Çin'de Zenginler Bile Zorla Tahliye Ediliyor

PEKİN - Modern Çin'de sonu belli olan, tanıdık hikâyelerden biridir bu. İnsanlar sabah uyandıklarında kapılarına asılmış bir yıkım tebliği bulur. Devletin verdiği tazminatı yetersiz görüp itiraz ettiklerinde de karanlık bir taciz kampanyasına maruz kalırlar. Gecenin köründe bir buldozerler gelir. Ve otoritesi sınır tanımayan devletin hanesine bir puan daha yazılır. Fakat başkentin yakınlarında bulunan ve duvarla çevrili bir banliyö sitesi olan Dünyaca Ünlü Huaxiang Bahçeleri'nin sergilediği mücadele, diğer imar kavgalarına pek benzemiyor. Site sakinleri çoğunlukla orta sınıftan ve ayrıcalıklı kesimden insanlar. Yani keyfi uygulamalardan muaf olduklarını sanan doktorlar, finans çalışanları veya emekli bürokratlar. Aralarında Çin'deki en başarılı yazarlardan biri olan, taşlamalı romanlarıyla sıradan Çinlilerin sorunlarını dile getiren Yan Lianke de var. Dikkat çekici bir başka gerçek de sitenin onlara ait bölümünün yeni olması ve oradaki evlerden en az üçünün daha bu yıl tamamlanması. Fakat yerel yönetim ev sahiplerinin yol genişletme projesine yer açmaları gerektiğinde ısrar ediyor. 41 haneye evlerini terk etmeleri için yalnızca üç hafta mühlet verildi. Kararı kabul etmeyen 32 ev sahibi, evlerinin söz konusu yoldan onlarca metre uzakta olduğunu ve yerel yetkililerden şüphelendiklerini, onların Pekin'de inanılmaz değerlere ulaşan emlak fiyatlarından çıkar elde etmek istediklerini ifade ediyor. Emekli bir çocuk doktoru olan 56 yaşındaki Wang Jilin, "Bu tür şeylerin sadece köylülerin veya eğitimden yoksun insanların başına geldiğini sanırdık" diyor. Devlete bağlı Toplumsal Çelişkileri Araştırma Merkezi'nin geçen yılki bulgularına göre, 2010'da önde gelen bir sosyoloğun saydığı 180 bin kitlesel olayın (protestolar, kargaşalıklar ve toplu dilekçeler) gerisindeki asıl neden, diğer tüm sorunların toplamından daha büyük bir ağırlığı olan zorunlu tahliyeler. Bir ay geçmiyor ki, tahliye edilen bir kurban çaresizce bir eyleme girişmesin. Nitekim Mayıs ayında, güneydeki Fuzhou kentinde malından mülkünden olan bir çiftçi resmi binaları bombalayarak kendini ve iki kişiyi daha öldürmüştü. Bir ay sonra da Hunan eyaletinde mülkünü korumak isteyen biri kendini ateşe verdi. Eylül'de, güneydeki Guangdong eyaletinde yüzlerce insan polis araçlarını devirip resmi binalara saldırdı. Şiddete sahne olan protestoların nedeni lüks konut yapmak için tarım arazilerine el konulmasıydı. Yeniden imar ve iskâna ilişkin olarak Çin'de sayısız kanun olmasına rağmen avukatlar bu tür vakaların çoğu zaman göz ardı edildiğini belirtiyor. Pekin'deki ana dilekçe merkezinde bürokratların kulak tıkadığı Dünyaca Ünlü Huaxiang Bahçeleri'nden ev sahipleriyse Batı medyasının dikkatini çekmeye çalıştı, ev sahipleri derneğiyle güç birliği etti ve semtlerini propaganda bayraklarıyla donattılar. O bayrakların bir tanesinde, "Evlerimizi savunmak için kanımızı ve canımızı feda etmeye ant içiyoruz" deniyor. Yerel yetkililer de şimdiye kadar kavgadan çekinmediklerini gösterdi. Tahliye i hbarından b ir h afta s onra iş makineleri bir gece yarısı sitenin dış duvarını yıkmaya başladılar. Site sakinleri, direnenlere engel olmak için çoğu siyah giyimli 100 kadar adamın gönderildiğini aktarıyor. Site sakinlerinden biri olan Gao Yuan adlı taksi sürücüsü, resim çekmeye çalışınca birkaç kişinin ona saldırdığını ve makinesini kırdığını ifade ediyor. "Polisler devriye arabalarında oturup tırnaklarını kesiyorlardı" diyor. Huaxiang belediyesinden propaganda müdürü Gao Lirong'sa konu hakkında yorum yapmayı reddediyor. Yıkımı gerçekleştirmek için tutulan şirket son haftalarda baskıyı bir hayli artırdı. Mahallede sabahtan akşama kadar uyarı yayını yapan bir minibüs dolaşıyor. Sakinlerin cep telefonlarına her gün mesaj yağıyor. Bu arada sahipleri giden altı ev, yerle bir edildi bile. Tazminat tutarı aslında cömert görünüyor. Her haneye 1.6 milyon renminbi, yani 252 bin dolar teklif ediliyor. Fakat birçok kimse bu rakamın Pekin'deki emlak fiyatlarını hesaba katmadığını belirtiyor. Gao Yuan, "1.2 milyon renminbiye tuvalet bile alamazsınız" diyor. Kavganın yalnızca parayla ilgili olmadığını söyleyenler de az değil. Siteden kısa bir süre önce taşınan Yan Lianke, değerli araziyi ele geçirmek için bir bahane olduğuna inandığı yol projesi hakkında gerçeği öğrenmek istiyor. Yazar, Çin'deki hukuk düzeninin keyfiliğini ve kamu görevlilerinin katıksız açgözlülüğünü kendi gözleriyle gördüğünü ifade ediyor. "Çin'de insanlar hiçbir şeye, ne devlete ne de hukuka güvenemedikleri için güçlerini maddi şeyler kazanmaya yöneltiyorlar. Ama paraları ve güzel bir evleri varken bile istikballerinden emin olamıyorlar" diyor.