Özel Sektör Artık İnsansız Hava Araçları Kullanıyor

Woodland Hills, California - Daniel Gárate'nin kariyeri kısa süre önce yere çakıldı. Çünkü Los Angeles Emniyet Müdürlüğü, insansız hava araçlarıyla (İHA) havadan çektikleri görüntülerle emlak satışına yardımcı olan Gárate gibi fotoğrafçılarla çalışmamaları konusunda emlakçıları uyardı. Polisler, ticari amaçla İHA kullanmanın federal havacılık kurallarını ihlal ettiğini söyledi. Ancak Gárate'nin kariyeri yakında eski haline dönecek. Başkan'ın 16 Şubat'ta imzaladığı yeni bir federal yasa, ABD Federal Havacılık İdaresi'ni (FAA) İHA'ların ticari amaçlı kullanımına izin vermeye zorluyor. Bunlar arasında emlak satmak, zirai ilaçlama yapmak, petrol sızıntılarını, orman yangınlarını ve yaban hayatını takip etmek, hatta Hollywood filmleri çekmek bile var. Yerel polis ve acil durum kuruluşları da kendi insansız hava araçlarını uçurabilecek. Şirketler ve uçak üreticileri gökyüzünün bu insansız araçlara açılmasını kutlarken, yasa İHA'ların insanların hayatıyla ilgili ne kadar bilgi toplayacağı ve bu bilgilerle ne yapacağı konusunda yeni kaygılar yaratıyor. Bir diğer sorun da, gökyüzünde çarpışma benzeri güvenlik endişeleri. ABD mahkemeleri kamuya ait hava sahasından özel mülklerin izlenmesine genelde izin veriyor. Ama mahremiyet hukuku uzmanlarına göre İHA sayısındaki muhtemel artış, Amerikalıları ne kadar gözetlenmeye tahammül edeceklerini yeniden değerlendirmeye zorlayacak. Bazı sorular gündeme gelecek: Bir evin üzerinde uçan uçak, içeride esrar yetiştirmekte kullanılan lambadan çıkan ısıyı yakalayabilir mi veya bir kişinin üçüncü kattaki yangın merdiveninin dışından fotoğraflar alabilir mi? İHA savunucularına göre, mahremiyet kaygıları abartılıyor. Emniyet faaliyetleri için bir İHA alan Texas'daki Montgomery bölgesinin Şerif Departmanı'ndan Şerif Yardımcısı Randy McDaniel, gözetlemeyle ilgili kaygıları reddederek "İnsanları gözetlemiyoruz. Bizim derdimiz suç unsurları" diyor. McDaniel kendi SWAT timinin uçağı keşif amacıyla, büyük bir kazanın ardından yol trafiğini idare etmek v eya k ayıp k işileri a ramak için kullanabileceğini belirtiyor. Ama Amerikan Sivil Haklar Birliği (ACLU) ile diğer insan hakları örgütleri, ACLU'nun ifadesiyle "Amerikan hayatının havadan sürekli gözetlenmesi" ihtimaline karşı yeni koruma önlemleri istiyor. İHA üreticileri için yasa değişikliği çok iyi bir döneme denk geldi. İHA'ların istihbarat toplamak ve füze atmakta kullanıldığı Afganistan'daki savaşın yavaşlamasıyla, bu üreticiler yurtiçinde fırsat kolluyordu. Sektör rakamlarına göre 5.9 milyar dolarlık hacme ulaşan İHA piyasasının, gelecek on yılda iki kat büyümesi bekleniyor. Milyonlarca dolarlık İHA'lar da var, iPhone ile kumanda edilen 300 dolarlıklar da. Çalışt ığı Cali fornia Uzaktan Kumandal ı Hava Fotoğrafçı l ığı Birliği'nde küçük işletmeleri temsil eden Patrick Egan, 2015'te yürürlüğe girecek yeni yasayı dört gözle bekliyor. 2007'de FAA'in eğlence dışı amaçla İHA'ların kullanılmaması uyarısına dek, insansız hava araçlarıyla ürünleri fotoğraflayıp sulama kaçaklarını bularak saatte yaklaşık 2 bin dolar kazanan Egan, "Organik tarım yapanlar, gelmem için yalvarıyordu" diyor. Gárate geçen yıl bir paparazzinin, televizyon yıldızı Kim Kardashian'ın düğün törenini bir İHA'yla filme almasını istediğini ama teklifi geri çevirdiğini söyleyerek, "Belki de FAA bir uçuş sınavı yaparak İHA'ların ehliyetsiz kullanılmasını önlemeli. Kişinin geçmişini inceleyip terörist olmadığından emin olmalı" diyor.
NICK WINGFIELD ve SOMINI SENGUPTA