Afgan Liderin Şapkası Çekiciliğini Yitiriyor

KABİL, Afganistan - Bir zamanlar Batılı modacıların hayranlığını kazanmış, komedyenlere şaka malzemesi olmuş ve hayvan hakları savunucularının pek de etkili olmayan protestolarının hedefi haline gelmişti. Ancak Hamid Karzai'nin kamuoyu önüne çıktığında mutlaka taktığı şapkası, artık bir zamanlar olduğu gibi sembol değil. Karakul olarak bilinen bu şapka, yeni doğmuş veya doğmadan önce anne karnından alınmış karakul türü kuzuların postundan yapılıyor. Şapka, Afganistan'ın kuzeyinde yaşayan Tacik ve Özbeklerin geleneksel kıyafetlerinin bir parçası. Karzai ise Paştun nüfusunun yaşadığı Güney Afganistan kökenli ve bu bölgede sarık tercih ediliyor. Karakul şapkası, 2002'de göreve gelen Karzai'nin etnik veya bölgesel giysiler yerine milli bir kıyafet tarzı yaratma planının bir parçasıydı. Karzai'nin bu tercihi, o zamanlar gerek Afganistan'da gerekse yurtdışında büyük övgü toplamıştı. Amerikalı modacı Tom Ford, Karzai'yi "dünyanın en şık erkeği" ilan etmişti. Yıllar süren etnik çatışmalardan sonra milli sembollere özlem duyan Afganlar, şapka üretimini canlandırdılar. Kuzey Afganistan'daki Mezar-ı Şerif'ten getirilen kuzu derileri, Kabilli şapkacıların Şehid-i Şemşire Vali Caddesi boyunca sıralanmış dükkânlarında şapkaya dönüştürülmeye başlandı. Tüm etnik grupları kapsayan bir hükümet kurma çabasının başarısızlığa uğraması ve şaibeli bir başkanlık seçiminin ardından, bu kürk şapkaya olan ilgi de azaldı. Genç erkekler artık bu şapkayı takmıyor. Karzai'nin başkanlık yarışındaki kuzeyli rakibi Abdullah Abdullah, takım elbise, kravat giyiyor ve şapka takmıyor. Kabil'de şapka imalatı yapan sadece 12 dükkân kaldı. Bunlar da günde bir şapkayı zor satıyor. Yeni bir şapka satın alan 50'li yaşlardaki Ahmet adlı Afgan, "Logar'daki köyüme karakul şapkamla gittiğimde, herkes bana güldü ve 'Şu yaşlı adama bakın, kendisini başkan sanıyor' diye dalga geçtiler" şeklinde konuşuyor. Karzai'nin şapkası sıradan bir şapka olmadığı gibi, ona verilen tepkiler de moda beğenisinin ötesine geçiyor. Kabil'deki Tolo TV'de yorum programı yapan romancı Rehneverd Zeryab, "Karzai sarık taksa daha iyi olurdu. Daha dürüstçe bir davranış olurdu. Oysa o insanları aldattı. Karzai'nin kıyafeti artık bir sembol değil. Yaptıklarına bakınca, onun bir Paştun olduğu açıkça görülüyor" diyor. Zeryab, Karzai'nin henüz meclisten onay almayan yeni kabinesinde, Paştunlar dışındaki gruplardan çok az kişi olmasından rahatsız. Başkandan şapkasıyla ilgili yorum alma çabaları sonuçsuz kaldığı gibi tepkiye de yol açtı. Karzai'nin sözcüsü Vahid Ömer "Her şey bitti de bir tek şapka meselesi mi kaldı?" diye çıkıştı. Karzai daha önce şapkalara olan düşkünlüğünden söz etmişti. Associated Press haber ajansına verdiği bir demeçte, "Bu şapkayı tercih ediyorum, çünkü Afganistan'ı temsil ediyor. Ayrıca hoş görünüyor ki bu da bir avantaj" demişti. Şapka imalatçıları, şapka konusundaki seçimleri nedeniyle başkanı yere göğe koyamıyor. Karzai aynı zamanda onların en iyi müşterileri arasında. Şapkacıların anlattığına bakılırsa, Karzai'nin karakul şapkasına olan düşkünlüğü o kadar büyük ki, göreve geldiğinden beri düzinelerce şapka almış. Şemşire Caddesindeki açık kalan şapka dükkânlarından birisinin sahibi Seyid Habib Sedat, Karzai'ye 15 tane karakul şapka sattığını söylüyor. Habib, "Başkan eski gelenekleri canlandırıp insanlara 'Ben Afgan'ım ve geleneklerime uygun davranıyorum' mesajı veriyor. Bu kendisi için de bizim için de iyi oldu" diyor.