Somali'de Umuda Yer Yok

Mogadişu, Somali - Bu savaş yorgunu şehirde alışılmadık bir şekilde sakin, asma yapraklarının yerlere sarktığı, yaşlı ağaçlarla kaplı yemyeşil bir yer var. Ağaç dallarının yolun üzerinde birbirine girmesiyle öyle bir gölgelik oluşmuş ki sert ekvator güneşi çok daha yumuşak bir şekilde süzülüyor. Yapraklar burada daha parlak ve daha gösterişli duruyor. Çimenler uzun ve sık, saklanmak için mükemmel bir zemin oluşturuyor. Burası Mogadişu'nun cephe hattı. Yıkılmış binalar ve otlarla kaplanmış şehirde yaklaşık 60 metre genişliğinde bir alan, şehir boyunca virajlı bir kavis çizerek hükümet kontrolündeki küçük, kuşatılmış yerleşim bölgesini binlerce radikal isyancıdan ayırıyor. Ancak buradaki güzellik yanıltıcı. Bu hattın her iki tarafında da yüzlerce adam ağaç gövdelerinin ya da parçalanmış alçı duvarların arkasına çömelmiş, silahlarının merceğinden birbirlerine bakıyor. Ve coğrafya bir hikâye anlatıyor. ABD ve Birleşmiş Milletler'den gelen milyonlarca dolara, isyancıların bölünmüş olmalarına ve 1991 yılında merkezi hükümetin çökmesinden bu yana ilk kez birleştirici bir güç olacağı umutlarıyla bir yıl önce göreve gelen Somali Devlet Başkanı Şeyh Şerif Ahmet'e rağmen, bu cephe hattı hiç yerinden kıpırdamadı. Batılı diplomatlar, cesaretleri kırılmış ve tamamen yılmış görünüyor. Geçenlerde diplomatlardan birisine hükümet güçlerinin isyancılara karşı planlanan askeri operasyonu neden başlatmadığını sorunca, sinirli bir şekilde, "Bu adamlar hiçbir şeyi planlayamaz. Bu kadar basit" dedi. Şehir merkezinde çatışmaların göbeğindeki bir bölgede yer alan Somali Parlamento binası, geçenlerde yıllar sonra ilk kez boyandı. Ancak içerideki politik çatışmalar devam ediyor. Başkan, başbakanı görevden almaya çalışıp daha sonra vazgeçince, milletvekilleri arasındaki uçurum iyice arttı. Birçok milletvekili artık Mayıs ayında Meclis Sözcüsü seçilen kurnaz bir büyükbaş hayvan tüccarı olan Şerif Hasan Şeyh Adan'ın etkisi altına girmiş durumda. Okuma yazması olmayan Adan, Etiyopya'ya yakınlığıyla biliniyor ve ülkenin en güçlü adamlarından birisi olarak kabul ediliyor. Adan'ın demokratik kurumların oluşturulmasına konusunda çok az tecrübesi ve ilgisi bulunuyor. Cephede, devlete ait birliklere bakınca durumun vahametini anlayabiliyorsunuz. Gıda, sağlık görevlileri veya radyo yok. Ulaştırmadan sorumlu çavuşlar, tedarikten sorumlu binbaşılar, yarbay veya albaylar yok. Ordu, kendilerini "komutan" olarak tanıtan birkaç beyaz saçlı kişi ve aralarında çocukların da bulunduğu piyade erlerinden oluşuyor. Çocuk askerler sorununun dışında bir başka sorun da orta kademe yönetimin olmaması. Somali'nin dostları bu boşluğu acilen kapatmaya çalışıyor. Örneğin AB, Somali'nin ordusunu güçlendirmek adına yüzlerce astsubayı Uganda'da eğitmeye başladı. Açık bir şekilde El Kaide ile ittifak kuran Şahab adlı örgütün ülkede yönetimi ele geçirmesinden korkan ABD ve diğer ülkelerin, Somali hükümetine sonuna dek arka çıkacağı fikri yavaş yavaş zayıflıyor. Bronwyn E. Bruton, ABD'de dış politika üzerine uzmanlaşmış etkili düşünce kuruluşu The Council of Foreign Relations için hazırladığı raporunda, "Daha az yardım etmek, zarar vermekten daha iyi" diye belirtiyor. Brutan, "Bölgeye yönelik politikalarda, ABD ve BM'nin yaptıklarında ciddi bir değişim olmazsa, etkisiz dış müdahale çatışmayı körükleyip halkın daha da radikalleşmesine yol açacaktır. Bu durumda El Kaide ve diğer aşırı örgütler, Somali'de güvenli bir üs kurabilecektir" diyor.