Bill Gates'in Yeni Hedefi: Tuvaletlerde Etkin Arıtma

Sifonlu tuvaletler insan atığının çabucak ve temiz bir şekilde çaresine bakar. Fakat bu kolaylığın giderek büyüyen bir bedeli var ve bu bedeli çoğu zaman su şebekeleri ve atık su arıtma sistemleri ödüyor. Bundan dolayıdır ki, yılların sifonlu tuvalet teknolojisi tekrar masaya yatırılıyor; özellikle de imkânları olmayan veya atık su arıtma tesislerinin artan nüfus yüzünden ağır yük altında olduğu bölgeler için. Bill ve Melinda Gates Vakfı bu amaçla "Tuvaleti Yeniden İcat Etmek" adlı bir yarışma başlattı ve sekiz üniversiteden araştırmacılara 3 milyon dolar ödül verdi. Araştırmacıların görevi kanalizasyona, su veya elektrik şebekesine bağlanması gerekmeyen ve bir kişiye maliyeti günde birkaç kuruşu bulmayan modeller geliştirmekti. Vakıfta yönetici olan Frank Rijsberman, "Mevcut tuvaletler 19. yüzyılda geliştirildiği için dünya nüfusunun büyük bir bölümünün ihtiyacını karşı lamıyor" diyor. Rijsberman, kanalizasyon sistemi olmayan 2,6 milyar kadar insanın basit tuvaletler kullandığını, bunun da birçok sağlık sorununa yol açabildiğini ifade ediyor. Yeni tuvaletlerden biri güneş enerjisiyle çalışıyor ve atığı işlemek için dâhili bir elektrokimya teknolojisi kullanıyor. Pasadena'daki California Institute of Technology'de çevre bilimi profesörü olan ve güneş enerjili tuvaleti geliştirmek için 400 bin dolar alan Michael R. Hoffman, "Buradaki atık su bir arıtma tesisinden çıkmış kadar temiz oluyor" diyor. Dr. Rijsberman geleceğin tuvaletini kimya mühendislerinin geliştirebileceğini belirtiyor. Birçok susuz kompost tuvaletin yaptığı gibi, atıkları altı ay boyunca kompost haline getirmek yerine bu yeni modeller atığı hızla ısıtarak mikropları öldürebilir. Katherine Foxon, destek sağlanan projelerden biri kapsamında, Güney Afrika'daki umumi tuvaletlerde atıkların tasfiyesi için bu yaklaşımın benimsendiğini aktarıyor. Foxon bu teknoloji üzerinde çalışan ekibin bir üyesi. Araştırmacılar sifonu olan ama kanalizasyona karışmadan önce idrarı ayıran tuvaletleri de deniyor. Düberdorf'taki İsviçre Federal Su Bilimleri Ve Teknolojisi Enstitüsü'nden (EAWAG) uzman bilim insanı Tove A. Larsen, "İnsan metabolizmasındaki çoğu besin öğesi idrarla boşaltılır, dolayısıyla da arıtma tesislerinde ayrıştırılması gerekir" diyor. İdrarı ayırıp bölgesel depolara aktarmak atık suyun arıtılmasını kolaylaştırır. Böylece idrarı toplayıp işlemek ve gübre olarak geri dönüştürmek mümkün olur. Dr. Larsen altı yıl süren ve "No Mix" teknolojisi olarak bilinen EAWAG'daki idrar ayrıştırma projesinin başkanıydı. Harvard Üniversitesi'nde uzun süre su ve enerji kaynaklarını araştıran çevre mühendisliği profesörü Peter P. Rogers, Gates Vakfı'nın çabalarını takdir ediyor. "İki milyarı aşkın yoksul insanın kullanabileceği ucuz tuvaletler bir ihtiyaçtır" diyen Rogers, birçok çözüm potansiyeli olduğunu ancak mali bakımdan bunların henüz uygulanabilir olmadığını ekliyor. "Yine de çözüm için çabalamak önemli. Çünkü bu birçok insanın hayatını iyileştirebilir" diyor.