Dokuma Sanatçısının Dünyası

Paris - Sheila Hicks yaklaşık yarım yüzyıldır sanat, tasarım, el sanatları ve mimarinin kesiştiği bir noktada çalışıyor. Bu kategorilerden herhangi bir tanesinde uzmanlaşmaya karşı geliştirdiği direnç, yarı minyatürden devasa yapıtlara kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan eserlerinin sanat camiası tarafından fark edilmemesini açıklıyor. Şimdi bu değişiyor. Philadelphia Çağdaş Sanatlar Enstitüsü'ndeki "Sheila Hicks: 50 Yıl" isimli sergisi, klasik sanattan gelen bir modern sanatçının çalışmalarına ışık tutuyor. O, tekstili öncelikli aracı olarak seçen ve katlayarak geliştiren evrensel bir sanatçı. Philadelphia sergisini organize eden Jenelle Porter, "Sheila'yı fark edemediğimiz bir çağdaş sanatçı olarak sınıflandırma gibi bir niyetim yok" diyor. Hicks'in dünyanın her tarafından elişi sanatçılarıyla ve zanaatkârlarla çalıştığını, yeni teknikler ve malzemeler yarattığını açıklıyor. Porter, "Tasarım dünyasında ya da elişi dünyasında ya da sanat dünyasındaki herhangi birinden çok daha ileri gidiyor. Bir daldan ötekine çok rahat bir şekilde atlayabiliyor" diyor. 76 yaşındaki Hicks, Paris ve New York'ta yaşıyor. 1934 yılında Nebraska'da doğan Hickse tığ işlemeyi ve örüyü büyük teyzesi öğretti. Yale Üniversitesi Sanat Okulu'nda Bauhaus ideallerini öğreten Almanya doğumlu Josef Albers ve Latin Amerika sanatı uzmanı George Kubler ile çalıştı. Kubler'in dersinde gördüğü Peru'da bulunan bir mumyanın sarıldığı yün bez Hicks'in tekstile olan ilgisini ateşledi. Hicks, Fulbright bursuyla Şili'ye gitti. Latin Amerika'yı dolaştı. Ekvator, Bolivya ve Peru'daki dokumacılarsan sanatı öğrendi. Yale Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü'nde yüksek lisans derecesi yaptı. Daha sonra Meksika'ya gidip el büyüklüğündeki ufak dokumalarını sergiledi. Dokumalarından bazıları Modern Sanatlar Müzesi'nin koleksiyonuna kabul edildi. Alman kökenli Meksikalı bir arıcı ile evlenip bir kız çocuğu dünyaya getirdi. 1959 yılında kısa bir süre Paris'te yaşadı. 1964'te ABD'ye geri döndü. Şilili bir sanatçı olan ikinci eşi onu Paris'in sürrealist sanat camiasına soktu. İkinci eşinden olan oğlu Cristobal Zanartu film yönetmeni. Para karşılığı yaptığı ilk büyük eser, New York'ta yeni CBS binasında bulunan Eero Saarinen'in restoranındaki duvar halısı oldu. Hicks'in kariyerindeki dönüm noktası, 1967 yılında Lozan'da düzenlenen Tekstil Bianeli'ne katılım daveti oldu. "Şile'de yünden yaptığım tavandan sarkıtılan ve uzun salkımlardan oluşan bir şeyi sergiledim" diyor. Duvar halısı uzmanı bir kadın ona, "Bayan, bir duvar halısı sergilediğinizi duydum" dediğinde Hicks, "Evet. İşte burada" diye cevap vermiş. Kadın ise "Evet, ama ben burada bir duvar halısı göremiyorum" diye yanıt vermiş. Hicks, "Bu daha sonra aramızda bir şaka oldu. Duvar halısı neydi ya da ne değildi? Dikiş, paketleme, sarma gibi farklı teknikler arasında gidip geliyordum. Çalışmalarım bir tür grafitiye eşdeğer tutuluyordu" diye konuşuyor. Ancak dikkat çekmeye de başladı. 1966- 67 yıllarında yaptığı Manhattan'da Ford Vakfı'nın merkezi için kabartma süslemeli bir duvar halısı yaptı. 1969-77 yıllarında ise Fransız havayolu şirketi Air France'ın Boeing 747 uçakları için beyaz ipekten elle dokunmuş duvar halıları yaptı. 1982-85 arasında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'daki Kral Saud Üniversitesi için çalıştı. 1992-93'te ise Japonya'da Fuji City'nin kültür merkezi için eserler üretti. Kumaş dokumalarının şiirsel döşemeleri, doğumdan ölüme kadar insan varlığının her bir noktasına nüfus eden kumaş olgusunun bir keşfi niteliğindeydi. Örneğin 1978 yılında Kyoto'da beş tonluk temiz İsviçre hastane çamaşır yığınını ve yeni doğanların göbek bağı yaralarını sarmada kullanılan bezleri sergiledi. Paris'te geçirdiği zaman da onu Amerikan modern sanatının etkilerinden korudu. "Genel kabul gören kurallara uymamanın verdiği büyük bir özgürlük hissi var. Geleneklere ters düşüyorsunuz. Ve bu bir yaşam tarzı haline geliyor."