Çöpten Adalar Pasifik Akıntılarında Yüzüyor

ALGUITA adlı gemidekiler Hawaii'nin bin 600 kilometre kuzey doğusunda, yani en yakın ulusal sınıra yüzlerce kilometre uzaklıktaki Pasifik Okyanusu'nun bu ücra köşesinde çöp topluyor. İnsanlığın döküntüleri olan bu çöpler ölçümlere meydan okuyacak kadar geniş alanda sarmal bir akıntıda sürükleniyor. Ampuller, şişe kapakları, diş fırçaları, dondurma sapları ve her biri pirinç büyüklüğünde ince plastik parçaları Pasifik'teki bu alanı mesken tutmuşlar. Biriken çöpün kapladığı alanın büyüklüğü her on yılda ikiye katlanıyor ve bugün yaklaşık 1,4 milyon kilometre kare olduğu tahmin ediliyor. Ancak bir araştırma kuruluşu bugün artık çöplerin Pasifik'i gerçekten istila ettiği tahmininde bulunuyor. Yine de bu çöplerin birçoğu ağır akıntıların ve cansız rüzgârların onları dev bir anaforun içinde tuttuğu bu bölgede, denizbilimcilerin adlandırmasıyla bu girdaba yakalanıyor. Bilim adamları, bu çöp birikintisinin okyanuslardaki beş dev çöp girdabından biri olduğunu söylüyor. Tüpler, misina ve ağlar bu atıkların bir kısmını oluşturuyor ancak diğerleri karadan, yağmur olukları vasıtasıyla denize atılan çöpten oluşuyor. Gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların hafif, dayanıklı ve her yerde bulunan, kullanıldıktan sonra atılan ürünü plastik buradaki en yaygın atık. Girdaba yakalanmadan önce yüzlerce kilometre su üzerinde yüzebiliyor ve daha sonra, zaman içinde küçük parçalara ayrılıyor. Parçalanmış plastik parçaları suda konfetilere benziyor. Milyonlarca, milyarlarca, trilyonlarca ve daha fazla parçacık dünyanın çöp girdaplarında yüzüyor. PCB, baskılı devre kartları, DDT, zehirli böcek öldürücüler ve diğer zehirli kimyasallar suda çözülemiyor ancak plastik onları sünger gibi emiyor. Planktonlarla beslenen balıklar, bu küçük plastik parçacıklarını mideye indiriyor. Algalita Deniz Araştırmaları Kuruluşu'ndan bilim adamları, plastiklerin içerdiği kimyasalların aynılarının balıkların dokularında bulunduğunu söylüyorlar. Araştırmacılar, büyük bir avcı balığın ya da bir insanın, plastik yiyen balığın etini yediğinde, kendi dokusuna bu toksinleri transfer edebileceğini ve farklı besinlerdeki toksinlerin vücutta birikebileceğinden oranın daha yüksek olacağını söylüyor. Charles Moore, Pasifik'teki bu çöp girdabını 12 yıl önce Hawaii'deki bir yelken yarışından dönerken tesadüfen buldu. Kaptan olarak Moore, bu yaz 10. bilimsel yolculuğunda bölgeye, üç araştırmacı, ikinci kaptanını ve bir gazeteciyi götürdü. Moore birkaç tane daha benzer çöp girdabının keşfedilmemiş olduğundan emin. Birçok bilim adamı Japonya açıklarında ve Atlantik Okyanusu'nun tam ortasında, Sargasso Denizi'nde başka çöp bölgelerinin bulunduğuna inanıyor. Moore çöp parçasından örnekler alarak çok ciddi bilimsel araştırmalar yürüten ilk insan. 1999 yılında Algalita kuruluşunun çalışmalarını tamamen buraya yönlendirdi. Kuruluş şimdi plastik parçalarını inceliyor ve Kaliforniya sahili açıklarından ve Pasifik Okyanusu'ndaki kirli sudan örnekler alıyor. Araştırma teknesi, 15 metrelik alüminyum bir katamaran olan Alguita'nın arkasından çektiği ince gözlü ağ sayesinde, Moore küçük plastik parçalarını toplayabiliyor. Araştırmacılar her örnekteki plastik oranını ölçüyor ve her parçanın ağırlığını hesaplıyor. Aynı zamanda ağa takılan her bir balığın dokusundaki zehirli kimyasalları ölçmek için testler yapıyor. Bir önceki seyahatlerinde yakaladıkları bir Hawaii somonunun midesinde tam 84 parça plastik tespit etmişler. Araştırma ekibi zehirli kimyasallar için en son örnekleri test etmedi ama su örnekleri girdaptaki ve Pasifik'teki plastik miktarının arttığını gösteriyor. Şubat ayındaki su örnekleri yirmi yıl önceki örneklerdeki miktarın neredeyse iki katı daha fazla plastik içeriyor. Charles Moore, "Bu benim 1999'da bildiğim çöp alanıyla aynı değil. Bu tamamen farklı bir şey" diyor. İkinci kaptan Jeffery Ernst'e göre, bu çöp parçası "İnsanoğlundan etkilenmeyen hiçbir yer kalmadığının bir göstergesi."