Silah Kontrolü Anlaşması

Son on yılda Ruslarla yapılan nükleer silahlarda kısıtlama öngören ilk anlaşma olan yeni START, başlıklarda küçük bir indirim getiriyor. Konuşlandırılmış savaş başlıklarının sayısı 2 bin 200'den bin 550'ye inecek. Dünyayı daha güvenli kılacak anlaşma, iki ülkenin bilgi alışverişi ve düzenli denetim yoluyla birbirlerinin stratejik silahlarını devamlı kontrol etmesini garantiliyor. Anlaşma, Demokratların ve Cumhuriyetçilerin önemli dış politika uzmanlarından onay aldı. Henry Kissinger, George Schultz, James Baker, Sam Nunn, William Perry ve James Schlesinger bunlar arasında. ABD'nin üç nükleer laboratuarının başkanı ve nükleer kuvvetlerin yedi eski komutanı da anlaşmayı destekliyor. Bu durumda, Senato onayı kesinleşmiş olmalı. Ancak Jon Kyl, James Inhofe ve Jim DeMint gibi bazı Cumhuriyetçiler hâlâ tereddütlü. Soğuk Savaş alışkanlıkları ve yanıltıcı tezler kolay değişmiyor. Anlaşmayı eleştirenlerin en büyük itirazı, anlaşmanın ABD'nin füze savunma sistemi kurma çabalarını sınırlanacağı yönünde. Bunlar giriş kısmındaki bir cümlede, saldırı ve savunma amaçlı stratejik silahlar arasında "bağlantı" kurulmasına dikkat çekiyor. Füze savunma sistemlerindeki füzesavarların füze hangarına veya denizaltı fırlatma bölmesine yerleştirilmesini yasaklayan bir maddeyi de vurguluyorlar. Oysa ABD'li komutanlar bu iki yöntemi de kullanmıyor. Biz ulusal füze savunmasına sıcak bakmıyoruz çünkü bu teknolojinin işe yaradığı kanıtlanmadı. Ama Obama yönetimi sınırlı bir program sürdürüyor. Savunma Bakanı Robert Gates, yeni START için "bize hiçbir kısıtlama getirmiyor" dedi. Dışişleri Bakanlığı yakın tarihli bir raporunda, START 1 ile ilgili birkaç belirsiz uyum sorunu bildirildi. Anlaşmanın karşıtları bundan bahsederek Ruslara güvenilemeyeceğini söylüyor. Oysa raporda, Rusya'nın "temel sınırlamalara" uyduğu da yazılı. Anlaşmanın karşıtları, START 1'in süresinin Aralık 2009'da bittiğini söylemiyor. Senato START 2'yi onaylamazsa, denetlemeler ve bilgi alışverişi sona erecek. Son olarak, Obama yönetiminin eldeki silahları yeterince "modernize" etmediği iddia ediliyor. Oysa asıl itiraz edilmesi gereken, Obama'nın nükleer laboratuar yöneticilerinin ve Cumhuriyetçilerin eleştirilerini yatıştırmak için bu konuda gereğinden fazla şey yapması. Obama gelecek 10 yılda nükleer silah tesislerinin bakımı ve modernizasyonuna 80 milyar dolar, silahların ve fırlatma sistemlerinin yenilenmesine de 100 milyar dolar harcama sözü verdi. Büyük açıkların ve masraflı iki savaşın olduğu bir dönemde bu miktar çok fazla. ABD'nin nükleer silahlarının güvenliğini daha uzun yıllar sağlayacak masraflı ve sağlam bir programı zaten var. Obama gereksiz bir yeni silah üretmeye yönelik baskıya kesinlikle direnmeli. START karşıtı grubun siyasi amacı belli. Grubun liderlerinden eski vali Mitt Romney, bir kez başkan adayı oldu ve muhtemelen gelecekte de olacak. Anlaşmayı Obama'nın "şimdiye kadarki en büyük dış politika yanlışı" diye niteleyen Romney, ortalığı alevlendirip ileride kendisini destekleyecek taraftarlar kazanma peşinde. Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı John Kerry, Richard Lugar ile beraber onay için gereken üçte ikilik çoğunluğu bulmak amacıyla Cumhuriyetçilerin desteğini sağlamaya çalıştıklarını açıkladı. Lugar, Senato'da silah kontrolü konusunda en saygın uzmanlardan. Berlin Duvarı'nın yıkılışından 20 yıl sonra, ABD ve Rusya'nın elinde hâlâ 20 binden fazla nükleer silah var. Bu çok saçma. Senato START 2'yi hemen onaylamalı.