Murat Arın: Borsalar kırılma noktalarına geldi

Kötü geçen bir haftanın ardından borsa endeksleri kırılma noktalarına geldi. Bundan sonra yeniden atağa kalkmak için gereken enerjiyi bulmakta zorlanacaklar.

Küresel piyasalarda son 10 gündür hava dönmeye başladı. Temmuz'dan itibaren yeniden kuvvetlenen yükseliş, ağustos ayının sonunun gelmesiyle yerini satışlara bıraktı. Düzeltme hareketi yaşanırken işin en ilginç yanı daha önce her şeyi tozpembe görme eğilimi kazanan piyasaların bu kez bazı olumlu gelişmeleri bile görmezden gelmesiydi.

Son birkaç haftanın ilginç bir özelliği daha var. Hemen bütün yatırım araçları sırayla teknik olarak zirve noktalarını denedi ve geri döndü. Örneğin petrolün 75-76 doları aşması, yükselişin hızlanmasına neden olabilirdi. Borsa endeksleri de önemli direnç noktalarını aşamadı. Altın geçen hafta içinde bir anda hareketlendi ve bin dolar seviyesini denedi. Altının yönü henüz belli olmadı ancak birçok emtia ve borsa endeksi zirveleri denedikten sonra bu noktalardan uzaklaşmaya başladı. Bu zirve denemelerinde "trende son vagona atlamaya çalışacak" olanlar yakalanmaya çalışıldı. Sırasıyla her yatırım aracında fiyatlar ‘akılları çelen’ seviyelere çekildi.

Geçen hafta ABD borsalarında yüzde 2 - 3, İMKB'de ise yüzde 5 - 6 oranındaki bir geri çekilmenin ardından satışların hızlanabileceğini yazmıştım. Piyasalar yaklaşık bu oranlardaki satışların ardından ilk önemli destek noktalarına geldi ve tutunma çabası içine girdi. Cuma günü ABD'de açıklanan işsizlik verileri öncesinde borsalar önemli bir dönemeçte beklemeye başladı.

ABD'de işsizlik verileri çok da iyi gelmedi ve işsizlik oranı, yüzde 9.7’ye çıktı. ABD'de işsizlik oranının yüzde 10'un üzerine çıkması, kredi sorunlarının dolayısıyla banka bilançoları içindeki belirsizliklerin artması demek. Durgunluk süresince işsiz sayısı 7.5 milyondan 14.9 milyon kişiye yükseldi, yani katlandı.

Borsalar ekonomilerin toparlanmakta olduğu beklentisiyle yukarı doğru itildi ancak bu bir toparlanmadan çok, daralmanın durulması ve yataya dönüş. Bu da ekonominin çarklarının dönmesine, işsizliğin azalmasına, ekonomilerin istikrarlı biçimde büyümesine yeterli olmuyor. Teşvikler ve faiz indirimleriyle ancak bu denge sağlanabildi. Teşviklerin çekilmesi ekonomilerin yeniden daralması anlamına gelecek. Hafta sonunda yapılan G - 20 toplantısında bu nedenle önlemlere devam edilmesi konuşuldu.
Türkiye'nin durumu da hiç farklı değil. Hatta eksik var. Merkez Bankası faiz düşürüyor ama teşvikler yetersiz. TUİK'in mevsim ve takvim etkilerinden arındırarak yayınladığı sanayi üretimi endeksi, bunu net biçimde ortaya koyuyor. 2008 başından bu yana üretim yüzde 17 civarında gerilemiş durumda ve endeks, ÖTV indirimlerine rağmen bir düzelme gerçekleşmediğini gösteriyor. Yeni teşviklerin gelmemesi bu yatay seyrin zaman zaman gerilemelerle birlikte devam edeceğini ortaya koyuyor.

Yeniden piyasalara dönersek... Birkaç ay sürecek kötüleşme beklentim değişmedi. Kısa vadede işlem yapanlar açısından İMKB haftayı önemli bir kırılma noktasında tamamladı. İMKB - 100'ün 45 bin puanın altına gelmesiyle satışlar hızlanabilir. Döviz ise henüz sakin. Euro - dolar paritesinin 1.40’ın altına gevşemesi, TL karşısındaki hareketi de tetikleyebilir. Dikkat… 
Murat ARIN - 06.09.09