Sağcı Fin Partileri Euro Bölgesini Tedirgin Ediyor

Helsinki, Finlandiya Avrupa Birliği'ni Finlandiya'dan daha fazla destekleyen ülke bulmak zor. 20 yılı aşkın süredir Finli seçmenler aynı üç partiyi, çeşitli koalisyon hükümetleri halinde iktidara taşıyor ve izlenen politikalar pek değişmiyor. En azından şimdiye dek böyleydi. Geçen ay ortasında yapılan genel seçimlerde milliyetçi ve popülist Gerçek Fin Partisi, Yunanistan ve İrlanda'ya yönelik kurtarma paketleri ve AB'nin yaptığı kötülükler üzerinden yürüttüğü kampanya ile bir anda büyük destek sağladı. Finlandiya Parlamentosu'nda 39 sandalye kazandı ve muhtemelen koalisyon hükümetinin ortağı olacak. Seçimler, Merkez Partisi'nin iktidarına son verirken bu küçük ve müreffeh ülkeyi sersemlemiş bir halde bıraktı. AB ve göç karşıtı partiler geçen yıl İsveç, İtalya, Macaristan ve Hollanda'da yükseliş kaydetti. Birliğin destekçileri için euroyu koruma çabaları açısından endişe verici bir gidişat bu. Kurtarma paketleri euro bölgesinin tüm üyelerinin onayını gerektiriyor ve Finlandiya'nın ayak diremesi durumunda diğerlerinin onu izleyebileceğinden korkuluyor. Bu gelişme tam da Portekiz için bir kurtarma paketi müzakere edilirken meydana geldi. Fin seçim sonuçlarının Portekiz'e yönelik pakete taş koyması pek muhtemel değil ama bazı gerginliklere yol açabilir. Yeni Finlandiya hükümetinin merkez sağ Ulusal Birlik Partisi, sol eğilimli Sosyal Demokrat Parti ve Gerçek Finler'den oluşması bekleniyor. Seçim kampanyası sırasında Gerçek Finler'in 48 yaşındaki lideri Timo Soini, Avrupa Birliği'ni sürekli "karanlığın yüreği" diye niteledi. Ona göre gerçek bir demokrasi, ancak tek tek ülkelerde mümkün olabilir. Finlandiya'daki Turku Üniversitesi'nden Ville Pernaa, "Soini sıradan kelimelerle sıradan bir dil konuşuyor. Seçmenlere başka insanların borçlarını ödeyerek paralarını heba ettiklerini söyledi. Finlandiya'nın küçük kasabalarında daha fazla doktora ihtiyacımız varken başka ülkelere para vermenin ne anlamı olduğunu sordu" diyor. Helsinki'deki bir enerji şirketinden emekli olan işçi Perttu Pouttu, Gerçek Finler'e oy verdiğini söylüyor: "Elbette kurtarma paketleri soru işaretleri doğuruyor. Paramızı geri alacak mıyız? Bankalar nerede? Bu, onların sorunu." Pouttu ayrıca Finlandiya'nın çok fazla göç kabul ettiğini düşünüyor. İki mesele (Avrupa Birliği ve göç) kıta çapında giderek birbiriyle ilişkilendiriliyor. Ama Finlandiya'daki analistlerden çoğu Soini'nin kurtarma paketleri konusunda taviz vermekten başka seçeneği olmadığına inanıyor. AB yetkilileri Finlandiya onay vermediği takdirde kurtarma paketlerini teknik manevralarla rayında tutabileceklerini söylüyor. Avrupa Komisyonu'nun Ekonomi ve Para Politikasından sorumlu üyesi Olli Rehn de, Finli milletvekillerini ülkenin uzun vadeli çıkarlarını (sözgelimi tarım sübvansiyonları) düşünmeye teşvik ediyor. Avrupalı haber kuruluşları, bilhassa İsveç'tekiler, Gerçek Finler'i sağcı ırkçılar olmakla eleştiriyor. Ancak Finlandiya Dışişleri Bakanı Alexander Stubb ve diğerleri ise Soini'yi savunuyor. Avrupa Parlamentosu'nun eski üyelerinden Sosyal Demokrat gazeteci Lasse Lehtinen, "Timo Soini aslında oldukça nazik biri. Çok okuyor. Çok düşünüyor" diyor. Soini'nin son seçimde, gizli memnuniyetsizliklerden faydalandığını belirten Lehtinen şunları söylüyor: "Sokakta dilenen bir Çingene görüp rahatsız olduğu için Gerçek Finler'e oy veren bir kadınla tanıştım. 1940'lardan beri sokaklarda dilenen kimse görmediğini ve bundan hiç hoşlanmadığını anlatıyordu."