İlaçta mevcut sistemi 360 derece sorgulayışımızın ortaya çıkardığı gerçek, yeniden yapılanma ihtiyacının kaçınılmazlığı oldu. Yeniden yapılanma derken, vatandaşın ilaç iştahından şirketlerin pazarlama taktiklerine, eczacıların daha etkin işlevinden doktorların reçete oluşturma disiplinine dek bütün alanları kastediyoruz.
Sorun şu; değer yaratmayan süreçler ilacı kirletmiş. Bütçe'ye yük, hastaya külfet, sektöre haksız kazanç, kamuya "maliyet" oluşmuş. Burada ilaç mümessilini de firmaları da suçlama amacı taşımadık.
İlaçtaki değer zincirindeki çürük, zayıf ve gereksiz halkalara işaret ettik.
İlaç, sıradan bir "ürün" değildir. İlacın "olmazsa olmaz" önemi vardır ve Türkiye'nin güçlü ilaç sektörüne sahip olması gerekir.
Bunun yolu, yalnızca sektörün ciroları üzerinden değil, ilaca erişim, eşdeğerlik dengesi, yeni ilaçlara duyulan ihtiyaç, kullanım verimi, israfı önleyen uygulamalar ve istihdama katkı gibi çok boyutlu matris üzerinden değerlendirmektir.
Türkiye'nin referans ilaca da eşdeğer ilaca da ihtiyacı vardır. Türkiye'nin reklamı yasak ilacın pazarlama süreçlerindeki kirlilikten kurtulmaya ihtiyacı vardır. Mümessilinden üreticisine, yazanından kullananına dek herkese ve her kesime düşen sorumluluklar vardır.
Yalnızca firma açısından bakarsak, indirimleri "zararlı" bulabiliriz. Yalnızca Bakanlık açısından bakarsak, faturayı sıfırlayabiliriz de. Ancak doğru bakış, ilaç üzerinden Türkiye optimali için sektörün tüm paydaşları için "kazan-kazan" odaklı, toplumsal yarar üretebilme arayışıdır. Biz de bunu yaptık zaten.