Film Müziği Pazarı Yeniden Doğuyor

Los Angeles - "Zoraki Kral"ın (The King's Speech) 12 dalda Oscar'a aday gösterilmesi son derece etkileyici. Ancak bu, film ile müzik arasındaki dünyada kendine yer edinen bir İngiliz girişimci olmasaydı, mümkün olmayabilirdi. Film müziklerinde bir diriliş yaratabilecek alışılmadık bir anlaşmayla, Londra merkezli the Cutting Edge Group ve bu firmanın yönetim kurulu başkanı Philip Moross, "Zoraki Kral" filminin müzik haklarını aylar önce satın aldı. Gelen para sayesinde film yapımcıları ödüllü Fransız besteci Alexandre Desplat ve Londra Filarmoni Orkestrası'yla anlaşma yapabildi. Bu para olmasaydı, müzik bir oda orkestrası tarafından çalınacaktı. Desplat'ın müziğiyse Oscar adayları arasında. Filmin yapımcılarından Iain Canning, "Amacımız, görüntülerin hakkını verecek bir müzik ortaya çıkarmaktı" diyor. Müziğin yayın haklarını sattıkları parayla filme yakışan şarkıları üretebildiklerini belirtiyor. Cutting Edge sayesinde müzik bütçelerini şişirebildiklerini söylüyor. Cutting Edge gibi bir şirket tarafından oynanan rol, filmden filme değişiyor. Yaratıcı kararlar yönetmen ve yapımcıların elinde olsa da, şirket genel olarak hangi şarkıların dâhil edilmesi gerektiğini öneren ve telif hakları meselesini halleden bir danışman veya bir besteci sağlıyor. Şirket kayıt stüdyosu da sağlayabiliyor, kendi kayıt şirketini işletebiliyor, yayın haklarını kontrol edip film vizyona girdikten sonra müziği başka formlarda dağıtabiliyor. Son on yıldır korsancılık, internet ve azalan CD satışları yüzünden müzik bütçeleri küçülüyor. Bazı besteciler hâlâ talep görüyor. Örneğin, "Inception" (Başlangıç) için yaptığı müzikle bu yıl Oscar'a aday gösterilen Alman besteci Hans Zimmer. Ancak besteciler de şikâyetçi. Rekabetin yoğun olduğu bir ortamda, genelde müzikten anlamayan yönetmen ve yapımcıların parayı özel efektlere ve yıldızlara yatırırken müzik bütçesini kıstıklarını söylüyorlar. Güney Afrika'da büyüyen ve Londra'da moleküler biyoloji eğitimi alan Moross, düzeni değiştirmeye karar vermiş. O ve ortakları 2008'de Cutting Edge'i kurdu. En başta filmlerin müzik haklarını satın alabilmek için 15 milyon dolar topladılar. Müzik haklarını satın aldıkları filmlere hem dağıtım hem de danışmanlık hizmeti veriyorlar. Yaptıkları araştırma sayesinde film müziklerine ne kadar para yatıracaklarını belirleyen bir iş modeli yarattılar. Aslında yatırdıkları para küçük olsa da zor durumdaki yapımcılara cazip geliyor. Cutting Edge genelde film başına 50 bin ila 200 bin dolar arasında ödeme yapıyor. Normalde 20 milyon dolara mal olan bir filmin müzik bütçesi 300 bin ile 500 bin dolar arasında oluyor. Cutting Edge'in yatırdığı para da buna ekleniyor. Yapımcı nakit para karşılığında müzikten elde edilecek kârdan vazgeçerek kendini bir nevi sigortalamış oluyor. Cutting Edge yalnızca müzik hizmetlerinden ücret ya da komisyon alarak değil, müzik ve nota satarak, dünyanın dört bir yanında satılan her bir biletten telif hakkı alarak, müziği kullanması için reklamcılara yetki vererek ve film televizyonda yayınlandığında ücret alarak da kâr ediyor. Moross, Cutting Edge'in son bir yılda aralarında "Harry Potter ve Ölüm Yadigârları - Birinci Bölüm"ün de bulunduğu 100 filme hizmet sağladığını söylüyor. Bugüne kadar şirketin 124 filme yatırım yaptığını belirtiyor. "Let Me In" isimli vampir filminde Cutting Edge'le birlikte çalışan film yatırımcısı Exclusive Media Group'un Eşbaşkanı Nigel Sinclair, "Kaydedilmiş müziğin değeri küçümseniyor" diyor. Cutting Edge'le ilgili olarak, "Bundan yararlanmayı başardılar" diye ekliyor. Moross, Cutting Edge için büyümenin daha fazla sermaye biriktirmek ve piyasada bol olan bir şeyi, yani paraya ihtiyacı olan yapımcıları bulmak olduğunu söylüyor. Bu, daha fazla film üreten, daha büyük bütçeleri olan Hollywood'a odaklanmak ve daha çok risk almak anlamına geliyor. Duygusuz bir şekilde, "ABD'nin kaldırımları, batmış İngiliz işadamlarıyla dolu" diyor.