Mollalara YouTube'la Meydan Okunuyor

VIENNA, Virginia - Moshen Sazegara, çoğu İranlı için şiddetsiz protestoların amaçlarına ulaşacağı fikrini kabul etmenin kolay olmadığını biliyor. Fakat onun fikirlerini destekleyen birkaç olgudan bahsediyor. Birincisi, İslam Cumhuriyeti halkın geniş bir kesimini hayal kırıklığına uğrattı. İkincisi, İranlılardaki tasavvufi gelenek, muhalefeti şiddetten arındırıp tarihi değiştirebilecek bir niteliğe büründürebilir. Bunu kim söylüyor? Devrim Muhafızları'nın mimarlarından biri. Beraberce çay içip sohan (fıstık ve safranlı bir şekerleme) yerken, "Şiilikte biz hep kandan, kanını feda etmekten söz ederiz" diyor Sazegara. İranlı aydınlarla yapılan söyleşilerin çoğunda olduğu gibi söz dönüp yine Mevlana'ya, 13'üncü yüzyılda yaşamış ünlü şair ve din bilginine geliyor. "Mevlana gibi mutasavvıfların fikirleri aşka, herkesi sevmeye, herkese karşı yumuşak davranmaya dayanır" diyor. Sazegara, şehitlik düşüncesinin yerine tasavvufu telkin ediyor ve 10'ar dakikalık video kayıtlarına sıkıştırdığı fikirlerini her gece İran'a ışınlıyor. Ne zamandan beri mi? Başkanlık seçimlerinin hileli olduğuna inanan kitlelerin geçen Haziran ayı Tahran'da hükümet karşıtı gösteriler düzenlemesinden beri. Amerika'nın Sesi radyosunun Farsça dilindeki haber programlarına sıkça çıkan 55 yaşındaki Sazegara, kurulmasına yardımcı olduğu bir düzeni şimdi yıkmaya çalışıyor. Protestolar ilk patlak verdiğinde birçok kişi hükümete karşı yol göstermesi için insanlar yüzünü ona dönmüşlerdi. Sazegara 32 yıl önce, Chicago'daki Illinois Institute of Technology'nin fizik bölümünde öğrenciyken bir telefon aldı. Ayetullah Ruhullah Humeyni'nin Paris'te ona ihtiyacı olduğu söyleniyordu. Ertesi gün sabah 9'da Paris'teydi ve Humeyni'nin basından sorumlu yetkilisiydi. 180 derece dönüş yapıp İslam Cumhuriyeti'ne karşı durması ve birçok muhalif gazete yayınlamaya başlaması 10 yıl sonra gerçekleşecekti. Ocak 2004'te de karısı ve iki yetişkin oğluyla sürgüne gitmeyi tercih etti. Sazegara, eski mimari tarzda yapılmış evinin bodrum katında, zorba Şahı nasıl devirmek gerektiğiyle ilgili Ayetullah Humeyni'nin taktiklerini çalışıyor. Humeyni vaktiyle vaaz kasetleri dolduruyor ve bunlar İran'ın dört bir yanına dağıtılıyordu. Sazegara'nın duruşu ondan farklı elbet. Ama o da İran hükümetine nasıl karşı koymak gerektiği hakkında videolar kaydediyor ve onları her akşam YouTube, Facebook ve kendi internet sitesi aracılığıyla internete yüklüyor. Sazegara 25 Hazirandan beri her akşam yayın yapıyor. Başlarda ödünç alınmış bir kamerayla çalışıyor ve onun karşısında kaskatı duruyordu. Şimdiyse yolculuktayken bile dizüstü bilgisayarıyla kısa çekimler yapıp gönderiveriyor. "Şiddete başvurmayan bir yönteme dayanıyoruz, o yüzden öldürülmeden protesto etmeyi öğrenmeliyiz" diyor. "Öldürülmeden ve tutuklanmadan rejime muhalefet etmeyi, onları felç etmeyi, onları bıktırmayı öğrenmeliyiz" diye devam ediyor. İran uzmanlarına göre Sazegara, protestolarla ilgili olarak başlarda gerçek bir ihtiyaca cevap vermişti. Fakat ölümler, tutuklanmalar ve işkence artınca ona karşı tepkiler de su yüzüne çıktı. Adı Nahid Haddidi olarak verilen İran'ın içinden bir gözlemci, Mart ayındaki bir mesajında, "İnsanlarımız hâlâ hapiste" diyordu. "İdam ediliyor, kurban ediliyorlar. Niçin? Ülke dışında oldukları halde bizim adımıza nasıl karar verebilirler? Hapisteki bunca insana ne olacak?"