Zenginlerin Dünyasına Karşı İsyan

Dünya ekonomisi serbest düşüşe geçmiş gibi görünürken, DAX ve Dow endekslerinde yakın zamanda yaşanan çöküşten, sadece uzak diyarların hava durumu haberlerinden etkilendikleri kadar etkilenen kesimler var. Ama ıslanan siz olunca, bu haberler önemli oluyor. Eski ve yeni paranın bol olduğu bir yerde bazen en büyük soru, bunu nerede ve ne için harcayacağınızdır. The New York Times'ın haberine göre Mercedes'ini, antika yeşim koleksiyonunu ve lüks dairesini çoktan almış Çinli yetkililerin bir sonraki yatırımı, daha çok cinsel karakterli. Yeni mega şehir Shenzhen'de yaşayan 42 yaşındaki bir müteahhit için bunun anlamı, sanat eğitimi alan 20 yaşındaki bir sanat öğrencisinin sevgisi uğruna ayda 6 bin 100 dolar harcamak. Jian (tam adı bu değil) haberde, "Metres tutmak golf oynamaya benziyor. İkisi de pahalı zevkler" diyor. Ama Çin'de sınıf atlayan bazı kesimlerle kıyaslayınca, Jian'ın maceraları önemsiz kalıyor. Yıllar içinde 152 milyon doları zimmetine geçirdiği için kovulan bir demiryolu bakanının 18 metresi, rüşvet ve zimmete para geçirme suçunda idam edilen eski Hangzhou belediye başkan yardımcısının onlarca metresi olduğu söyleniyor. Bir zamanlar eşitliğin parlak bir örneği olarak görülen, sıkı bir eşitlikçiliğin olduğu kibbutz geleneğine sahip İsrail'de, artık sanayileşmiş dünyada zenginle yoksul arasındaki en büyük gelir uçurumlarından birisi var. "Kodaman" diye bilinen bir avuç zengin İsrailli aileye duyulan öfke, ülkeyi sarsan çadır kent gösterilerinin ardındaki ana etkenlerden birisi. Bu protesto hareketini Facebook'ta yaptığı duyuruyla başlatan 25 yaşındaki sinemacı Daphni Leef, The New York Times'a, "İnsanları sokaklarda tutan soru şu: Hepimiz zor durumdaysak ve çalışıp vergi ödüyorsak, bu kadar kâr yapan insanlar kim? Bazı ailelerin çok parası ve büyük nüfuzu olduğunu ve şeffaflığın bulunmadığını biliyoruz. İnsanlar aldatıldıklarını hissediyor" diyor. Sosyal ve Ekonomik İlerleme Merkezi Müdürü Daniel Doron'un The New York Times'taki demecine göre İsrail ekonomisindeki sorun, başarısız devlet varlıklarının 1980'ler ve 1990'larda bunları alacak gücü olanlara satılmak suretiyle özelleştirilmesinden kaynaklanıyor. Bu durum piyasada eski Sovyetler Birliği, Mısır ve Suriye'dekine benzeyen tehlikeli düzeyde tekelleşmeye yol açtı. Ekonomi 1990'ların sonunda toparlanınca bu şirketlerin piyasadaki güçlü konumlarından yararlanıp fiyatları artırdığını söyleyen Doron, "Bugün tüm İsrail ekonomisi, tüketicileri kazıklayan açgözlü seçkinlere dayanıyor" diye ekliyor. Bu seçkinlerden bazıları daha eşitlikçi bir yaklaşımı benimseseydi, kendilerine yönelik öfkenin bir kısmı kaybolurdu. Yaklaşık 50 milyar dolarlık net servetiyle dünyanın en zengin insanları arasında yer alan Warren Buffett, The New York Times'ta Amerikan vergi sistemiyle ilgili hayal kırıklığını yazdı. Buffett yeterince vergi ödememekten şikâyet etti. Buffett geçen yıl ABD hazinesine 6 milyon 938 bin 744 dolar vergi ödemesine rağmen, bu miktarın vergiye tabi kazancının sadece yüzde 17,4'ü olduğuna dikkat çekti. Bu oran Buffett'ın şirketi Berkshire Hathaway'in 20 çalışanının ödediği, ortalama yüzde 36 düzeyindeki orandan çok daha düşük. Buffett, ABD'nin borç tavanına ilişkin son kriz sırasında şöyle yazdı: "Liderlerimiz 'ortak fedakârlık' talep etti. Ama bunu isterken bizleri kolladılar. Ne tür sıkıntı yaşayacaklarına dair beklentilerini öğrenmek için süper zengin arkadaşlarımla konuştum. Onlara da bir şey olmamıştı". Ya bu durum değişecek ya da ABD'nin geleceği ve dünya lideri olarak meşruiyeti tehlikeye girecek. Buffett sözlerini, "Ben ve arkadaşlarım, milyarder dostu Kongre tarafından bugüne kadar yeterince şımartıldık. Hükümetin artık fedakârlığın herkes tarafından paylaşılması konusunda ciddi adımlar atmasının zamanı geldi" diye bitirdi.
TOM BRADY