Güneşi Yakalayan Yolcular

Jonathan Smith'in bir şikâyeti vardı. Yaptığı bir konuşmanın veya toplantıyla geçen bir günün ardından uçağa binerken cep telefonunun bataryası bitmiş oluyordu. Smith, şarj etme seçeneklerinin sınırlı olmasını sinir bozucu buluyordu. "Bir elektrik bağlantısı veya havaalanlarında kullanabileceğim bir priz bulmanın hiçbir garantisi olmuyordu" diyor Smith. Derken, derdine çare olacağı düşüncesiyle uçağın penceresine tutturabileceği güneşle çalışan taşınabilir bir şarj cihazı almış. "Onu telefonuma takıyor, indiğimde kaldığım yerden tekrar devam edebiliyordum" diyor. Üstelik şarj cihazı çevreye daha duyarlıydı. Yine de, "Cihazı sırf kolaylık olsun diye kullanmaya başlamıştım" diyerek baştaki asıl amacının çevre kaygısı olmadığını itiraf ediyor. Çok seyahat eden işadamları, yenilenebilir enerji sağlayan taşınabilir şarj cihazlarından (ister pratik olacağı düşüncesiyle, ister çevreye duyarlı oldukları için) giderek daha çok yararlanıyorlar. Smith de onlardan biri. Bu cihazlar daha çok taşınabilir güneş panelleri şeklinde oluyor. Fakat elle kurulan elektrik jeneratörü türünde olanları da var. Elektriği olmayan veya çok sınırlı olan yerlerde cihazlarını böyle çalıştırıyorlar. Orta Afrika'da keresteciliğin hayvan nüfusu üzerinde etkilerini araştıran çevrebilimci John Poulsen, "Bu teknoloji sayesinde çalışabiliyoruz" diyor. Poulsen veri toplamak için sık sık en yakın yoldan 40 kilometre kadar uzaklaşıyor. "Araştırma yapmak için birkaç haftalığına ormanda kalmamız gerekiyor. Batarya için iki-üç günde bir köye dönmemiz imkânsız" şeklinde konuşuyor. Massachusetts merkezli Automated Media Systems adlı şirketin sahibi Stuart Cody'e göre, yenilenebilir enerji sağlayan taşınabilir cihazlar, masaüstü bilgisayar veya yazıcı gibi büyük makineler için fazla küçük. Fakat dizüstü bilgisayar, uydu telefonu, kamera, fotoğraf makinesi, ses kayıt ve GPS cihazları, kamp ışığı gibi araçlara yetecek kadar elektrik üretebiliyorlar. Cody'nin şirketi çok seyahat eden işadamları ve gezginlerin ihtiyaçlarına uygun taşınabilir güneş panelleri ve batarya yedekleme sistemleri üretiyor. Bu cihazlar, ilk çıktıkları 1990'ların ortalarından beri oldukça geliştiler. Seattle Woodland Park Hayvanat Bahçesi yönetimindeki ağaç kangurusu koruma programı da bu cihazların çıktığı günlerde başlatılmış. Ve bu çerçevede, programın Papua Yeni Gine'deki sahasında taşınabilir güneş enerjisi kullanımına geçilmiş. Hayvanat bahçesinin saha koruma direktörü Lisa Dabek, "İlk panellerimiz çok iyi çalışmıyordu" diyor ve dizüstü bilgisayarları, navigasyon cihazları ve uydu telefonları için kullanılan güneş panellerinin artık çok daha küçük ve taşıması kolay olduğunu ekliyor. Hayvanat bahçesi bu teknolojiyi hem pratik, hem de çevresel kaygılarla kullanıyor. Dabek'e göre, yakıt kullanan jeneratörler çok ağır ve onlarla iki gün boyunca yokuş yukarı yürümek zor. Ayrıca jeneratörler, ağaç kangurularını kaçıracak kadar gürültü çıkarıyor. Cody, taşınabilir güneş panellerinin üretebileceği enerji konusunda gerçekçi olmak gerektiğini belirtiyor. "Bu işin acemisi olanlar güneş panellerinin her zaman istikrarlı bir enerji çıkışı sağlamadığını anlamıyor. Güneş bazen gelir, bazen gider. Bazen akımı azaltan bir gölge olur" diyor Cody. Ve bu doğrultuda, cihazları elektronik eşyaların doğrudan çalıştırılmasında değil, dâhili veya harici bataryaların şarj edilmesinde kullanmanın daha uygun olduğunu belirtiyor. Cihazların başlıca dezavantajı, zaman zaman meydana gelen enerji kesintileri. Fakat bazı kullanıcılar onlara yine de can simidi gözüyle bakıyor. Güneybatı Kenya'nın Narok bölgesinde görev yapan Doktor Martin J. Graber, "Buraya yakın yerlerde filler ve aslanlar yaşıyor" diyor. Geceleri dışarıdaki tuvalete çıktığında güneş enerjisiyle çalışan fenerini yanına alan Graber, "Orada bir canlı olmadığına emin olmam gerekiyor" diyor. Smith, "Havaalanında şarj cihazları yüzünden güvenlik sorunu yaşamadım" diyor ama güvenlik personelinin kafasının karıştığını da ekliyor. Ona göre, bu yenilikçi cihazlar harika bir buluş. "İş için uzak yerlere yolculuk yapanların ihtiyaçları, yenilenebilir enerji sağlayan bu cihazlarla gerçek anlamda karşılanıyor. Ayrıca savunduğumuz değerlere de ters düşmüyoruz" diyor Smith.