Dudak uçuğu neden çıkar?
Uçuk dediğimiz yaralar aslında herpes simpleks virüsü (HSV)'nin yol açtığı, virüsün alt türlerine göre hemen hemen vücudun her yerinde oluşabilen, içi su dolu kabarcıklar ile başlayıp sonra yaranın kabuk bağlamasıyla karakterize viral enfeksiyonlardır. HSV dünya genelinde en sık görülen enfeksiyöz virüslerden birisi olarak kabul edilmektedir. HSV tip 1 ve tip 2 alt sınıflarında ikiye ayrılır; tip 1 yetişkinlerde ağız içi, dudak, yüz ve burun etrafında görülürken, tip 2 ise daha çok genital bölgelerde görülmektedir.
Dudak uçuğu bilimsel adıyla Herpes Labialis HSV tip 1 virüsünün sebep olduğu uçuk çeşididir. Sıklıkla dudaklar başta olmak üzere ağız etrafı, burun ve çenede ortaya çıkmaktadır. İçi su dolu veziküller halinde ortaya çıkmakta ve ortalama bir hafta sonra bu veziküller kabuk bağlayarak iyileşme göstermektedir.
Dudak uçukları genellikle şu sebeplerden ötürü ortaya çıkmaktadır;
- Stres, heyecan, travma gibi psikolojik durumlar
- Yorgunluk, uykusuzluk gibi vücut direncini düşüren hayat tarzı
- Soğuk algınlığı, grip ve ateşli hastalıklar gibi bağışıklık sisteminin zayıfladığı rahatsızlıklar
- AIDS, kanser ve organ nakli olan hastalarda kullanılan ilaçlar sebebiyle bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar
AŞIRI GÜNEŞE VEYA UV IŞINLARINA MARUZ KALMA GİBİ FİZİKSEL SEBEPLER
Dudak uçuğu dünya popülasyonunun 3te 2sinde görülmektedir ve yetişkinlerin %90'nında yapılan testlerde bu virüsün olduğu görülmüş ancak sadece bağışıklık sisteminin zayıfladığı ve yukarıdaki sebeplerin oluştuğu durumlarda kendini gösterdiği görülmüştür. Yani virüsün dudakta hastalık yaratabilmesi için bağışıklık sistemini yenmesi gerekiyor.
PEKİ BU UÇUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR? BULAŞICI MIDIR? NASIL KORUNMALIYIZ?
İlk virüs atağının belirtileri uçuğa sahip kişi ile temastan sonra 3 hafta içinde ortaya çıkmaktadır. Daha çok çocuklarda görülmektedir bu süreçte ağız içinde yaygın su dolu kabarcıklar, ateş, halsizlik ve huzursuzluk tabloya eşlik eder. Kişiler genellikle kızarıklık oluşmuş deride yanma, kaşıntı ve batma hissi yaşarlar. İlk atak her zaman en sancılı geçendir sonraki ataklar bu kadar ağrılı olmamaktadır.
Virüsün vücudumuza ilk girişi genellikle bebeklik ve çocukluk çağımızda ailemiz ya da yakın çevremizin temasıyla gerçekleşir. Herpes virüsü her zaman bulaşabilme özelliğine sahiptir ancak özellikle su kabarcıklarının görüldüğü veziküler evre en çok bulaşın olduğu evredir. Çoğunlukla öpme, ortak eşya kullanımı, traş bıçağı gibi dudakla yüzle teması olan eşyalardan bulaşmaktadır.
Henüz bu virüse karşı bir aşı geliştirilemediğinden bulaşmayı ve hastalığı önleyecek bir yol yok o yüzden, korunmak en etkili yöntem. Uçuğu olan kişilerle temastan kaçınmalı, ortak eşya kullanımını kısıtlanmalı, sarılma ve öpme davranışlarından uzak durmalıyız.