Amatörleri Gökbilimci Yapan Bir Teleskop

Uzun zamandır gökyüzüne bakanlar teleskop kullanmanın temel özelliklerini zor yoldan öğrendi. Kalemler, yıldız haritaları ve öğrenmesi büyük sabır gerektiren teleskop teknikleri... Şimdiyse ileri teknoloji ve akıllı telefon uygulamaları bu görevi çok basitleştiriyor. Örneğin yeni kompakt teleskopları çalıştırmak için tek bir düğmeye basmak yetiyor. Cihaz kendi kerterizini (herhangi bir cismin yönü ile esas alınan yön arasındaki açı) alıyor ve yıldızların dizilişine göre konumlanarak mercekte parlayan ışığın Betelgeuse olduğunu söyleyebiliyor. Yıldızların dizilişine göre kendini ayarlayabilen, fiyatı 700 ila 800 dolar arasında değişen bu üç yeni model bu Temmuz'da Celestron tarafından satışa çıkarılacak. Şirketin başmühendisi Danyal J. Medley, SkyProdigy isimli yeni serinin amatörlere yönelik olduğunu söylüyor. Astronomi uzmanları bile otomatik teleskopları sevinçle karşılıyor. Massachusetts'teki Williams College'te bulunan Hopkins Gözlemevi'nin direktörü ve Astronomi Bölümü Başkanı Jay Pasachoff, "Bence herkesin kolayca kullanabileceği şekilde kendi kendini ayarlayabilen teleskoplar muhteşem. Bu tür bir teleskop insanların bahçeye çıkıp dakikalar içinde en ilginç gök cisimlerini görmesini mümkün kılıyor" diyor. Teleskop, yönünü bulmak ve gökyüzündeki yıldızları belirlemek için fotoğraf çeken dijital bir fotoğraf makinesi kullanıyor. Medley teleskopun daha sonra çektiği görüntüleri hafızasındaki görüntülerle eşleştirdiğini söylüyor. İşlem üç dakikadan kısa sürüyor. Otomatik teleskop konsepti yeni değil. Teleskopların içinde uzun süredir bir motor bulunuyor. Bu motor dâhili bir işlemci ve veritabanı görevi görüyor. Örneğin bazı eski teleskopların sahipleri kontrol panelindeki menüden "Satürn"ü seçebiliyor. Amatör astronomi meraklıları akıllı telefon uygulamalarıyla da geniş bir bilgi kaynağına ulaştı. Kameraları ve yüksek işlemci güçleriyle akıllı telefonlar teleskoplarda bulunmayan değişik özellikler sunuyor. Örneğin United Soft Media, iPhone ve iPad için geceleri gökyüzünde görülebilen parlak yıldızları ve gezegenleri tespit eden Redshift isimli uygulamayı geliştirdi (iTunes'ta 11,99 dolara satılıyor). Uygulama aynı zamanda sizi uzak gezegenlere götüren bir uzay aracı simülasyonuna da sahip. Astronomics.com'un Müşteri Hizmetleri Müdürü Tom Kovach, uygulamaların teleskop satışlarını artırabileceğini söylüyor. "İnsanlar gökyüzündeki cisimleri işaretledikleri telefonlarıyla gelip, 'Bunun gerçeğini gösterecek bir teleskop istiyorum' diyor" diye konuşuyor. Teleskopları akıllı telefonlara dâhil etmek isteyenler için çeşitli eklentiler bulunuyor. Florida'da bulunan Magnilux'un Başkanı Robert Buchanan, şirketin ürettiği MX-1 (magnilux. com'da 45 dolara satılıyor) isimli basit adaptör iPhone'u teleskop merceğine tutturduğunu söylüyor. Bu sayede kullanıcılar teleskoplarıyla Satürn'ün, Ay'ın, Jüpiter'in ve diğer parlak cisimlerin fotoğraflarını çekebiliyor. "Uzaktaki galaksileri göremezsiniz ama bir başlangıç yapmanızı sağlıyor" diyor. Chicago'daki Adler Gözlemevi'nden Doktor Chris Lintott, uygulamalar ya da yön ayarlaması yapan teleskoplar gibi yeni başlayanlara yönelik cihazların astronomiye olan ilgiyi artıracağını söylüyor. "İnsanlar gökyüzünde ilgilerini çeken parlak bir cismin ne olduğunu öğrenebilir. Bu yıldızın bir gezegen olduğunu öğrendiklerinde, daha fazlasını öğrenmek isteyeceklerdir" diyor.
ANNE EISENBERG