El Fetih-Hamas Anlaşması

Filistin devletinin başarılı olması için, nihayetinde hem Batı Şeria hem de Gazze'deki vatandaşlarının istikrarlı ve müreffeh bir gelecek inşa etmek amacıyla beraber çalışmaları gerekecek. İki büyük grup, Filistin Yönetimi'ni idare eden ve İsrail'le barış sözü veren El Fetih ile kendisini İsrail'i yıkmaya adayan Hamas arasındaki son anlaşma, çözüm değil. Başta Hamas'ın şiddetle dolu geçmişiyle bağını kesmemesi ve İsrail'i tanımayı kabul etmemesi gerçeği olmak üzere, anlaşmaya dair birçok endişemiz var. Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas, kendisinin barış girişimlerini yürütme görevini sürdüreceğini, birlik hükümetinin de Gazze'nin yeniden inşasıyla seçimlerin düzenlenmesinden sorumlu olacağını söyledi. Bu amacı Hamas'ın paylaşıp paylaşmadığı belirsiz. Abbas'ın, Batı Şeria ekonomisini ve kurumlarını inşa etmek için çok şeyler yapan Selam Feyyad'ı görevden almayı gizlice kabul etmiş olabileceğine dair iddialar endişe verici. İki tarafın güvenlik güçlerinin geleceği konusunda önemli sorular mevcut. ABD El Fetih liderliğindeki Filistin Yönetimi'ne, Batı Şeria'da barışı koruyacağına dair İsrail'de güven uyandıran bir emniyet kuvveti kurması için milyonlarca dolarlık yardım yaptı. Gazze'den attığı roketlerle İsrail'i terörize eden Hamas'ın bu güce dâhil edilip edilemeyeceği veya beraber çalışıp çalışamayacağı bile büyük bir soru işareti. İsrail'in bu anlaşmaya kuşkuyla yaklaşması için bolca sebebi var. Filistin'e yapılan vergi iadelerini askıya alan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Washington'ın Abbas hükümetine yardımı kesmesi için çok bastırıyor. Obama yönetimi yeni anlaşmaya temkinli yaklaştı, ama yardımın şimdilik süreceğini açıkladı. Kongre ise daha sert konuşuyor. Yardımı kesmek için çok erken. Bu para, Washington'ın yeni hükümet üzerindeki tek baskı aracı. Yardımı kesmek, siyasi güç dengesini tehlikeli şekilde Hamas lehine değiştirir. El Fetih ile Hamas arasındaki diğer uzlaşma girişimleri başarısız kalmıştı. Ancak Abbas bu anlaşmanın, BM Genel Kurulu'nun Filistin devletini tanıması için gösterdiği çabalara destek olacağını düşünüyor. Abbas'ın Hamas'taki düşmanlarıyla anlaşmaya yönelik ani isteği, aslında tıkanan barış sürecine dair umutsuzluğunu gösteriyor. Suriye'yle yaşanan yeni sürtüşmelere dair haberlere ve Mısır'ın yeni hükümetiyle daha iyi ilişkiler kurma arzusuna rağmen, Hamas'ın hedefleri anlaşılamayacak kadar karmaşık. Hamas lideri Halit Meşal, yakın zamanda The New York Times'taki röportajda, kendisini tamamen iki devletli bir çözüme adadığını açıkladı. Bundan birkaç gün önce, Hamas'ın sözde daha ılımlı Başbakanı İsmail Haniye, Üsame Bin Ladin'i açıkça "Müslüman ve Arap savaşçı" diye övdü. Çok şüpheci ve dikkatli olmak gerekiyor. Ancak barış görüşmelerinde gelişme yaşanmadan geçecek başka aylar, sadece aşırılıkçıların elini güçlendirecek. O halde, şimdi neler oluyor? ABD ile barış dörtlüsünün diğer üyeleri (Avrupa Birliği, Rusya ve BM) yeni hükümete, tüm yardımların dikkatle inceleneceğini ve Feyyad'ın görevden alınmasının büyük bir hata olacağını bildirmeli. Bu ülkeler Hamas'a, İsrail'e yönelik tüm saldırıları durdurmasını ve onun var olma hakkını tanımasını söylemeli. Başkan Obama ve kurmayları haftalar boyunca, barış sürecinin nasıl canlandırılacağını ve başkanın sürece ne ölçüde dâhil olması gerektiğini tartıştı. (Obama'nın barış elçisi beş aydır bölgeye bile gitmedi.) Obama'nın masaya bir yol haritası koyma zamanı geldi. Bin Ladin'in ölümü ona kullanabileceği kredi sağladı. İsrailliler ve Filistinliler çözümsüzlüğü kendi başlarına aşamayacak. Daha fazla belirsizlik sadece umutsuzluğu ve aşırılıkçılığı artıracak.