Google Çin'e Meydan Okuyor

Amerikan bankalarının yağmacılık dışında herhangi bir eyilimi olmamasını görmek bizi üzüyor. Başkan Obama'nın, Çinli yöneticilere karşı çıkmaktansa, Dalay Lama'dan saklandığını görmek bizi üzüyor. Ve bütün bunlar, Çinlilerin siber baskıcılığına karşı Google'ın direnme kararını daha etkileyici kılıyor. Çin'deki arama sonuçlarını artık sansürlememeyi, gerekirse bunun için ülkeden çekilmeyi bile düşündüğünü açıklayan Google, çok az şirket veya devletin Pekin'e karşı gösterebildiği türden bir cesareti gösteriyor. Tutum hemen destek aldı. Genç Çinliler Google'un Pekin'deki genel merkezine gelip çiçek bırakarak saygılarını sunuyor. Çin, sansür politikası hakkındaki tartışmayı derhal sansürlemeye çalıştıysa da sayısız Çinli Twitter kullanıcısı Google'a övgüler yağdırmaya başladı. Örnek olarak Guangdong'lu bir Çinli şöyle diyor: "Google Çin'den değil, Çin dünyadan çekiliyor." Şüpheyle yaklaşanlar, Google'un kendi ticari bir başarısızlığını (Şirket Çin pazarında yerli bir arama motoru olan Baidu'nun gerisinde kalıyor) bir reklam kampanyasına çevirmeye çalıştığını söylüyor. Fakat sebebi ne olursa olsun, dört muhalifi; Shi Tao, Li Zhi, Jiang Lijun ve Wang Xiaoning 10 yılllığına hapse göndermek için Çin devletine yardım eden Yahoo'ya göre ortada büyük bir fark olduğu kesin. Muhaliflerin serbest bırakılması için yürüttüğü çalışmalarda şimdiye kadar önemli başarılar gösteren Dui Hua Vakfı'nın kurucusu John Kamm, "20 yıldır bu işin içindeyim, ama böyle bir şey görmedim" diyor. Aslında eski bir işadamı olan Kamm, Batılı şirketlerin kendilerine ait değerleri anlatmak için çok daha fazla şey yapabileceklerini söylüyor. Google çekilme kararını, muhaliflerin Gmail adreslerine Çin yönetiminin sızma girişiminden sonra aldı. Bu olay ve onu izleyen çalkantı, Çin'le ilgili iki önemli gerçeği ortaya koyuyor. Birincisi, Pekin siber savaşa gittikçe daha fazla yoğunlaşıyor. Bu, geleneksel askeri alandaki Amerikan egemenliğine karşı koymak için ucuz bir yol. ABD ve Çin arasında ciddi bir sürtüşme olursa, Pekin bizi füzelerle değil; elektrik şebekeleri ve haberleşme sistemlerini bozan, barajların kapaklarıyla oynayan siber sızma harekâtlarıyla vurabilir. Üstelik Çinli liderler siber silahlarını depolarda tutmuyor, onları saldırganca kullanmaya başladı bile. Geçen yıl Dalay Lama'nın, yabancı elçiliklerin, hatta dışişleri bakanlıklarının bilgisayarlarına karşı gerçekleştirilen eşgüdümlü ve geniş çaplı bir saldırı ortaya çıkarılmış ve izi Çinli korsanlara kadar sürülmüştü. 100'den fazla ülkedeki bilgisayarları hedef alan harekât o kadar kapsamlıydı ki, Batılı istihbarat uzmanları bunun Çin devletince düzenlendiğini düşünüyor. Ancak bu konuda kesin bir kanıt yok. Eğer nytimes.com'daki köşemde, benim imzamla, burjuva ve emperyalizm yanlısı Google'a karşı Çin Komünist Partisi'nin olağanüstü cesaretine övgüler düzen bir yazı yer alırsa ne demek istediğim anlaşılacaktır. İkinci gerçek ise, Çin'in açıklıkla ekonomik verimlilik arasındaki dengeleri baştan tanımladığı. Çin'in olağanüstü başarılı ekonomik reformlarının mimarı olan Deng Xiaoping, fotokopi ve faks makinelerini, cep telefonlarını ve avukatları istemeden sadece onlar modernliğin bir parçası olduğu için kabul etmişti. Fakat Devlet Başkanı Hu Jintao, son birkaç yıldır internet özgürlüğünü kısıtlayıp, avukat ve gazetecilerin üstüne gidiyor. Başkan Hu parlak bir entelektüel olabilir, ama 20 yıl sonraki Çin için bir vizyonu olmadığı anlaşılıyor. Hua Guofeng'in 1978'de iktidardan uzaklaştırılmasından sonraki en zayıf başkanın o olduğu görülüyor. Çin'deki vizyon ve liderliği onun yerine internet kullanıcıları gösteriyor. Onlarda, birçok yabancıda görülen dalkavukluktan eser yok. Birçoğu, yakın dönemde 10 yıl hapse mahkûm olan Çinli yazar Liu Xiaobo'ya destek verdiklerini belli eden sarı kurdeleli Twitter resimleriyle kendilerini göstermekten çekinmiyor. İşte cesaret diye buna derim! Çinli internet kullanıcıları, Büyük Çin Güvenlik Seddi'ni kişisel sanal ağlar ve Freegate gibi Amerikan merkezli proxy sunucularıyla aşmaya çalışıyor. Çin ve İran'ın uyguladığı sansürü boşa çıkarmanın ve bilginin serbestçe dolaşımını sağlamanın bir yolu olarak ABD bu çabaları ek sunucu kapasitesiyle desteklemeli. Genç Çinliler son derece de yaratıcı. Devlet, Tienanmen Meydanı'ndaki katliamın tarihi olan "4 Haziran"ı engelleyince, sorunu "35 Mayıs" yazarak çözdü. 1990'larda Çin'de yaşadığım zaman, ekranımda bir virüs belirip, "Li-Peng'i seviyor musun?" diye sorardı. Li-Peng o zamanların hiç sevilmeyen sertlik yanlısı başbakanıydı. Onu sevmediğinizi söylerseniz virüs zararsızca kaybolurdu. Fakat tersini söyleyince sabit diskinizi silmeye kalkışırdı. Teknoloji, eğitim ve bilgiden oluşan bir kombinasyonun Çin'deki bu tıkanıklığı sonunda gidereceğini düşünüyorum. Komünist Parti'yle Google arasındaki sürtüşmeden kısa vadede parti kazançlı çıkacaktır. Uzun vadeye gelince, ben olsam paramı Google'a yatırırım.