İstanbul'da yaşanan son deprem sonrası sosyal medyada benzer bir detay dikkat çekti: Pek çok kullanıcı, evcil hayvanlarının depremden dakikalar önce huzursuzlandığını, havlamaya ya da saklanmaya başladığını yazdı. Peki bu bir tesadüf mü, yoksa hayvanlar gerçekten de depremi önceden hissedebiliyor mu?
Hayvanların deprem öncesi gösterdiği bu davranışların tamamen içgüdüsel mi, yoksa tesadüfi mi olduğu uzun zamandır tartışma konusu. Bilim insanları henüz bu konuda kesin bir yargıya varmış değil. Ancak geçmişteki bazı büyük depremlerden önce hayvanların sergilediği sıra dışı davranışlara dair çok sayıda kayıt bulunuyor.
Örneğin 1975 yılında Çin'in Haicheng kentinde meydana gelen büyük depremden önce binlerce yılanın kış uykusundan uyanarak yuvalarını terk ettiği gözlemlenmişti.
HAYVANLAR DEPREMİ ÖNCEDEN HİSSEDEBİLİR Mİ?
Depremden hemen önce havlamaya başlayan köpekler, ötmeye başlayan kuşlar acaba depremi önceden mi hissediyor? İşte bilimsel açıklaması…
İŞİTME DUYULARI ÇOK GELİŞMİŞTİR
Bazı hayvanların işitebileceği frekanslar insanlarınkinden çok daha geniş bir aralıktadır. Bu nedenle yerin altından gelen ve bizim fark edemeyeceğimiz bazı sesleri duyabilirler.
SİSMİK TİTREŞİMLERİ ALGILAMA YETİLERİ GÜÇLÜDÜR
Pek çok hayvan, özellikle de yerle doğrudan temas eden türler fare, köpekler ve yılanlar, insanların fark edemediği çok küçük yer sarsıntılarını hissedebilir. Yer kabuğunda deprem öncesi meydana gelen mikro titreşimler, bu canlılar için bir tür uyarı işareti olabilir.
KİMYASAL DEĞİŞİKLİKLERİ FARK EDEBİLİRLER
Depremlerden önce yer altından salınan gazların atmosferdeki yoğunluğunu bazı hayvanlar fark edebilir. Bu durum, söz konusu canlıların davranışlarında ani ve dikkat çekici değişimlere yol açabilir.
ELEKTROMANYETİK DALGALANMALARI ALGILAYABİLİRLER
Deprem öncesinde yer altında meydana gelen elektromanyetik dalgalanmaların, bazı hayvan türleri tarafından algılanabildiği düşünülmektedir. Özellikle kuşlar ve deniz canlıları, bu tür elektriksel değişimlere karşı oldukça hassastır.
SONUÇ OLARAK…
Hayvanların depremi önceden hissedip hissedemedikleri hala kesin olarak yanıtlanmış bir soru değil. Ancak gerek gözlemler, gerekse bazı bilimsel bulgular, bu olasılığı güçlü kılıyor. Gelecekte yapılacak daha detaylı araştırmalar, hayvanların bu gizemli sezgilerini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Belki de bir gün, onların davranışları sayesinde depremleri önceden haber verebilen yeni uyarı sistemleri geliştirilebilir.
Deprem, Türkiye gibi fay hatları üzerinde yer alan ülkelerde kaçınılmaz bir gerçek. Ne zaman, nerede ve ne şiddette yaşanacağı bilinmeyen bu doğal afet, saniyeler içinde hayatları altüst edebilir. İşte tam da bu nedenle, deprem çantası hazırlamak sadece bir önlem değil, aynı zamanda hayatta kalma şansınızı artıracak hayati bir adımdır.
Deprem sonrasında en kritik saatler, ilk 72 saattir. Bu süre zarfında yardım ekiplerine ulaşmak zaman alabileceği için, temel ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz bir çantaya sahip olmanız yaşamsal önem taşır. Uzmanlara göre bu çanta, sadece sizi değil, aynı zamanda ailenizi ve sevdiklerinizi de afet anında koruyacak bir güvenlik kalkanıdır.
BİR DEPREM ÇANTASINDA NELER OLMALI? Öncelikle kişi başı günlük en az 1 litre olacak şekilde üç günlük su stoku bulunmalı. Bunun yanında konserve, kuruyemiş, enerji barı gibi bozulmayan ve uzun süre dayanabilen gıda ürünleri mutlaka çantada yer almalı. Açlık ve susuzluk, afetin ardından hem fiziksel hem de psikolojik direncinizi zayıflatabilir.
Bir diğer hayati unsur ise ilk yardım setidir. Yaralanmaların sık yaşandığı bu tür olaylarda, pansuman yapabileceğiniz temel malzemelerin yanı sıra ağrı kesici, antiseptik solüsyon ve kişisel ilaçlar da hazır bulunmalı.
El feneri, düdük ve yedek piller de hem karanlıkta yönünüzü bulmak hem de yardım çağrısı yapabilmek için olmazsa olmazlardan.
Hijyenin korunması ise uzun vadede sağlık sorunlarının önüne geçer. Islak mendil, sabun, tuvalet kağıdı, diş fırçası ve macunu gibi ürünler çantada mutlaka yer almalı.
Bunlara ek olarak, hava şartlarına uygun yedek giysiler ve termal battaniyeler de soğuk hava koşullarında vücut ısınızı korumak açısından hayati rol oynar.
BELGELERİNİZİ HAZIRLAYIN Deprem çantası sadece fiziksel ihtiyaçlar için değil, resmi işlemler ve iletişim için de hazırlanmalı. Kimlik, tapu, sigorta poliçeleri gibi belgelerin kopyaları su geçirmez bir poşet içinde çantada bulunmalı.
Ayrıca, yakınlarınızın telefon numaralarını içeren bir not defteri ve bir miktar nakit para da afet sonrası süreçte büyük kolaylık sağlar.
Çantanızın her an ulaşabileceğiniz bir noktada ve taşınabilir yapıda olması gerekir. Deprem anında saniyelerin bile önem taşıdığı düşünüldüğünde, çantaya ulaşım kolaylığı ciddi fark yaratır. Ayrıca, içeriğini belli aralıklarla kontrol edip son kullanma tarihlerini gözden geçirmek de unutulmamalı.
Unutmayın, deprem değil, hazırlıksızlık öldürür. Alacağınız küçük önlemler, büyük felaketler karşısında sizi hayatta tutabilir. Şimdi harekete geçme zamanı. Deprem çantanızı hazırlayın, hayatınızı güvence altına alın.
