WISH’nin gündemi otizm oldu

Önde gelen sağlık uzmanları, profesörler, akademisyenler, ekonomistler ve sağlık bakanları; Doha'da bir araya gelerek WISH'in Katar'daki en iyi kanıta dayalı fikirleri yakalama ve yayma konusundaki kararlılıklarını bölgede ve dünyada tartıştı. Bu yılki WISH Zirvesi'nin konuları arasında; otizm, demans (bunama), bulaşıcı hastalıklar, kanser, hasta güvenliği ve sağlık ekonomisi vardı.

Dünya Yenilikçi Sağlık Zirvesi'nde (WISH), Katar Vakfı (QF) Başkanı Sheikha Moza bint Nasser, bakanlara ve küresel sağlık politikası uzmanlarına seslenerek başladı. Açılış konuşmasında Sheikha Moza bint Nasser; "Ülkemizin tamamında bir sağlık sistemi var ancak hiçbiri mükemmel değil. Her ülke kendi sağlık sorunları ile karşı karşıya. Umarım bu zirvede, WISH tarafından üretilen, kendi sağlık sistemlerini geliştirmeye yönelik araştırmalardan yararlanacak ve WISH'ı kendi ülkelerindeki politika reformlarını gözlemleme ve izleme platformu olarak kullanacaklar."

Sheikha Moza bint Nasser konuşmasında Katar'ın genomik ve kişiselleştirilmiş tıp alanındaki çığır açıcı çalışmalarını da vurguladı. "2011 yılında başlatılan Katar Genom Programı, 3 bin katlı genom dizilişini tamamladı. Katar Genom Programı'nın nihai amacı, hastalara muazzam fayda sağlamaktır. Ortaklarla birlikte çalışarak, hastaların gizliliğini garanti ederken, etkili ve özel tedavi sağlamak için vatandaşların genom verilerine tüm sağlık merkezleri, hastaneler ve klinikler tarafından erişilebilmesini sağlayacak sistemleri geliştirmenin yollarını araştırmaktayız" dedi.

OTİZM TÜM DÜNYANIN SORUNU

Katar'ın otizmle ilgili ulusal stratejisi hakkında konuşan Sidra Araştırma ve Tıp Merkezi Psikiyatrisi Departmanı Başkanı Muhammed Waqar Azeem, "Strateji altı sütuna dayanıyor: bilinçlendirme, zamanlı tarama, zamanında tanı, kanıta dayalı müdahaleler, çocuğun hayatındaki okulların rolü ve erişkinliğe geçiş. Bu direkler çok önemlidir. İkincisi, tüm ulusal paydaşları bir araya getiren bir otizm forumu olan WISH, büyük bir başarıya imza atıyor"

SABAH Gazetesi Sağlık Editörü Didem Seymen Balcı, daha önce Türkiye'de de çeşitli görevlerde bulunmuş, şu an Boston Çocuk Hastanesi'nde otizm üzerine araştırmalar yapan Prof. Dr. Kerim Munir ile otizm üzerine özel bir röportaj gerçekleştirdi. Seymen'in; 'Otizm PGD (Preimplantasyon Genetik Tanı) ile ayıklanabilir mi? Otizm bu sayede ileride tarih olabilir mi?' sorusuna şu cevabı verdi: "Hayır. Öncelikle otizmin asıl sebebini bilmiyoruz, anlamaya çalışıyoruz ama şu an için bilmiyoruz. Bir tek nedeni değil, birden çok nedeni olabilir. Genetik, epigenetik ve çevresel sebepleri var. Bazen otizm, genetik bir bozukluktan kaynaklanabiliyor. Gelecekte otizmin gidişatıyla ilgili hazırlıklı olmamız gerekiyor. Şu an bildiğimiz kadarıyla otizm için bir tedavi yok ama ileride olmasını diliyoruz. Çevresel koşulları bildiğimiz takdirde, otizmin kolay tedavi edilen türleri olmasını umuyoruz. Yapabileceğimiz şey; otizmin çevresel nedenlerini tespit edersek, bunlardan kaçınabiliriz. Otizme yol açabilecek ilaç kullanımı ve toksik maddelere maruz kalma gibi durumlardan bahsediyorum… Bu, uzun vadeli çalışmalar ve inceleme gerektiriyor. Bu konuda çeşitli çalışmalar yürütülüyor ancak otizm tarih olmayacak. Çünkü tarih olabilmesi için önce sebebini bilmemiz gerekiyor."

Prof. Dr. Kerim Munir, Seymen'in 'WISH neden bu sene down sendromu veya diğer hastalıkları değil de Otizm'i seçti? sorusuna ise şöyle cevap verdi:

"Otizm üzerinde tartışılmayı konuşulmayı hak eden bir konu. Öyle ki normal şartlar altında defalarca hata yapılan bir olay ya da konu başlığı sonucunda az çok neler olduğunu, bu duruma nelerin sebep olduğunu değerlendirilebilir hale gelirsiniz. Fakat otizmde bu duruma bu kadar yaklaşamadık. Çok güzel çok tatlı çocuklar ve çok normal görünüyorlar ama bir süre sonra bir anda kapanıklaşıyorlar ve dünya ile iletişimleri kesiliyor... Halen çözümlenemeyen konular var... Örneğin, HIV global bir sorun haline geldi ve üzerine politikalar geliştirildi, yol haritaları çizildi... Otizmin de uluslararası köprüler kurduracağına, politik düzenlemelere yol açacağına, yönetimlerin ortaklaşa çalışacağı ve hepsinin ötesinde tek bir konu başlığı olmaktan çıkıp farklı disiplinleri bir araya getirerek hepimizi yeni ufuklar kazandıracağına inanıyoruz. HIV bize yeni bilgiler kazandırdı yeni açılımlar sağladı... Aynı Şekilde Otizm de bize yeni ufuklar yeni bilgiler ve açılımlar kazandıracaktır."

HER YIL 700 BİN KİŞİ BULAŞICI HASTALIKLARDAN ÖLÜYOR

Dünya Sağlık Örgütü yönetim kurulu üyesi Prof. Dame Sally Davies, WISH'ın küresel bir sağlık topluluğu oluşturma hedefiyle uyumlu olarak delegeleri dirençli bulaşıcı hastalıklarla mücadele etmek için birlikte çalışmaya çağırdı. Prof. Davies; " Her yıl dünya çapında bulaşıcı hastalıklar 700 bin ölümle sonuçlanmaktadır. Bu hastalıklar, 21. yüzyılda hızla büyük bir sağlık felaketi haline gelen antibiyotik tüketiminde bir denge olmamasından kaynaklanmaktadır. Planlama aşamasının ötesine geçip, bu küresel salgınla mücadele için somut eylemler önermek bizim için zorunludur. Tüm bakanları, politikacıları ve sağlık uzmanlarını daha parlak bir gelecek için yenilik yapmaya çağırıyorum" dedi.