'Anayaso'

Başbakan Erdoğan dün Şemdinli ve Yüksekova'da konuştu, önemli mesajlar verdi. " Hakkâri ili Türkiye'nin gündeminde" diyeceğim ama... Hiç gündemden düşmedi ki! Örnek mi? 37 yıl öncesine kısa bir yolculuk yapmaya ne dersiniz?
***
Dün ilginç bir kitap satın aldım: '<ı>Yankılarıyla <ı>Birlikte <ı>Günün <ı>Şiiri... <ı>Anayaso <ı>ve <ı>Şairi <ı>Şemsi <ı>Belli.'
'Anayaso' şiirinin hikâyesi kısaca şöyle... 1968 yılının mart ayında Trabzon Devrim Ocağı'nın 6'ncı kuruluş yıldönümü kutlanırken bir şiir okunur. Şiir herkesi heyecanlandırır. Adalet Partililer ise bu şiirin 'moskofluk' ('<ı>komünistlik') yaptığını öne sürer.
Elden ele dolaşan şiir 3 Nisan'da Hasan Pulur'un, Milliyet gazetesindeki '<ı>Olaylar <ı>ve <ı>İnsanlar' köşesinde yer alır. Ayrıca gazete Hakkâri'deki yaşamı yansıtan bir de fotoröportaj yayınlar: Köylüler Zap Suyu'nu bir telin üstünde cambazlık yaparak geçebilmektedir.
Derken şiiri yazanın şair ve denemeci Şemsi Belli olduğu ortaya çıkar. O sıralar İstanbul Boğazı'na asma köprü yapılması gündemdedir... Ancak bu girişim kimi çevrelerce eleştirilmekte, " Asıl Zap Suyu'na köprü gerekir " denilmektedir. Belli'nin şiiri işte bu kesimlerin sözcüsü olur.
Gelin 1973'te Selda Bağcan tarafından şarkıya dönüştürülen Anayaso şiirini okuyalım:
<ı>Gara <ı>dağlar <ı>gar <ı>altında galanda
<ı>Ben <ı>gülmezem
<ı>Dil <ı>bilmezem
<ı>Şavata'dan <ı>Hakkâri'ye <ı>yol <ı>bilmezem
<ı>Gurban <ı>olam, <ı>çaresi <ı>ne <ı>hooy <ı>babooov!
***
<ı>Bebek <ı>yanir, <ı>bebek <ı>haste, <ı>bebek <ı>ataş <ı>içinde
<ı>Ben <ı>fakiro,
<ı>Ben <ı>hakiro
<ı>Dohtur <ı>ilaç, <ı>çarşi <ı>bazar <ı>tamtakıro
<ı>Gurban <ı>olam <ı>bu <ı>ne <ı>iştir <ı>hooy <ı>babooov!
***
<ı>Çoçuğ <ı>ağlir, <ı>çoçuğ <ı>ölir, <ı>geçit <ı>vermiy <ı>Zap <ı>suyu <ı>Parasizo, <ı>Çaresizo <ı>Ben <ı>halsizo, <ı>ben <ı>dilsizo, <ı>şeher <ı>uzah <ı>yolsizo <ı>Bu <ı>ne <ı>haldir, <ı>bu <ı>ne <ı>iştir <ı>hooy <ı>babooov!
***
<ı>Gara <ı>dağda, <ı>gar <ı>altında <ı>ufağ <ı>ufağ <ı>mezerler
<ı>Yeddi <ı>ceset <ı>hetim <ı>hetim
<ı>Zap <ı>suyunda <ı>yüzerler
<ı>Hökümata <ı>arz <ı>eylesem <ı>azarlar
<ı>Ben <ı>ketimo
<ı>Ben <ı>yetimo
<ı>Ben <ı>ne <ı>biçim <ı>vatandaşım <ı>hooy <ı>babooov?
***
<ı>Şavata'dan
<ı>Angara'ya <ı>ses <ı>getmir
<ı>Biz <ı>getmeğe <ı>guvvatımız <ı>hiç <ı>yetmir
<ı>Malımız <ı>yoh
<ı>Yolumuz <ı>yoh <ı>Angara'ya <ı>ses <ı>verecek <ı>dilimiz <ı>yoh
<ı>Ganadımız <ı>golumuz <ı>yoh
<ı>Bu <ı>ne <ı>biçim <ı>memlekettir <ı>hooy <ı>babooov?
***
<ı>Yerin, <ı>yurdun <ı>adresesin <ı>bilmirem
<ı>Angara'da: <ı>Anayaso!
<ı>Ellerinden <ı>öpiy <ı>Hasso
<ı>Yap <ı>bize <ı>de <ı>iltimaso
<ı>Bu <ı>işin <ı>mümkini <ı>yoh <ı>mu <ı>hooy <ı>babooov?
'Anayaso'nun üstünden 37 yıl geçti. Hakkâri'nin yoksulluğu, itilip kakılmışlığı hâlâ sürüyor. Yalan mı?