Japon Gıda Şirketleri Dünyaya Açılıyor

TOKYO - Teknoloji ve otomotiv sektöründe Japon ürünleri tüm dünyada yaygın olarak kullanılırken, aynı şeyi gıda sektörü için söylemek imkânsız. Ancak bu durum değişmek üzere olabilir. Doğum oranları ve tüketici piyasası içeride küçüldükçe Japonya'daki gıda firmaları yurtdışına yayılma çabalarını artırdı. Tokyo'daki Norinchukin Araştırma Enstitüsü'nden Arihiro Muroya, "İç pazar küçülüyor, deflasyon satışları vuruyor ve kriz algısı git gide daha güçlü bir hale geliyor" diyor. Sektör iki yönlü bir strateji izliyor. İlk olarak Japon şirketleri, sağlıklı yiyecek ve çeşni kategorilerinde ve tofu gibi soya bazlı ürünlerle az sayıda yerel şirketin rekabet edebileceği ülkelere sızıyor. İkincisi, Japon üreticileri koala ve panda gibi sevimli Asya temalı karakterlerden para kazanıyor ve abur cubur düşkünü tüketicileri çekmek için teknolojiden yararlanarak ilginç şekilli ürünler yapıyor. Örneğin Japon gıda şirketi Ezaki Glico, Avrupa'da Kraft ile beraber Mikado, diğer yerlerde de Pocky adı altında çikolataya batırılmış çubuk şeklinde bir bisküvi satıyor. Ezaki Glico'nun Küresel Operasyonlar Bölümü Başkanı Mikio Kusama, Mikado'nun satışlarından yılda 15 milyar yen (159 milyon dolar) kazandıklarını ve Avrupa'da Mikado satışlarının her yıl yaklaşık yüzde 10 arttığını söylüyor. Gıda firması Yakult Honsha ise Sofyl isimli yoğurtlarının ve Yakult isimli fermente sütlü içeceklerinin sindirime yardımcı olan bakteriler içerdiğini söylüyor. Şirket, Asya ve Latin Amerika'da ürünleri kapı kapı dolaşarak satan 38 bin "Yakult kadını" sayesinde 293 milyar yenlik yıllık gelirin yüzde 25,7'sinin şu anda yurtdışından geldiğini söylüyor. Şirket Japonya dışında 6,5 milyar adet Yakult ve Sofyl satıyor. Yıllık geliri 1,2 trilyon yen olan Japonya'nın önde gelen gıda şirketi Ajinomoto, yurtdışı satışlarının tüm satışlar içindeki oranını sekiz yıl içinde yüzde 22,8'den yüzde 31,8'e çıkardı. Şirketin en popüler ürünü olan aroma artırıcı monosodyum glutamat, Asya, Latin Amerika ve Afrika'da yaygın olarak satılıyor. Şirket yurtdışı satışlarının son on yılda yüzde 80 arttığını söylüyor. Uluslararası araştırma şirketi Euromonitor, 70 ülkede satış yapan Tokyo merkezli Lotte Group'un yüzde 10,3 pazar payıyla en büyük Asyalı gıda şirketi olduğunu söylüyor. Koala's March isimli çikolata dolgulu, koala şekilli bisküvilerin yaratıcısı şirket, Japonya hariç Asya pazarındaki küresel gıda şirketleri arasında dördüncü sırada yer alıyor. Şirket Nestlé'nin önünde ama Mars, Perfetti Van Melle ve Cadbury'nin arkasında. Batılı şirketlerin satış ve pazarlama güçleri Japonlarınkini bir hayli geçiyor. Örneğin Kraft'ın brüt satışları yılda 50 milyar dolar. Lotte ise 2008 mali yılında 5 milyar dolarlık satış gerçekleştirdi. Ama Lotte'nin aynı çapta satış geliri olan Güney Kore merkezli bir şirketi de var. Tokyo'daki Funai Consulting'den kıdemli danışman Yoshizumi Nakano, Procter & Gamble ve Coca Cola gibi tüketici ürünleri satan çok uluslu şirketlerin yerel satış ağlarına yetenekli elemanlar katabildiğini ve bunun da büyük bir yerel pazar payı yarattığını söylüyor. "Yerel pazarlardaki en yetenekli kişileri alıp iyi maaşlar veriyorlar. Ayrıca onların yerel pazar stratejilerinin gelişimine dinamik bir şekilde katılmalarını sağlıyorlar" diyor Nakano. Nakano, "Diğer yandan Japon şirketlerinin yurtdışına yayılmaları, genelde iç pazar için yaptıklarının geliştirilmesinden ibaret" diyor. Yurtdışındaki müdürün genelde Japon olduğunu ve Japonya'daki merkezle tek bağlantıyı onun sağladığını da ekliyor Nakano. Diğer yerel çalışanların şirketin genel stratejik planlarını anlamakta zorlandığını söylüyor.