Lütfen Sessiz Olun, Hayvanlar Uyuyor

MUIR ORMANI ULUSAL PARKI, California - Bu orman bazen o kadar sessiz oluyor ki bir kızılağacın kubbeli kavuğunun derinlerinde sürünen bir muz sülüğünün sesi bile duyuluyor. Ulusal Park Hizmetleri için bölgedeki bu sessizlik, ağaçların yeşil yaprakları ya da güneş ışınları kadar hayati öneme sahip. Ulusal Park Hizmetleri, yedi milyon kişinin yaşadığı metropolde bulunan bu parka on yıl önce doğal sesleri geri getirme kararı aldı. Bu karardan sonra San Francisco'nun tam kuzeyinde Marin Country'deki Muir Ormanı'nın yöneticileri istenmeyen seslerin üstesinden gelmek için kapsamlı önlemler aldı. Şimdi arka fonda, Redwood Irmağı'nın yumuşak esintisinde kızılağaçların dallarından çıkan sesler duyuluyor, horozlar ötüyor. Ziyaretçiler de bu sese katkıda bulunuyor. Ancak eğlenen çocuklar hariç bu sesler genelde son derece kısık oluyor. Sesin, kuşlardan balinalara kadar vahşi hayat üzerindeki etkisi son zamanlarda bilimsel olarak inceleniyor. Park Science (Park Bilimleri) dergisinde 2009 yılında yayınlanan bir makaleye göre, hayvanlar bölgelerine giren insanlara yırtıcı hayvanların ani tehditlerine karşı gösterdikleri tepkinin aynısını veriyor. Makalede, "Hayvanların duyduğu rahatsızlık normalde doğal düşmanlarına gösterdikleri tepkilerin ortaya çıkmasına ve sağlıklı kalmaları için gereken faaliyetlerin (gıda bulmak ve yavrularına bakmak gibi) aksamasına neden oluyor" diye yazıyor. Araştırmacılar, bu rahatsızlıkların sıklıkla tekrarlaması durumunda nüfusla ilgili sorunların ortaya çıkabileceği yolunda uyarıda bulunuyor. 2001 yılı itibarıyla su samurları ve tepeli ağaçkakanlar Muir Ormanı'nı çoktan terk etmişti. Park yöneticileri, nesli tükenmekte olan bir çift benekli baykuşla da gitgide daha az karşılaşıyordu. Bugün yol üzerinde büyük çöp kutuları bulunmuyor. Elektrikle çalışan bakım onarım arabaları neredeyse hiç ses çıkarmadan ilerliyor. Acil müdahale araçlarında çalışanlar parktaki herhangi bir sorunla ilgilenirken motoru çalışır halde bırakmıyor. Ziyaretçileri getiren aracın motoru susunca, insan sesinin bu ormanda fazlalık olduğu vurgulanıyor. Parkın ortasındaki Grove Katedrali yakınına asılan posterler de ziyaretçileri sessiz olmaları konusunda uyarıyor. Parkın girişinde bulunan hediyelik eşya satan mağazada ziyaretçilerin ses seviyelerini ölçen bir alet var. New York'tan gelen ziyaretçi Chris Mueller desibel ölçer üzerindeki göstergeyi okurken, "Patates cipsi yerken çıkardığım sesi görüyorum" diyor. "Burası çok sessiz. Turistlerin mırıldanmaları ve nehir suyunun şırıltısı büyük bir huzur veriyor" diye ekliyor. Bunun da ötesinde benekli baykuşlar bu sessizliğe karşılık vermiş. Eskiden bir olan yavrulayan çift sayısı şimdi ikiye yükselmiş. Amerika'daki ormanlarda sessizlik kampanyası 10 yıldır yürütülüyor ancak pek kimse bundan haberdar değil. Ülkedeki ulusal park sistemine göre bu doğal alanlar özerk. İşlettikleri parktaki ses konusunda endişeli olan yetkililer, diğerlerine göre daha sert tedbirler alabiliyor. Büyük parklardaki yöneticiler ile küçük uçak ve helikopterlerle tur düzenleyen firmalar arasında yaşanan gürültü savaşı ise Muir Ormanı'ndaki gelişmelerin üzerine gölge düşürüyor. Grand Canyon'daki park yöneticileri firmalardan daha sessiz uçaklar kullanmalarını istiyor. Ayrıca Kuzey bölgesinin üzerinde daha yüksekten uçmalarını, şafakta ve alacakaranlıkta ise uçmamaya özen göstermelerini talep ediyor. Ancak Arizona'dan Cumhuriyetçi Senatör John McCain parkın planını sekteye uğratacak yeni bir yasa önerisinde bulundu. Muir Ormanı'ndaki ses kampanyası başlatılmadan önce dört bölgede bir yıl boyunca doğal ve insan yapımı tüm seslerin bir envanteri yapıldı. Park korucusu Mia Monroe, araştırma sonucunda otopark ve hediye mağazasındaki gürültünün parkın tam dört mil içine kadar gittiğini öğrenince çok şaşırdığını belirtiyor. İdareciler çareyi otopark alanını girişin yaklaşık 90 metre uzağına taşıyarak buldu. Buz makinesi kaldırıldı ve bir desibel ölçer yerleştirildi. Yöneticiler ve korucular yine de parktaki vahşi hayatta yaşanan olumlu gelişmeleri doğrudan ses yönetimine bağlamamaya özen gösteriyor. Buna rağmen Monroe, su samurlarının 75 yıllık bir aradan sonra geri döndüğüne ve çizgili sincapların da nüfusunun artığına dikkat çekiyor.
FELICITY BARRINGER