İşsizlik İspanya'da Kimileri İçin Pek Sorun Değil

CÁDIZ, İspanya - Atlas Okyanusu kıyısındaki Cádiz, Avrupa'nın en eski şehridir. Endülüs bölgesindeki bu şehir, iki özelliği ile ünlüdür: Meşhur karnavalı ve kronik işsizliği. Şubat ayındaki yağmurlu bir öğle sonrasında, her ikisi de açık seçik görülüyordu. "Pazartesi Başlıyorum" adlı gezici müzisyenler grubu, "chirigota" adı verilen hicivli şarkıyı yüksek sesle söylüyordu. İçkileriyle gelen kalabalık bir grup tezahürata başladı. Şarkı, birinin bir omzundaki "Adam ol ve iş bul" diyen bir melekle, diğer omzundaki "Ne gerek var! Eğlenmene bak" diyen şeytandan bahsediyordu. Mizahi şarkı, Cebelitarık'ın hemen kuzeyindeki bu Güney İspanya şehrini çok iyi anlatıyor. Konut piyasasındaki balonun patlamasından sonra, İspanya'da işsizlik yüzde 19'u buldu. Bu, euro bölgesindeki en yüksek oran. Cádiz'de ise, işsizlik yüzde 29 gibi inanılmaz bir düzeyde ve on yıllardır da çift haneli rakamlarda seyrediyor. Bu düzeyde bir işsizlik, Avrupa'nın başka yerlerinde sosyal kargaşa yaratırdı. Ama Cádiz'de böyle olmuyor. Akdeniz'in diğer bölgelerinde olduğu gibi, burada da rahat bir yaşam var. Kayıt dışı ekonomi, aile desteği ve hükümet yardımları, diğer bölgelere nazaran yüksek bir yaşam düzeyi sağlıyor. "Burada işsiz olsan bile iyi yaşayabilirsin" diyen 30 yaşındaki Pilar Castiñeira, bir İspanyol atasözünü hatırlatıyor: "Hayat dört günden ibarettir. İlki doğduğun gün, ikincisi öldüğün gün. Aradaki iki günde bolca eğlenmelisin". Şubat başlarındaki karnaval sırasında, bu sözü doğrularcasına bol eğlence vardı. İnsanlar içerek, gezici müzisyenleri dinleyerek ve kâğıt külahlarda taşıdıkları kızarmış balığı yiyerek şehrin renkli çarşısında yürüyordu. Yine de eğlencenin ardındaki bazı gerçekler seçilebiliyordu. Saçları ağarmış 47 yaşındaki Miguel Cervera García, zeytin toplayarak ve musluk tamirciliği yaparak geçindiğini anlatıyor. Hiçbir zaman resmi bir işte çalışmayan García, "Hep kayıt dışı olarak çalıştım" diyor. Sözleşmeli işlerin daha iyi olduğunu söyleyen García, "Sosyal güvenliğin ve ücretli hastalık iznin oluyor" diye ekliyor. İspanya'da istihdam üzerindeki vergi yükü ve işsizlik yardımları yüksek. Birçok işveren, kayıt dışı işçi çalıştırarak veya çalışanlarla kısa süreli sözleşmeler yaparak işe alma ve işten çıkarmanın yüksek maliyetinden kaçınıyor. Yetkililer, ülkedeki kayıt dışı ekonominin resmi ekonominin yüzde 20'si kadar olduğunu tahmin ediyor. Endülüs bölgesinde bu oran daha da yüksek. Endülüs bölgesinin Cádiz'deki en üst düzey istihdam yetkilisi Juan Bouza, İspanya Başbakanı José Luis Rodríguez Zapatero'nun krize dair yaklaşımının temel ilkelerinden birisini tekrarlıyor: Kamu açığının artmasına rağmen işsizlik yardımını sürdürmek. Bouza, "Yardımı kaldırırsak insanların daha kolay iş bulacağına inanmıyoruz. En zor durumdaki insanların yardıma ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz" diyor. Kimilerine göre, kültürel olarak işsizliğin kabullenilmesi de sorunun bir parçası. Cádiz'de işsizler için bir dernek kuran ve şu anda boşta olan 36 yaşındaki marangoz David Pantoja, "Burada çoğu kişi, işsiz olmayı ve devletten yardım almayı gayet normal görüyor. Hatta aşk veya ölüm gibi, yaşamın doğal bir parçası kabul ediyor" diyor. Cádiz, Güney İspanya'nın daha çok rüzgâr alan Atlas Okyanusu kıyılarında bulunuyor. Hükümetin İspanya'yı yenilenebilir enerji merkezi yapma projesinde bu bölgenin kilit konumda olduğunu söyleyen Bouza, "Burası yenilenebilir enerjinin Silikon Vadisi olacak" diyor. Ancak buna herkes inanmıyor. Maluliyet maaşıyla geçinen 58 yaşındaki emekli fabrika işçisi Esteban Vias Casais, "Cádiz'in 2012'ye kadar, yakın bölgelerde kurulacak sanayi tesislerinde çalışanlar için yaşamaya gelecekleri bir merkez olacağı söylenmişti" deyip göz kırparak ekliyor, "Ama şehirde zaten herkes uyuyor, kimse çalışmıyor ki".