Birbirinizi Suçlamayın

Haftalardır NATO hava kuvvetlerinin saldırısı altında olan Albay Muammed Kaddafi halkını katletmeye devam ediyor ve pes edeceğine dair hiçbir ipucu vermiyor. NATO ve koalisyon ortakları bu rahatsız edici durumdan dolayı birbirlerini suçluyor. Ama yapmaları gereken şey, yeni bir ortak hedef oluşturmak. 13 Nisan'da Doha, Katar'da yapılan bir toplantıda önde gelen Batılı, Arap ve Afrikalı müttefikler ilerleme sağladı. İlk kez Albay Kaddafi'nin çekilmesini isteyen ortak bir bildiri yayınladılar, dondurulmuş Libya hesaplarının para sıkıntısı içindeki isyancılara akıtılması üzerinde çalışmaya söz verdiler ve çözüm çağrısında bulundular. Ama bir gün sonra NATO dışişleri bakanları ittifakın Albay Kaddafi'nin uçakları, helikopterleri, tankları ve topları ile giriştiği saldırıya karşı koymak için başladığı savaşın hayati önemdeki ayrıntılarına dair derin görüş ayrılıklarını gideremediler. Başlıca anlaşmazlık konusu, Kaddafi'nin iktidardan gitmeye nasıl ikna edileceği. Britanyalılar ve Fransızlar BM yaptırımlarıyla desteklenen NATO hava gücünün Kaddafi'yi gitmek veya Misrata kentinin top ateşine tutulmasını durdurmak zorunda bırakamaması karşısında bilhassa rahatsız. Hava saldırılarının ilk aşamasına Amerikan uçakları hâkimdi, ardından esas sorumluluk Fransa, Britanya ve Amerika'nın yer almadığı NATO komutasına devredildi. Albay Kaddafi'nin ağır silahları kalabalık yerleşim bölgelerine saklayarak NATO'yu atlatması üzerine şimdi Paris ve Londra sadece uçuşa yasak bölge uygulaması için değil, kara hedeflerine saldırmak için de daha fazla ülkenin katılımına ihtiyaç olduğunda ısrarcı. Libya savaşında daha önce kullanılan Amerikan A-10 antitank savaş uçakları ve AC-130 kara saldırı helikopterleri, sivillere gereksiz zarar vermeksizin kara hedeflerine isabetli saldırılar düzenlemeye son derece uygun. Obama bunların NATO komutası altında tekrar havalanması için talimat vermeli. ABD'nin başka iki savaşın batağına saplandığı bir dönemde Başkan Obama geriye çekilip Avrupalıların ipleri ele almasına izin vermekte haklıydı. Diğer ülkeler de daha fazla yardımcı olmalı. Bugüne kadar ittifakın 28 üyesinden sadece altısı hedeflere saldırıyor. Ayrıca NATO'nun kara hedeflerini seçme konusunda isyancılarla birlikte daha sıkı çalışması gerekiyor. Libya, NATO'nun ABD'nin destek rolü üstlendiği bir misyonu başarıp başaramayacağına dair bir sınav niteliğinde. Sonuçlar muhakkak ki karışık. Hızlı ve barışçı bir sonuç Avrupa'nın, bilhassa da İtalya'nın çıkarına. İtalya bir mülteci akınıyla karşı karşıya. Britanya ve Fransa da bu davayı Avrupalı ortaklarına kararlı bir şekilde anlatmalı. Koalisyon, tercih ettikleri takdirde ülkelerin isyancıları silahlandırması konusunu tartışmalı. Silahlar savunma amaçlı olmalı ve eğitim verilmeli. Katar isyancıların silah ve levazım almak için petrol satmasına yardımcı oldu. Britanya bin adet çelik yelek takımı verdi. Libya'ya yabancı güçlerin gönderilmesi tartışmalarının (ki çok kötü bir fikir) sona ermesi cesaret verici. Diktatörün yerinde kaldığı hiçbir siyasi çözüm işe yaramayacaktır. Batı ve ortakları Kaddafi gidene kadar siyasi, ekonomik ve askeri baskıyı sürdürmeye hazır olmalıdır.