Mercan Resifleri İçin Ölüm Tehlikesi

Dünyadaki mercan resiflerine ürkütücü bir beyazlık çöküyor. Bu renk kaybının nedeni, ısıdan dolayı strese giren mercanların parlak renklerini yaratan besin kaynakları algleri kovması. Mercanların çoğu rengini kaybettikten sonra ölüyor. Mercanlar çoktandır yıkıcı balıkçılık faaliyetleri, atıklar, mercan çıkarma, ve kıyılarda yaşanan tedbirsiz gelişmelerden ötürü tehlikede. Bilim insanlarına göre küresel ısınma bu tahribatı artırıyor. Mercanla r ın beya z lama sürecindeki en kötü safhalardan biri, 2010 baharında başlayıp dünyanın tropikal denizlerinin hemen tümünü etkiledi. Smithsonian Enstitüsü'nden Nancy Knowlton, "Gördüğüm en şiddetli beyazlama Panama'daydı" diyor. Ön değerlendirmeler bu etkinin, 1998 ve 1999'daki bilinen diğer tek küresel beyazlama vakasından sonrakilerin en yıkıcısı olduğunu gösteriyor. O dönemde, dünyada sığ sulardaki mercanların yüzde 10'dan fazlası ısıdan dolayı öldü. Dünya Kaynakları Enstitüsü'ne göre, gezegendeki resiflerin yaklaşık üçte ikisi bozulmadan dolayı ciddi tehdit altında. Küresel Mercan Resifi İzleme Ağı'nca yapılan bir başka inceleme, dünyadaki resiflerin beşte birinin tanınmayacak ölçüde bozulduğunu ortaya çıkardı. Bilim insanları 2050 yılına kadar dünyadaki tüm resiflerin tehl ike alt ında olacağından endişeleniyor. Bu tehlike sadece yerel tehditler ve küresel ısınmadan değil, okyanusların gittikçe asitlenmesinden kaynaklanacak. Atmosfere salınan karbondioksitin çoğu, sonunda okyanuslara karışıp denizlerin pH seviyesini düşürerek zayıf bir asit oluşturur. Yeni bir araştırma, karbon salınımıyla resif tahribatı arasındaki ilişkinin en sağlam kanıtlarından bazılarını sunuyor. Papua Yeni Gine açıklarındaki su altı karbondioksit sızıntılarına yakın mercanların incelendiği araştırmanın sonuçları, asit derecesi arttıkça mercan çeşitl i l iğiyle dayanıklılığının azaldığını gösterdi. Avustralya Deniz Bilimleri Enst i tüsü'nden Katha r ina Fabricius, "Araştırma bize, acilen düşük karbondioksitli bir geleceğe geçmezsek, mercan ekosistemlerinde büyük bir kayıpla karşılaşacağımızı kanıtlıyor" diyor. Ama yakın zamanda bir düşük karbon dönüşümü zor görünüyor. Uluslararası Enerji Ajansı, küresel karbondioksit salınımlarının 2010'da 27,8 milyar tona ulaşıp rekor kırdığını açıkladı. Okyanus tabanının sadece binde 2'sini kaplayan mercan resif leri , okyanustaki biyoçeşitliliğin yaklaşık yüzde 25'ini içeriyor, 500 milyon kişiye hayati bir protein kaynağı sunuyor, kıy ı ları tsunami ve fırtınalardan koruyor ve ekonomileri ayakta tutan turistleri çekiyor. İkl im değişimi ve okyanusun değişen kimyası resifleri tehdit etse de, çoğu bilim insanına göre aşırı balık avı gibi yerel tehditlerle uğraşmak her zamankinden önemli. Resif biyoloğu Lauretta Burke, "Yerel tehditleri sınırlarsak, mercan resifleri iklim belasıyla başa çıkabilir" diyor. JOHN COLLINS RUDOLF