Şirketlerde Brütüs sendromu

Pusula Danışmanlık Kurucusu, mali müşavir ve adli muhasebe uzmanı Fikriye Aslan, araştırmalara göre, Amerika'daki her 100 şirketten 3.4'ünün, İngiltere'de ise 3.2'sinin üçüncü jenerasyona devrettiğini ancak Türkiye'de bu oranın yüzde 2'yi bile bulmadığını belirtti. Şirketlerin üçüncü kuşağa aktarılamamasının nedenlerinden birinin de 'Brütüs Sendromu' olduğunu vurguluyan Aslan, "Aile şirketlerinin üçüncü kuşağa devredilmemesinin en önemli nedenleri, kurumsallaşamama ve şirket birimlerinin profesyonel olmayan aile üyelerinin yönetimine bırakılması. Ancak iflaslardaki asıl etken şirketin ikinci adamlarının planladığı hileler oluyor" dedi. Aslan bu kişilerin genelde yakın arkadaş, ağabey, kardeş veya karı-koca olduğunu belirtiyor. İkinci adamlara karşı duyulan fazla güven yüzünden gerekli denetimin yapılmamasının şirketleri iflasa sürüklediğini ifade eden Aslan, "Muhasebeyi, satın almayı elinde bulunduran, şirket adına satın alma ve anlaşma yapmaya yetkili kişiler, beyaz yakalılar, eski çalışanlar, ortaklar hile yapma oranı yüksek kişilerdir" diye konuştu. Şirket içinde 50'ye yakın hile türü bulunduğunu belirten Aslan, dünyada ve Türkiye'de en çok karşılaşılan türlerini şu şekilde sıraladı: "Yatırım, sigorta, sağlık, kimlik, telekomünikasyon, işe alım, banka, mortgage, şans oyunları, online alışveriş, nijer mektubu, kredi kartı gibi birçok hileye başvuruluyor. Türkiye'de ise en fazla mali tablo hileleri yapılıyor. Şirketin geliri olduğundan fazla ya da eksik gösterilerek üst düzeydeki yönetici yanıltılıyor."
HİLE ÖRTBAS EDİLİYOR
Hilenin en çok ilk üç yılda yapıldığını dile getiren Aslan, "Genelde ihbarı yapan da o hilenin içindedir fakat bazı anlaşmazlıklar nedeniyle saf dışı bırakılmıştır. Bu nedenle hileyi ihbar eder" şeklinde konuştu. 2012'de sadece 11 şirketin hile denetimi için başvurduğunu belirten Aslan "Türkiye'de aile şirketi olduğu için hile genelde örtbas ediliyor. Hile ortaya çıksa dahi işveren ikinci adamı işten çıkarmada çekingen davranıyor. Çünkü bu kişi genellikle üst düzey pozisyonda bulunuyor ve tüm şirket sırlarını biliyor. Dolayısıyla hileyle yönetilen şirketin ömrü de kısa oluyor" dedi.
HİLE ERKEKTE FAZLA
Fikriye Aslan hilelerin en çok kriz dönemlerinde arttığını söyledi. Aslan, "Kriz ortamında kazanılamayan para hileyle kazanılmaya çalışılıyor" dedi. Beyaz yakalıların hile yapma oranının daha yüksek olduğunu vurgulayan Aslan, "Eğitim seviyesi yükseldikçe yapılan hile adedi az olmasına karşın verdiği zarar ve yaptığı vurgun miktarı tek seferde çok fazla" diye konuştu. Aslan, cinsiyete göre hile oranının kadınlarda yüzde 40, erkeklerde ise 60 olduğunu aktardı.