Gıda Krizi

Gıda fiyatları rekor seviyelere yükseliyor ve bu gelişmekte olan birçok ülke için kitlesel açlık ve siyasi istikrarsızlık tehlikesi doğuruyor. Önde gelen ekonomilerin oluşturduğu G-20'nin maliye bakanları geçen ay Paris'teki bir toplantıda sorunu ele aldı fakat dile getirdikleri onca kaygıya rağmen büyük çoğunluğu yardım sözlerini unutmaya başladı bile. Fiyatların en son tavana vurduğu 2008'den sonra G-20 üç yıl içinde zor durumdaki ülkelerin gıda üretimini artırmasına yardım mahiyetinde 22 milyar dolar yatırım yapma sözü vermişti. Bugüne kadar söz konusu parayı dağıtmakla görevli Dünya Bankası fonu, paranın 400 milyon dolardan azını aldı. Gıda fiyatları şu an, gelişmekte olan ülkelerin artan talebinin yanı sıra dengesiz hava şartlarının Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerde kuraklığa ve Kuzey Çin'de dünyanın en büyük tahıl üreticisinin mahsulünü tehdit eden yağışsızlığa neden olması sonucu 2008'deki zirveden daha yüksekte. Dünya Bankası, sadece Haziran'dan bu yana fiyatlardaki artışın 44 milyon insanı aşırı yoksulluğa ittiğini söylüyor. 2008'de 30 ülkede gıda isyanları patlak vermişti. Bu yıl gıda fiyatlarından kaynaklı isyanlara tanık olunmuş değil, en azından şimdilik. BM Gıda ve Tarım Örgütü Mozambik, Uganda, Nijer ve Somali'nin, yanı sıra Asya'da Kırgızistan ve Tacikistan, Latin Amerika'da Haiti, Guatemala, Bolivya ve Honduras'ın artan gıda fiyatlarından dolayı istikrarsızlığa son derece açık olduğu uyarısında bulunuyor. Yanlış devlet politikaları meseleyi daha da vahim hale getirebilir. Bazı ülkeler gıda stokluyor. Bazıları tarımsal ihracat yasakları getiriyor. Dünyanın zenginleri bu ülkelere politikalarını tekrar gözden geçirmeleri için baskı yapmalı. Obama yönetimi önemli açılımlar öneriyor fakat Demokratlar Kongre'nin kontrolünü elinde tuttuğu dönemde bile para almakta zorlanmıştı. ABD yönetimi G-20'nin söz verdiği yatırıma 3,5 milyar dolar katkıda bulunmayı vaat etti. Bugüne kadar sadece 66,6 milyon verdi. Şimdi Dünya Bankası fonu için 408 milyon dolar istiyor. Bu, yoksul ülkelerin gıda üretim kapasitelerini artırmayı hedefleyen Gelecek İçin Gıda girişimi için talep edilen 1,64 milyar doların parçası. Kongre'deki Cumhuriyetçiler dışarıya yapılan yardımları mümkün olduğunca fazla budamaya kararlı. Temsilciler Meclisi'nden geçen ama henüz yasalaşmayan tasarı gıda yardımı bütçesinden 800 milyon dolar kesinti öngörüyor. Beyaz Saray'ın bunun karşısında daha sağlam durması gerekiyor. Bu bir hayırseverlik meselesi değil. Milyonlarca insan için hayat memat meselesi. Ve acı gerçek şu ki, ABD sözünü tutmazsa diğerleri de tutmayacaktır.