Haiti'nin Okulları

Haiti'de yeni bir eğitim sistemi oluşturmaya yönelik plan, ülkede 12 Ocak'ta meydana gelen depremin enkazından çıkan en cesaret verici şeylerden birisi. Sorunlarla boğuşan Haitililerin dünyasında sözler ve vaatler, somut adımlardan kat be kat fazla olmuştur. İlgili komisyon, hayal kırıklığı yaratacak kadar yavaş bir başlangıçtan sonra artık konut ve enkaz kaldırma gibi bir dizi acil sorunla uğraşıyor. Henüz ikinci toplantısını yapan komisyonun eğitim reformunu derhal ve doğrudan ele alması yerinde. Çünkü ülkenin potansiyelini gerçekleştirememesinin temel nedeni, mevcut sistemin kusurları. Günümüzde Haiti'deki ilkokulların neredeyse tümü özel. Çocuklarının daha iyi bir hayat sürmesini isteyen aileler yüksek ücretler ödüyor. Ülkede okuma yazma bilmeyenlerin ve okulu bırakanların oranının yüksekliği ve vasıflı öğretmen eksikliği, sistemin tümden değişmesini gerektiriyor. Eğitim sektörünü yeniden düzenlemeye yönelik plan, gayet cüretkâr olsa da nispeten basit. Plan sıfırdan yepyeni bir sistem kurmaya çalışmıyor. Okulların çoğu, yine özel olacak. Ancak devlet uluslararası yardımların katkısıyla, çocuklarını belli okullara gönderen ailelere cömert yardımlar yapacak. Bu okullar, devletçe verilecek akreditasyon, yenilenmiş müfredat ve öğretmenlerin yeniden eğitime tabi tutulması gibi yeni denetim ve sorumluluk ilkelerini kabul edecek. Okullar ayrıca binalarının sağlam olduğuna dair onay alacak. Burada amaç devlet desteği alan ve denklik sahibi olan okullarda, anaokulundan 12. sınıfın sonuna kadar herkese parasız veya parasıza yakın eğitim sunmak. Sistemin tamamen değişmesi 20 yıl alacak. İlk beş yıllık aşamanın 500 milyon dolara mal olması bekleniyor. Bu miktarın yarısını, programın hazırlanmasına yardım eden Amerika Kıtası Kalkınma Bankası sağlayacak. Kalan miktarı diğer bağışçılar verecek. Plana göre 625 adet yeni ilkokul inşa edilecek ve devletçe desteklenen okulların sayısı üç kat artırılacak. Ayrıca öğretmenlerin yüzde 90'ı (50 bin kişi) yeni müfredata uyum sağlamaları için yeniden eğitilecek. Yılda 2 bin 500 öğretmen bu eğitimden geçecek. Yabancı uzmanlar planın hazırlanmasına yardım etti. Chicago'da ve Katrina Kasırgası sonrasında New Orleans'ta okul reformları yapan Paul Vallas, bunlardan biri. Bu kişilerin takdir edilen uzmanlıklarına ihtiyaç var. Danışmanlar, planın Devlet Başkanı René Préval'den tam destek aldığını vurguluyor. Depremin üzerinden 8 ay geçti ama Haiti'de yapılacaklar listesi rahatsız edici ölçüde uzun. Hâlâ evsiz olan bir milyondan fazla kişinin konuta ihtiyacı var. Yerel girişimlerle dış yardımın yapıcı şekilde birleştirildiği bu plan, diğer acil projelerde ilerlemek için model olmalı. Kaybedecek zaman yok.