Küresel Borç Hakkında Yanlış Fikir

Yatırımcıların bocalayan ABD ekonomisi ve euro kuşağı borç krizinden tekrar korkması nedeniyle, 18 Ağustos'ta Wall Street'te hisseler sert biçimde düştü. Ama Atlantik'in iki yakasındaki liderler yine de katı kemer sıkma önlemlerine sorgusuz bağlılıklarıyla istihdamı, tüketici talebini ve ekonomik büyümeyi artırabilecek temel araçlar olan mali politikaları kısıtlamaya kararlı görünüyor. Avrupa'nın 2008 sonrasındaki ekonomik sorunları, ABD'ninkilerden birçok önemli açıdan farklılaştı. Ne mutlu ki Washington asla 17 egemen hükümetin bağımsız vergi ve harcama politikalarıyla paramparça olan bir doların sorunlarıyla uğraşmak zorunda kalmadı. Ama kriz dördüncü yılına girerken rahatsız edici benzerlikler görülüyor. Bunlardan biri, ABD'de asla görülmemesi beklenirken Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçilerin pervasız gerilim pol itikasının yarattığı, devletin temerrüde düşmesi tehlikesi. Cezalandırıcı koşullar içeren ve müzmin bir kaynak yetersizliği çeken kurtarma planları, borçlu ülkelerin borçlarını ödemesine yetecek kadar hızlı büyümesini imkânsızlaştırdığı için Avrupa tahvil piyasalarındaki temerrüt tehlikesi şimdi daha ciddi. Bir başka benzerlik de, liderlerin siyaseten zor ama ekonomik açıdan gerekli tutumlar almayı reddetmesi. Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Ağustos ortasında finans piyasalarındaki paniği durdurmak için en gerekli iki adımı atmayı yine reddetti: ortak Avrupa tahvili çıkarmak ve Avrupa'nın tükenmiş kurtarma fonlarına daha çok para ayırmak. Oysa daha çok toplantı yapmaya söz verip tüm Avrupa ülkelerine, anayasalarına dengeli bütçeyi öngören sakıncalı bir "altın kural" ekleme çağrısı yaptılar. Piyasalar haklı olarak bunu umursamadı. Aşırı borçluluk ciddi ve uzun vadeli bir sorun. Ama Avrupa'da borçluları ve alacaklıları kapsayan genel gerileme ancak hükümetlerin kısa vadede insanların yeniden çalışması ve tüketicilerin tekrar alışveriş yapması için daha çok para harcaması halinde durdurulabilir. Oysa piyasadaki dalgalanmadan panikleyen Avrupalı liderler, Merkel'in de zorlamasıyla her alanda kemer sıkma emredip durumu iyice kötüleştirdi. Sonuç, acı verici şekilde açık. Tüm Avrupa'da büyüme durma noktasında. İhraç pazarları bocalayan, iç talebi de bu boşluğu dolduramayan Almanya'da bile durum aynı. Almanya halen yüzde 0,1 gibi cansız bir oranda büyüyor. Bu arada borçlanma piyasasındaki kriz Yunanistan, İrlanda ve Portekiz gibi küçük ülkelerden İspanya, İtalya hatta Fransa gibi daha büyük ülkelere sıçradı. Yeni temerrüt korkusunu savuşturan tek şey, Avrupa Merkez Bankası'nın sağladığı acil borçlanma. Bankanın Avrupa tahvilleri ve daha fazla kaynağa sahip kurtarma planının yardımı olmadan bunu ne kadar sürdürebileceğini kimse bilmiyor. Kriz şiddetlenirken, daha bilgili insanlar seslerini duyurmaya çalışıyor. Yeni IMF başkanı Christine Lagarde, uzun vadeli borç azaltma çabalarını "büyüme ve istihdam amaçlı kısa vadeli destek" ile dengeleme çağrısı yapıyor. Yatırımcı George Soros ve eski İngiltere Başbakanı Gordon Brown yakın zamanda, büyüme dostu politika talebini yineledi. İspanya, Fransa, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinde gelecek aylarda yapılacak seçimler yaklaşıyor. ABD'deki seçim kampanyası yakında hızlanacak. Atlantik'in iki yakasındaki seçmenler liderlerinden, otomatiğe bağlanan daimi mali sıkılıktan daha fazlasını istemeli.