İkramiyeler Sebze Bahçelerine Gidiyor

Purchase, New York - PepsiCo şirketinin genel merkezinde 60 milyar dolar değerindeki Mountain Dew, Cheetos ve Rice-A-Roni'nin arkasındaki beyin takımı binanın cilalı koridorlarında dolaşıyorlar. Ancak beş dakika yürüme mesafesinde hesap çizelgelerinin ve performans değerlendirmelerinin yerini fesleğenlerin, siyah nane bitkilerinin yer aldığı kurumsal organik sebze bahçesi alıyor. Çalışanlar öğle arası bahçeye gidip topladıklarını akşam eve götürebiliyor. Firmaların çalışanlara zam, sağlık sigortası veya diğer şeylere harcayacak parası azaldıkça, yeni tür bir ikramiye ortaya çıkıyor. Çalışanların yetiştirebildikleri kadar havuç veya kabak yetiştirme hakkı. Bahçeciliğe ve sürdürülebilirliğe olan merak artıkça, şirketlerin bahçelerinde, eski sigara odalarında veya çatılarda bu tip kurumsal çiftliklerin sayısı çoğalmaya başladı. Bu gelişme ayrıca firmaların çalışanların moralini yüksek tutmayı sağlamak için yaratıcı ama ucuz yöntemler bulma çabalarının bir sonucu. Kâr amacı gütmeyen Ulusal Bahçecilik Derneği'nin Araştırma Direktörü Bruce Butterfield, "Bu 'Bakın maaşınıza zam yapamıyoruz. Bunlar zor zamanlar. Ama yaşam kalitenizi iyileştirmek için yapabileceğimiz bir şeyler var' demek gibi bir şey" diyor. Kurumsal bahçelerin sayısı üzerine pek kıyaslama imkânı yok. Ancak son dönemde ABD'nin birçok bölgesinde düzinelerce firma bu bahçelerden ya oluşturdu ya da oluşturma aşamasında. Küçük bir bahçe ya da birkaç toprak dolu varilden oluşmuş bölümün bir firmaya maliyeti bin dolardan daha az. Google, Yahoo ve Sunset dergisinin de organik bahçeciliğe başlaması bir sürpriz değil. Merkezleri ne de olsa Silicon Vadisi'nde bulunuyor. Burada çalışanlar neredeyse programlamaya olduğu kadar bahçeciliğe de meyilli. Ancak bu akım daha geleneksel firmaların da gözünden kaçmış değil. Kohl marketler zincirinin Milwaukee yakınlarındaki merkezindeki organik bahçe yerel bir gıda pazarına ve firmanın çocuk bakım merkezine sebze temin ediyor. Toyota'nın Kentucky eyaletindeki Georgetown kentinde bulunan tesisinin bahçesinde de bol miktarda kabak ve domates bulunuyor. Yine de iyi bir fikir gibi görünen şey her zaman tutmayabiliyor. Bazen insanlar devam ettirmiyor. Ofis buzdolaplarında eski yoğurt kâseleri ve küflenmiş öğlen yemekleri bu bir süre sonra terk edilmiş popüler eğilimin bir örneği. PepsiCo'nun bahçesindeki bölümlerin birçoğu otla kaplı ve kullanılmıyor. Hava soğuk olduğu için hevesli olanların sayısı artmıyor. Geçen yıl firma iki tenis kortu büyüklüğünde bir alanı biber ve domates tarlasına çevirdi. Bin 450 çalışandan aralarında orta seviye yöneticiler, posta odası çalışanlarının da bulunduğu 200 kişi kaydını yaptırdı. Bu yıl gönüllülerin sayısı gittikçe azaldı ve 75'e düştü. Ayrıca onların birçoğu henüz kendilerine ayrılan bölümü temizleyip ekmiş değil. Geçenlerde yemek hizmetleri bölümünden Anu Malhotra, bahçe eldivenlerini çıkarıp kendine ait olmayan bölmelerdeki otları da temizlemeye karar verdi. "Kurumsal stratejide çalışanların geçen yıl iki bölümü vardı. Ancak onlar sürekli seyahat ediyor. Bu yüzden biz onlarınkini de devraldık" diyor. Aveda'nın Minneapolis'deki merkezinde çalışanlara masaj ve organik gıda hizmeti veriliyor. Kurulan bahçe 700 çalışan için masalarının başından kalkıp bir nefes alabilmeleri ve eve taze sebze meyve götürmeleri için bir fırsat veriyor. Çalışanlar bir mevsim için 10 dolar ödüyorlar ve karşılığında hasattan pay alıyorlar. Çapalamak isteğe bağlı ancak teşvik ediliyor. En başta bahçelerin kurulması için çalışan Peggy Skinner, "İş gibi görünebilir ama günlük işimizden çok farklı" diye konuşuyor. Pennsylvania Üniversitesi Wharton Yüksek Okulu'nda İnsan Kaynakları Merkezi'nin Başkanı Peter Cappelli, kurumsal bahçe modasının Amerikan iş kültürünün daha tarım odaklı olmaya başladığı anlamına gelmediğini söylüyor. Bu daha ziyade bahçeciliğin çok tutulmasıyla ilgili bir şey. Birçok durumda bahçe talebinde bulunanlar çalışanlar oluyor. Bazen yöneticiler bir gıda merkezine yardım veya çalışanlar arasında takım ruhu yaratmak için bu öneriyi getiriyor. Domates sarmaşıklarını yerleştirmek için beraber çit inşa etmenin ofis hiyerarşisini yok ettiği söyleniyor. PepsiCo'da üst düzey yönetici olan Sheila Golden'ın ekibinin geçen sene yetiştirdiği domateslerin en lezzetli olduğu konusunda herkes hemfikir. Golden bahçe çalışmaları konusunda, "İşten politikayı ayırıyor" diyor. Bu bahçelerin bir başka getirisi ise şirketin kafeteryasında olabilir. Elektronik cihaz zinciri Best Buy, Minnesota Richfield'deki merkezinde çalışan 4 bin 600 kişiye verdiği yemek hizmetini iyileştirmek için bir bahçe oluşturdu. Kurumsal Hizmetler Başkanı Ian Ellis, "Çalılığın daha az olması çalışanlarıma ne gibi bir farklılık yaratır diye düşündüm. Çok değil. Ancak taze baharat ve domates gerçekten çok büyük bir farklılık yaratıyor."