Su Tüketimi Uyduyla İzleniyor

İnsanoğlunun taze su ihtiyacını gideren en önemli kaynak yer altı suları. Bilim insanları yerçekimindeki ufak farklılıkları takip ederek dünyanın hangi bölgelerinde yer altı sularının sürdürülemez bir şekilde tüketildiğini buluyor. Araştırmalar, yer altı sularına en fazla baskı yapılan bölgelerin Kuzey Afrika, Hindistan'ın kuzeyi, Çin'in kuzeydoğusu ve ABD'deki California eyaletinin Sacramento-San Joaquin Vadisi olduğunu gösterdi. Burası yıllık 30 milyar dolarlık bir tarım sektörünün merkezi. California Üniversitesi Hidrolik Modelleme Merkezi'nin başında olan Jay S. Famiglietti, merkezin GRACE olarak bilinen "Gravity Recovery and Climate Experiment" isimli projesinin kullandığı 9 yaşındaki iki uydunun dünyada yerçekimi farklılıklarının şimdiye kadar elde edilmiş en detaylı verilerini topladığını söylüyor. Elde edilen sonuçlar, iklim değişikliği ve nüfus artışının dünyadaki taze su kaynaklarını kurutmasıyla daha da önemli hale gelen hidroloji alanını yeniden tanımlıyor. Famiglietti, Grace'in buzullar, kar seviyeleri, su kaynakları, yüzey suları, toprak nemi ve yer altı sularındaki tüm değişiklikleri görebildiğini söylüyor. Veriler bazı bölgelerde yakın gelecekte su kıtlığı yaşanacağını gösteriyor. Ancak politikacılar bu sonuçları benimseme konusunda pek istekli değil. Bu özellikle düşman komşuların olduğu bölgeler için geçerli. Hindistan ve Pakistan, Tunus ve Libya veya İsrail, Ürdün, Lübnan, Suriye ve Filistin'in paylaştığı yer altı su havzaları söz konusu olunca, komşular sürekli birbirini fazla su kullanmakla suçluyor. Grace projesini ilk duyduğu zaman uluslararası su politikaları Famiglietti'nin aklının ucundan bile geçmiyordu. 1992 yılında Texas Üniversitesi'ndeki bir pozisyona başvuran Famiglietti, kendisine Dünya'daki yerçekimi farklılıklarının takip edi ldiği bir deneyden bahsedilince, "Bu inanılmaz bir şey. Harikulade! Tamamen yeni bir araştırma alanı yaratıyor" dediğini hatırlıyor. 10 yıl sonra, NASA ve Alman Uzay Merkezi'nin ortaklaşa yürüttüğü proje kapsamında Rusya'nın uzay istasyonu Plesetsk'ten iki uydu fırlatıldı. Her biri küçük bir araba büyüklüğünde olan iki uydu, birbirlerinden 215 kilometre uzaklıkta kutupsal yörüngelerde seyahat ediyor. İkisi de, aralarındaki mesafeyi ölçmek için mikrodalga ışınları yolluyor. Öndeki uydunun aşağısında kütle artarsa, (mesela aşağı Mississippi havzasında su birikirse) hızı artıyor ve iki uydu arasındaki mesafe büyüyor. Daha sonra da yerçekimi iki uydunun da hızını azaltıp birbirine yaklaştırıyor. Ve son olarak öndeki uydu menzilden uzaklaşıp arkasındaki uydu geride kaldıkça mesafe yine artıyor. Ancak Grace'in gönderdiği verilerin de sınırı var. Yerçekimi verileri analiz edilen alan küçüldükçe azalıyor. Örneğin 195 bin kilometre kareden küçük alanlardaki su kaynaklarının durumu hakkında veri almak zor. Uyduların arasındaki mesafeyi taranan alanın yüzeysel kütlesi belirliyor. Hindistan'ın kuzeyi gibi dünyanın bazı bölgelerindeki yerçekimi ölçümleri ve bunun sonuçlarına karşı çıkanlar oldu. Colorado Üniversitesi'nden John Wahr ve meslektaşı Sean Swenson'ın, Hindistan'ın kuzeyindeki bir yer altı su havzasının boşalmasıyla ilgili çalışmalarına itiraz edilmiş. Dr. Swenson, "Hindistan gibi yerlerde, 'Sürdürülemez bir şey yapıyorsunuz ve bunun değiştirilmesi gerekiyor' dediğimizde, insanlar değişime direniyor. Çünkü değişim pahalı bir şey" diyor.