Intel Rekabet Kriterlerini Engellemekle Suçlanıyor

Intel'in A.M.D.'yle olan anti-tröst ve patent davalarında uzlaşma yoluna gitmesi, A.M.D. açısından iyi bir haberdir, çünkü şirket 1,25 milyar dolar kazandı. Ama bu uzlaşmanın kamu için ne anlam ifade ettiği belirsizdir. Intel bir dizi rekabet bozucu uygulama ile rekabeti engelleyerek fiyatları yükseltmekle suçlanmıştı. Şimdi büyük bir çek imzalamış olsa bile Intel bu uygulamaları sürdürebilir. Intel'e karşı dava açan veya bunu yapmayı düşünen hükümet kuruluşları geri adım atmamalıdır. A.M.D.'nin Intel'e karşı açtığı ve hazırlıkları yıllar süren davanın önemli bir anti-tröst hesaplaşması olduğu düşünülmüştü. Hâlbuki A.M.D. davayı kendisi için Intel'den çok daha önemli olan bir meblağ karşılığı geri çekti ve hisse fiyatları bu haber üzerine hızla yükseldi. Varılan anlaşmanın bir parçası olarak Intel yeni birtakım iş uygulamalarına uymayı da kabul etti. Intel mikroçip endüstrisinin azmanıdır. Dünyadaki her beş kişisel bilgisayardan dördü Intel çiplerini kullanır ve bu durum şirkete suiistimal edilebilecek kadar muazzam bir piyasa gücü sağlar. Düzenleyici kurumlar Intel'i, büyük bilgisayar üreticilerine rakiplerinkini değil de kendi çiplerini tercih etmesi için önemli indirimler sunmakla ve ortak pazarlama anlaşmaları yapmakla suçladı. Intel'in uygulamaları sadece ABD içinde değil, uluslar arası alanda da sert tepkilere neden oldu. Avrupa Birliği Mayıs ayında Intel'e yasadışı ve rekabeti engelleyici uygulamalara başvurduğu için 1,45 milyar dolarlık bir ceza kesti. AB'nin rekabet komiseri, Intel'den iş yapma biçimlerini değiştirmesini istedi. Bunlar arasında, indirim yapmak için alıcıdan rakip firmalardan daha az mal almasını veya hiç almamasını istemek de vardı. Intel AB'nin bu kararını temyize götürüyor. New York Başsavcısı Andrew Cuomo bu ay Intel'e karşı geniş kapsamlı bir anti-tröst davası açtı ve Intel ürünlerini kullanmaya devam eden şirketlerle bağlantılı olduğu iddia edilen PC üreticilerine Intel tarafından yapılan ödemelere özel olarak odaklandı. Cuomo davayı ilan ederken Intel'i "piyasalar üzerindeki ezici gücünü korumak için yasadışı tehditler, zorlama, para cezaları ve korkutma" gibi yöntemleri kullanmakla suçladı. Olası bir uzlaşmaya göre, Cuomo'nun bu davada yumuşaması için neden yoktur. Federal Ticaret Komisyonu (FTC) da Intel'e karşı kovuşturma başlatmayı düşünmektedir. Tıpkı Cuomo'nun açtığı dava gibi FTC soruşturmasının odak noktası da Intel'in uygulamalarının tüketiciler üzerindeki etkileri olmalıdır. Intel ve rakibi A.M.D. her iki şirket için iyi bir anlaşmaya varmış olabilirler, ama bunun tüketiciler için fazla anlamı yok. Antitröst hukuku soyut görünebilir, fakat bilgisayar çipleri söz konusu olduğunda sıradan Amerikalı üzerindeki etkisi fazlasıyla gerçektir. Çipler yeni masa veya dizüstü bilgisayarların maliyetinin önemli bir parçasını oluşturur ve bu çiplerin kalitesi bilgisayar performansı için son derece önemli. Eğer Intel piyasadaki gücünü fiyatları yüksek tutmak ve daha iyi ürünleri piyasadan uzaklaştırmak için kullanıyorsa, bu durumda kaybeden sadece A.M.D. gibi rakipler değil bizzat tüketicilerdir.