İsrail'de İyiler ve Kötülerin Savaşı

İsrail, Filistinlilerin evlerini yıkarak veya açgözlü yerleşimcilerin Filistin toprağını çalmasına izin vererek dünyaya en çirkin taraflarını göstermek için elinden geleni yapıyor. Ancak benim müthiş hayranlık duyduğum bir başka İsrail daha var. Bu İsrail, Amerika'ya kıyasla çok daha fazla fikre hoşgörü gösteren bir demokrasi, bir sivil toplum kalesi. Ayrıca inanılmaz gibi görünse de, mazlum Filistinlilerin haklarını savunan en cesur ve etkili seslerden bazıları, İsrailli hahamlar. İnsan Haklarını Savunan Hahamlar örgütünün başkanı haham Arik Ascherman, bunlardan birisi. Pennsylvania'da büyüyen, kederli bakışları olan uzun, ince yapılı ve sakallı 50 yaşındaki Ascherman, sinemada Yeremya Peygamber rolüne çok uygun düşerdi. Lise eğitiminden sonra İsrail'e yaptığı kısa bir gezide ülkeye aşık olan Ascherman, 1994'te buraya yerleşmiş. İnsan Haklarını Savunan Hahamlar örgütündeki 20 çalışanı ve yüzlerce gönüllüyü yöneten Ascherman, bazen dayak yeme veya tutuklanma pahasına Filistinlileri korumak için canlı kalkan oluyor. Ascherman ile Batı Şeria'nın kuzeyindeki bir kırsal bölgeye yaptığım gezide, İsrail'in çirkin yüzüyle daha insani olan yüzünün çatışmasına şahit oldum. Buradaki Yahudi yerleşimciler, Filistinli çiftçilerin kendilerine ait olduğunu belirttiği araziye el koymuş. Karyut köyünde oturan 71 yaşındaki Muhammed Mukbil adlı Filistinli, yerleşimcilerin çaldığını söylediği tarlaları gösterip, "Toprağımıza gitmeye çalışsak, karşımızda yerleşimcileri buluruz ve dövülürüz" diyor. Geçen yıl zeytinlerini toplarken yerleşimcilerin saldırısına uğradığını ve kaburgası kırılarak hastanelik edildiğini söylüyor. İnsan Haklarını Savunan Hahamlar, İsrail mahkemelerinde açtıkları davalarla Filistinlilerin bazı toprakları geri almasını sağlamış. Ascherman ve diğer Yahudi eylemciler, çiftçilere eşlik ederek onları koruyor. Yerleşimciler yine de saldırıyor ama hahamlara sopayla vurulduğunda askerlerin müdahale etme ihtimali daha fazla. Mukbil ve Ascherman bunları anlatırken, bir yerleşimci arabasıyla yanımıza geldi. Sonra da bir başkası... Onlar bizim, biz onların fotoğraflarını çektik. Yerleşimcilere röportaj teklif ettim ama sorularımı cevaplamayı reddettiler. Ascherman, "Sadece bizi korkutmak istiyorlar" dedi. ABD'deki yurttaşlık hakları mücadelesinde olduğu gibi burada da, insan hakları savunucuları sıkça hedef oluyor. Arabası Filistinli gençlerce taşlanan Ascherman tutuklanmış, hem güvenlik kuvvetlerinden hem de yerleşimcilerden dayak yemiş. Kaportayı kaldırıp kabloları kurcalayarak çalıştırabildiği ve neredeyse Kudüs kadar eski olan arabası, hızla kaçmasını engelliyor. Ama Filistinlilerle birlikte dayak yemesi, onların Yahudilerle ilgili önyargılarını da yıkıyor. Bir keresinde, 13 yaşındaki Filistinli bir çocuğun İsrail askerlerince dövüldüğünü öğrenip hızla olay yerine gitmiş. Askerlerin kafa attığı ve göz yaşartıcı gaza maruz kalan Ascherman tutuklanmış. Çocuk sonradan, tanımadığı uzun boylu bir Yahudinin yardımına koştuğunu ve tutuklandığı sırada "Korkma" diyerek kendisini teselli ettiğini hayretle anlatmış. "Öteki İsrail", sadece İnsan Haklarını Savunan Hahamlar örgütünden ibaret değil. İsrail'in Filistinlilere karşı muamelesine yönelik en güçlü eleştiri, İsrailli insan hakları örgütlerinden geliyor. İsrail'in kuruluş mitlerine dair en ezber bozan yorumları İsrailli tarihçiler yapıyor. İsrail'in tarihsel iddialarına dair en sert eleştirileri, İsrailli arkeologlar yapıyor. Arkeoloji kurumu Emek Shaveh, ziyaretçilerin daha doğru fikir edinmesi için alternatif tarih turları düzenliyor. İsrail'in korku ve gerilim dönemlerinde bile değerlerinden ödün vermeyen bu asil yüzü, dünyaya örnek oluyor. Ortadoğu'da her cephede en nefret dolu gruplar, en dindar kesimlerden çıkabiliyor. Dini aşırılıkçılıkla savaşan İnsan Haklarını Savunan Hahamlar, hem İsrail'in hem Yahudiliğin değerlerini kurtarıyor. Örgütün Kuzey Amerikalı Yahudilerle güçlü bağları var. İsrail için ağaç dikmek gibi Siyonist yardım çabalarına benzer etkinliklere katılan bazı Amerikalı çocuklar, zeytin bahçesi yok edilen Filistinlilere zeytin ağacı dikmeleri için, hahamlara para gönderiyor. Ascherman'ı sevmeyenler de çok; ölüm tehditleri alıyor ve sertlik yanlısı İsrailliler onu saf bir hain olarak görüyor. Ascherman dini ve ahlaki değerlerini korumak için mücadele ettiğini söylüyor. Ayrıca Yahudiler ve Filistinliler arasında köprüler kurmanın, İsrail'i çocukları için daha güvenli bir ülke yapacağını belirterek, "Nihayetinde, burada ya birlikte yaşayacağız ya da birlikte öleceğiz" diyor. Ascherman, "Ölüm tehditleri aldığımızda ve insanlar bizim İsrail düşmanı hainler olduğumuzu söylediğinde, 'İsrail'in fiziksel varlığını sürdürmesi için asıl çalışanlar kimler? Evleri yıkıp ağaçları sökenler mi yoksa evleri yeniden inşa edip ağaç dikenler mi?' diye soruyorum" diyor.