Ortadoğu'daki İsyanlarda El Kaide'nin

Arap dünyasındaki diktatörleri kâfir ve Batı'nın kuklası ilan eden El Kaide liderleri, son yirmi yıldır onların devrilmesi için çağrıda bulunuyor. Şu anda art arda pek çok ülkede insanlar liderlerini devirmek için ayaklanıyor ve El Kaide'nin bunda hiçbir rolü yol. Birden bire ortaya çıkan muhalif hareketler, El Kaide örgütünün iki ilkesinden uzak durdu: Kan dökme ve dini aşırıcılık. Protestocular kaba kuvvete sadece kendilerini savunmak için başvurdu. Dinin isyanlarda bir rolü yoktu. Halkı birleştiren etken Osama Bin Ladin'in tüm benliğiyle karşı olduğu demokrasiydi. Bu yüzden El Kaide için (ve belki de aynı şekilde El Kaide'nin yarattığı tehdit etrafında inşa edilen Amerikan politikaları için) dünyayı şaşkına çeviren demokratik devrimler, bir dönüm noktası niteliğinde. Terörist ağı önemini yitirecek mi? Yoksa kaosu sömürmenin bir yolunu mu bulacak? Terörizm ve Ortadoğu uzmanlarının çoğuna göre son olaylar, cihat yanlılarını tarih karşısında eli kolu bağlı beceriksiz bir grup olarak gösterip Müslüman gençlere terör karşısında cazip bir alternatif sunuyor. Bu gelişme El Kaide için yıkıcı özellikler taşıyor. Yaklaşık otuz yıldır CIA'de terör ve Ortadoğu'yla ilgili araştırmalar yapan ve şu anda Washington'daki Georgetown Üniversitesi'nde görevli olan Paul R. Pillar, "Şu ana kadar ve 'Şu ana kadarın' altını çiziyorum, El Kaide'nin durumu berbat gözüküyor. Demokrasi teröristler için kötü haberdir" diyor. Terör örgütünün liderleri halkların uyanışını kullanmak istiyorsa son derece yavaş davranıyor. Pakistan ile Afganistan arasındaki sınır bölgesinde saklandığı düşünülen Bin Ladin'in Mısırlı sağ kolu Ayman El Zavahiri, tuhaf bir şekilde gündemden uzak bir açıklama yaptı. Açıklamada, 1980'lerde Zavahiri'yi gözaltına alıp işkence yapan Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek yönetiminin devrilmesi hakkında tek kelime yoktu. Ayaklanmaların bazı cihat yanlılarını etkilediğine dair kanıtlar mevcut. El Kaide'nin Kuzey Afrika koluyla bağlantılı Cezayirli bir adam, ayaklanmaları olumlu karşıladığını ve sürgündeki bazı militanların Libya'daki mücadeleye katılmak için geri dönerek ordudan çalınan silahlarla donandıklarını söylüyor. Abu Salman takma ismini kullanan adam, "Yapılacak çok iş var. İnsanların mücadelesine yardım etmeli ve sonra bir İslam devleti kurmalıyız" diyor. Zamanında Irak'taki asi lider Ebu Musab El Zarkavi ile birlikte savaşan Ürdünlü cihat yanlısı Ebu Halid ise El Kaide'nin uzun vadede ortaya çıkacak hayal kırıklıklarından faydalanacağını öne sürüyor. Halid, "Tüm olanlardan sonra Mısır'da ve diğer ülkelerde ne kadar değişim olacak? Protestocular hayal kırıklığına uğrayacak ve tek alternatifin ne olduğunu işte o zaman anlayacaklar. Bunun ekmeğimize yağ süreceğinden eminiz" diyor. Bin Ladin'le ilgili bir biyografinin yazarı ve 1990'ların sonunda CIA'in bin Ladin biriminin başkanı olan Michael Scheuer, Halid'in bakış açısını gerçekçi buluyor. Scheuer, Amerikalıların İngilizce konuşan, laik protestoculara odaklanarak ayaklanmaları yanlış değerlendirdiğine inanıyor. Yalnızca Mısır'da bin lerce cihat yanlısının hapishanelerden çıkarıldığını ve El Kaide'nin düşmanı Mübarek'in devrilmesinin, El Kaide ve müttefikleri dâhil her çizgiden cihat taraftarlığını canlandıracağını söylüyor. El Kaide'nin kafasının karışık olduğu belli. Ancak Obama yönetimi de aynı oranda şaşkın. ABD on yıldır İslam dünyasını terörle beslenen bir şiddet kaynağı olarak görüyor. Hem Bush hem de Obama yönetimlerinin otoriter hükümetlerle sıcak ilişkiler yürütmesinin bir nedeni de bu. Hayalperest ve gaddar Libya lideri Albay Muammer Kaddafi bile cihat yanlılarına karşı koyduğu gerekçesiyle ABD tarafından övüldü. "ABD'nin dünyanın geri kalanıyla nasıl bir bağ kuracağı ciddi bir şekilde yeniden gözden geçirilmeli. Güvenliğimiz kötü yönetim ya da bu ülkelerde yaşayan insanlara hiçbir hak tanınmaması pahasına sağlanmamalı" diyor. SCOTT SHANE