Kısıtlı Alanlarda Bahçeler Dikey Büyür

Çoğu amatör bahçıvan, bir grup botanikçinin bitki toplamak için Güney Amerika'ya yapacağı keşif gezisine katılmaktan çok zevk alırdı. Ancak eve dönüp yağmur ormanını Manhattan'da yeniden kurmaya çalışmazlardı. Michael Riley çoğu bahçıvandan farklı. Daha önce emtia ticareti yapan Riley, sonradan bitki uzmanı olup New York Bahçecilik Derneği'nin müdür yardımcısı olmuş. Riley saksı bitkilerinin ötesine geçerek daha önce denenmemiş bir şey yapmak istemiş. Birkaç keşif gezisine katılmış, bolca araştırma yapmış ve 10 yıldan biraz fazla zaman harcadıktan sonra 2003'te, Manhattan'daki dairesinin duvarlarında nasıl bitki yetiştireceğini bulmuş. 64 yaşındaki Riley, "Yağmur ormanında, bitkileri etiketli saksılarda yetiştirmeye gerek olmadığını anladım. Bitkileri, onlar için doğal olan yollarla yetiştirmek istedim" diyor. Topraksız bir bahçe kurmaya karar veren Fransız botanikçi Patrick Blanc'ın, 1988'de deneme amaçlı kurduğu dikey bahçeler, evlerde giderek yayılıyor. Hırslı ve hevesli bahçıvanlar duvarlara bir kez daha bakınca, yeni bir şey fark ediyor: Daha önce fark edilmemiş kullanılabilecek bir alan. Çeşitli şirketler, Riley gibi kendi bahçesini kurmak isteyen bahçıvanlar için hazır sistemler ve hepsi bir arada türünden malzeme takımları satıyor. Yeşil duvar malzemeleri üreten şirketlerin satışları, son birkaç yılda hızla arttı. Yeşil çatılar konusunda uzmanlaşan Ontario merkezli ELT, canlı duvar sistemlerini satmaya sadece 3 yıl önce başlamış. ELT şu anda ABD'ye en çok malzeme satan şirketlerden birisi. Şirketin başkanı Greg Garner, yeşil duvar satışlarının 2008'den bu yana yüzde 300 arttığını söylüyor. Garner, "Canlı duvarı, herkesin kurabileceği hale getirdik. Yeşil duvar satışlarının ana gelir kalemlerimizdeki payı, yüzde 0'dan yüzde 80'e çıktı. Ortadoğu'dan Kuzey Amerika'ya kadar her yerde aynı durum yaşanıyor" diyor. Modüler sistemler Patrick Blanc'ın tasarladığı, dünyanın her yerindeki ticari ve kurumsal binalarda görülen canlı duvarlardan çok farklı. Londra'daki Athenaeum Oteli ve Paris'teki Musée du Quai Branly, Blanc'ın tekniğiyle yeşillendirilmiş. Modüler sistemler esasen duvara sabitlenmiş, içi toprak dolu tepsi benzeri saksılardan oluşuyor. Damla sulama veya fıskiye sulama kullanılıyor. Eskiden film çekilebilecek mekânlar için keşif yapan Peter Kastan, şu anda işsiz. Miami'de oturan Kastan, bir arkadaşının çatı katına dikey bahçe kurmaya karar verdiğinde, konuyla ilgili hiçbir tecrübesi yokmuş. Arkadaşı, kiraya veremediği boş apartman dairesini laboratuar olarak kullanmasını teklif etmiş. İnternette Blanc'ın canlı bahçeleriyle ilgili yazılar okuyan Kastan, bol ışık alan yüksek tavanlı dairenin ideal bir mekân olduğunu düşünmüş. Tavsiye almak için, canlı duvar kuranlarla görüşmüş. Sonra bitki seçmek için Florida'yı boydan boya kat ederek fidanlıkları gezmiş. Kastan bromeliad, mum çiçeği, begonya ve eğrelti otlarının da aralarında bulunduğu 650 tür bitki satın almış. Kastan yerel bitkilere ve "görünüşü en ilginç olanlara" öncelik vermiş. Kasım ayında bir hafta sonu, karısı Mai Tran ve bir arkadaşıyla beraber işe koyulmuşlar ve 3,7'ye 3,7 boyundaki duvarı kaplamaya başlamışlar. Kastan, cıvatayla duvara sabitlenen bir metal çerçeveye tutturulmuş hasır örgüyü kullanmış. Malzemelerin çoğunu çevredeki hırdavatçılardan veya internetten satış yapan mağazalardan almış. Yaklaşık 10 bin dolarlık masraftan sonra, canlı yeşil bir duvarı olmuş. Kısa süre önce, çeşni otları ve çeri domatesi kullanarak mutfakta daha küçük bir yeşil duvar kurmuş. Işıklandırma ve bitkilerin dikimine kıyasla, sulamayı halletmek epey zamanını almış. İlk ay, duvarın alt kısmında suyun toplandığı bölgede bulunan birkaç bitki ölmüş. Aşırı su alan bazı bitkilerin, duvarın başka yerine koyulması gerektiğini anlamış. Bazı bitkileri de tamamen kaldırmış. Kastan, "İri bir kaniş köpeğine bakmaya benziyor. İlgilenmek, beslemek ve yürütmek gerek. Bitkiler için yoğun bakım" diyor.