Hükümetler Ekonomik Krizi Gizli Vergilerle Yenmek İstiyor

Çevreyi iyileştirme sözü veren Fransa karbon vergisini yürürlüğe sokma hazırlığı yapıyor. Beslenme alışkanlıklarını geliştirmeyi istediğini söyleyen Finlandiya'da şekerlemelere ve alkolsüz içeceklere vergiler geri geldi. Benzer bir şekilde Danimarka'da tütün ürünlerini ve yağlı yiyeceklerin bazılarını vergilendirilmiş ürünler listesine ekledi. Bütün bu vergiler faziletli bir amaca hizmet ediyor gibi görünebilir ancak bir başka ortak özellikleri daha bulunuyor. Ekonomik durgunluk, iflaslar ve teşvik harcamaları yüzünden derinleşen bütçe açıkları bu vergilerle kapatılıyor. Kendilerini orta sınıfa ek bir gelir vergisi yükümlülüğü getirmemeye adayan Avrupa ve ABD'deki siyasi liderler, daralmış mali politikalarına çok fazla dikkat çekmeden gelirlerini arttırabiliyorlar. Uzmanlar, California'dan Kopenhag'a vergi mükelleflerinin dolaylı vergilere hazırlıklı olmasını tavsiye ediyorlar. Satış vergileri ya da bir zamanlar bedava sunulan devlet hizmetlerinin artacağı düşünülüyor. Bu vergilendirmelerin devlet için birçok avantajı bulunuyor. Bir kere ekonomik döngüye, kurumsal ya da gelir vergilerinden daha az bağımlı oldukları için istikrarlı bir gelir kaynağı sunuyorlar. Ayrıca kaçakçılığı zor ve toplanması daha ucuz. Son olarak analistler bu tip vergilerin hayata geçirilmesinin genellikle daha kolay olduğunu söylüyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nden (OECD) vergi uzmanı Stephen Matthews, "İşin içine siyaset giriyor" diyor. Gelir vergilerini arttırmanın "son çare" olduğunu belirtiyor. Ancak yine de gelir vergilerinin arttırılması masadan tamamen kaldırılmış değil. ABD Başkanı Obama, Clinton döneminde yılda 250 bin dolardan daha fazla kazancı olanlara getirilen vergi indirimlerini kaldırmaya yeminli. İngiliz hükümeti de yıllar boyunca süren düşüşten sonra, yüksek gelirlilerin verdiği vergiyi yüzde 50'ye çıkarmış durumda. Ancak bu artışlar sadece varlıklı kesimi kapsıyor. Matthews'a göre zenginlerin vergi yükünü arttırmak, finans piyasasını kurtarmak için verilen yardımların büyüklüğü karşısında kızgın olan halkı biraz sakinleştirme amacı da güdüyor. Ancak Danimarka, Hollanda, Fransa ve Belçika gibi ülkelerde en yüksek vergi oranı yüzde 50 civarında. Bazı yerlerde daha da yüksek oranlarda sabitlendi. Birçok ülkenin bu oranı daha fazla yükseltme olanağı yok. Örneğin Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy, 2007'deki seçimlerde vergileri indirip halkın cebine daha fazla para sokma taahhüdünde bulunmuştu. Sarkozy, bu sözünü gelir, kurumsal ve zenginlik vergilerini sabit tutarak bir ölçüde yerine getirdi. Ancak, krizin yol açtığı masraflar yüzünden yaratıcılığını zorlamaya başladı. Vergi mükellefleri birliği Contribuables Associés, Sarkozy'nin devlet başkanı olmasından bu yana, en az 20 farklı yeni vergi getirdiğini belirtiyor. Örneğin çeşitli deniz ürünlerine getirilen vergilerin aslında balıkçıların aldığı dizel yakıt yardımının finansmanında kullanıldığını söylüyorlar. Fransa'nın bütçeden sorumlu eski bakanı Éric Woerth'ün ofisinden bir yetkili, birliğin verdiği rakamlara itiraz ederek kanunlaşan yeni vergi sayısının çok daha düşük olduğunu söylüyor. Diğer ülkeler katma değer vergilerini arttırarak veya daha fazla sayıda ürüne genişleterek açığı kapatmaya çalışıyor. Avrupa Birliği'nde 2008 yılında yüzde 19,5 olan ortalama KDV oranı, 2009'da 19,8'e tırmandı. Eğer İngiltere'de Ocak ayında sona eren geçici KDV indirimi olmasaydı, oran daha da yüksek olacaktı. Danimarka sağlıksız yiyeceklere getirilen vergilerin yanı sıra geçenlerde seyahat acenteleri ve emlakçılık üzerindeki vergi muafiyeti kaldırdı. Finlandiya şekerlemeye ve gazlı içeceklere getirdiği vergilerin yanı sıra KDV oranını da artırdı. Dublin merkezli KPMG finans danışmanlığı firmasında uluslararası dolaylı vergiler bölümünün başkanı Niall Campbell, "Çevreyi koruma gibi amaçları olan gizli ve dolaylı vergilerin hayata geçirileceğine inanıyoruz" diyor. İngiltere geçen yıl uçak biletlerinden aldığı vergiyi artırdı. Bu vergi 1 Kasım'da tekrar yükseltilecek. Fransa hükümeti, muhaliflerin projeyi bozguna uğratmasından önce, doğal kaynakların korunmasını teşvik etmek amacıyla karbon vergisi getirmeyi planlamıştı. Diğer vergiler daha da dar alanlara getiriliyor. Kuzey İrlanda geçen yıl köpek lisansının fiyatını on kat artırarak 50 sterline yükseltti. Bunu parazit sorunu ve saldırılarla daha iyi başa çıkabilmek için yaptığını belirtti. Londra Belediyesi, Ocak ayında, hayvanların sağlığını korumaya alacak ve maliyetinin bir kısmının büyükbaş hayvan sahipleri tarafından karşılanacağı, bir kuruluşun kurulması için bir yasa tasarısı sundu. Biniciler bunu at vergisi olarak adlandırıp eğlence sektörünün AB'den zaten yardım alan çiftçilere destek amacıyla vergi ödemek zorunda kalmasına sinirleniyorlar. Eski jokey ve İngiltere'de Doğu Sussex'te yarış atı yetiştirme merkezi Grissell Racing'in sahibi Di Grissell, şahsi gelirinin ve işinin zorlanacağını söylüyor. "Hükümet kurnaz bir şekilde dolaylı vergiler getiriyor. İyiler, yani çalışan ve işlerini kurmaya çalışan insanlar, boğazlarına kadar vergilendirdiler" diyor.