belirmeye başladı

Küresel piyasalar iyi bir haftayı geride bıraktı. ABD'de işsizlik oranının yükselmesine karşın işsiz sayısının daha az artması olumlu bir gelişme olarak kabul edildi ve borsaların yükseliş trendini korumalarını sağladı. Dolar önemli para birimleri karşısında değer kaybetti.

Küresel piyasalar ilginç bir dönemden geçiyor. Birbiriyle bağlantısız ve ters hareketler gözleniyor. Örneğin ABD ekonomisi toparlanma yoluna girdiyse borsaların yükselmesi bunun doğal sonucu olabilir. Ama bu sürecin devamında ABD Merkez Bankası'nın faiz artırması beklenir. Bu nedenle doların hemen bütün para birimleri karşısında değer kaybetmesi ilginç bir çelişki oluşturdu. Bu durum ancak şununla açıklanabilir. Ekonomiler toparlanmaya başladı ancak bu hükümetlerin yaptıkları teşviklerle gerçekleşiyor ve bu durum değişmeyecek. Dolayısıyla ABD yüksek bütçe açıklarıyla karşı karşıya ve bu açıklar büyüyecek. Doların değer kaybetmesi ve altının yükselmesi buna bağlanabilir.

Peki o zaman ABD Hazine tahvillerine neden çok yüksek talep geliyor? ABD Hazinesi'nin geçen hafta yaptığı üç tahvil ihalesi çok başarılı geçti ve faizler geriledi. Özellikle 30 yıl vadeli tahviller yıllardır görmediği kadar yüksek rağbet gördü ve faiz mart ayından bu yana en düşük seviyeye indi. ABD'nin bütçe açıkları artmaya devam edecekse para neden yüzde 4.24 faizli 30 yıl vadeli tahvillere yöneldi? Piyasalarda geçen sonbaharda tırmanan kriz sırasında tahvil faizleri hızla gerilemişti. Bu senaryonun tekrarlanması mı bekleniyor?

Gemilerle kuru taşımacılık nakliye maliyetlerini gösteren Baltic Dry Endeksi Haziran ayı başında 4.291 seviyesine yükselmişti. Endeks Ağustos sonunda 2.388 seviyesine kadar yüzde 45'lik bir düşüş yaşadı. Ekonomiler toparlanıyorsa neden taşımacılık canlanmıyor ve endeks artış göstermiyor? Doların zayıflamasına ve ekonomide canlanma beklentilerine karşın petrol fiyatlarında da önemli bir sıçrama olmadığını ekleyelim. Küresel piyasalarda olumlu bir hava esiyor ama çok fazla soru işareti var.

İçeride ise IMF ile anlaşma yapılmasının daha da gecikeceğinin anlaşılmasının getirdiği bir baskı yaşandı. Asya'dan Amerika'ya kadar borsalar son bir yıldaki zirvelerini zorlarken İMKB haftanın ilk yarısında düşüş yaşadı. Hemen bütün paralar dolar karşısında değer kazanmasına karşın TL bundan yararlanamadı. Son bir haftadaki iyileşmeye karşın hem içeride hem dışarıda piyasalar çok fazla zorlamayla yürüyor. Beklemeye devam.

(Murat ARIN – 13.09.09)