Bağış yaparken STK’ya güvenmiyoruz

Şirketlerin çalışanlarının sağduyularını artırma ve sosyal yanlarını geliştirmeleri için teşvik ettikleri sivil toplum kuruluşlarının (STK) içerisinde yer alma, bağış yapma ya da gönüllü olarak çalışma projeleri pek de başarılı olmuşa benzemiyor. 'Türkiye'de Bireysel Bağışçılık ve Hayırseverlik Araştırması'na göre bireylerin 2004'te STK faaliyetlerine katılma oranı yüzde 22.7 iken bu oran 2015'te yüzde 15.8'e düştü. Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV) tarafından yayınlanan, Türkiye'nin 68 ilinde toplam 2 bin 495 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmaya göre Türkiye'de bir yıl içinde yapılan tüm bireysel yardım ve bağışların toplamı 13.7 milyar TL. Türkiye'de bireyler yardımlarını genellikle aile, yöresel ya da hemşehrilik bağları olan kişilere doğrudan yapmayı tercih ediyorlar. İhtiyaç sahibi kişilere dinsel ve kültürel yakınlık yardım yapma tercihini etkiliyor. Bireyler bağışlarını bir STK aracılığıyla değil, doğrudan kendileri ulaştırmayı tercih ediyorlar.

BAĞIŞLAR AZALIYOR
Son bir yıl içerisinde herhangi bir STK'ya aidat ödeme dışında bağış yaptığını belirtenlerin oranı yüzde 13 iken, bu oran 2004 yılında yüzde 18 düzeyindeydi. Bu da STK'lar aracılığıyla yardım ya da bağışların oranının düştüğünü ortaya koyuyor. Araştırma bağış yapılırken çoğunlukla fakirlere ve düşkünlere, yetimlere, eğitim, çocuk ve gençlere yardım ile şehit ve gazi ailelerine yardım alanlarında çalışan STK'ların tercih edildiğini gösteriyor.

GÜVEN DUYGUSU ARTIRILMALI
TÜSEV Genel Sekreteri Başak Ersen, "10 yıl öncesi ile kıyasladığımızda gerek yardımların gerek STK'lara yapılan bağışların düştüğünü görüyoruz. STK'lara yapılan bağışların artması ve sivil toplum algısının iyileşmesi için STK'ların bireylere verdiği güven duygusunu artırması önemli. Bunun için STK'ların hem finansal hem de etik açıdan bütünlük içinde çalıştıklarını ve her konuda hesap verebilir olduklarını topluma göstermeleri gerekiyor" dedi.
EN FAZLA FİTRE VERİLİYOR
-Son bir yıl içerisinde doğrudan akraba, komşu ya da diğer ihtiyaç sahiplerine maddi yardımda (nakit para, yiyecek, giyecek, yakacak, vb.) bulunduğunu belirtenlerin oranı yüzde 34. Bu oran 2004'te yüzde 44 düzeyindeydi.
-Yoksullara yardım öncelikli olarak devletin (% 44) ve hali vakti yerinde vatandaşların (% 30) görevi olarak görülüyor. Yoksullara yardımı STK'nın görevi olarak görenlerin oranı (% 4) oldukça düşük.
- Son bir yıl içerisinde dini vecibelerle ilgili yardımlarda fitre (% 68), zekat (% 28) ve kurban kesimi (% 43)] bulunanların oranı 2004'e göre tüm seçenekler için 7 ile 12 puan arasında düşüş gösterdi. Bu yardımları yapmaya maddi durumunun müsait olmadığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 10-30 arasında değişiyor.
-Bireylerin sadece yüzde 7.5'i bağışlarını kısa mesaj yoluyla (SMS), yüzde 1.9'u ise bir internet sitesi aracılığıyla yapıyor.