Tasarımcıların Kaderi First Lady'nin Ellerinde

Sektörde Cushnie et Ochs olarak tanınan tasarımcılar Carly Cushnie ve Michelle Ochs, 2009'da üniversiteden mezun olur olmaz şirketlerini kurdu. İkili o zamandan beri eleştirmenler tarafından övgü yağmuruna tutuluyor. Ancak tüm övgülere rağmen, büyük perakendecileri kıyafetlerini satın almaya ikna edemiyorlardı. Derken Mi chel le Obama, tasarımlarından biriyle fotoğraflarda yer aldı: Aralık ayında "Washington'da Noel" isimli bir televizyon programında giydiği orman yeşili, bantlı elbise. Birden bire telefonlarına cevap almaya başladılar. 28 yaşındaki Cushnie, "Daha önce bizi çok riskli bulan mağazalar, tasarladığımız elbiseyi Michelle Obama'nın üzerinde görünce bizimle görüşmeye karar verdi" diyor. Bugün Amerikan modasında ülkenin risk almayı seven, stil sahibi first lady'sinden daha etkili birisi olmadığı kesin. Bu hikâyenin aslında bilinmedik bir yanı yok. Obama'nın Beyaz Saray'daki ilk balosunda giydiği fildişi rengi tek kollu şifon elbisenin yaratıcısı Jason Wu, kimsenin bilmediği bir tasarımcıdan dünyaca ünlü bir moda devine dönüştü. Fakat "Michelle Obama" etkisinden, first lady unvanına kavuştuğu üç yıl öncesinden beri Wu'dan başka onlarca tasarımcı yararlandı. Obama'nın 13 Ekim'de Güney Kore Devlet Başkanı Lee Myung-bak onuruna yapılan karşılama töreninde giydiği metalik mavi tayyörü tasarlayan Chris Benz, "İnsanlar Obama'nın benim kıyafetlerimi giydiğini söylemek için beni aradı. Bir seferinde Denver'da taco yerken, bir keresinde de spor salonundayken bu tür telefonlar aldım" diyor. Londralı tasarımcı Duro Olowu'nun kıyafetleri, 2011 yılında Michelle Obama tarafından yedi kere giyildi. Olowu, Obama'nın "Oprah"da yakasız, bol desenli bir elbisesini giyeceğini, programın reklamını gördükten sonra kendisini arayıp haber veren bir arkadaşından öğrenmiş. Obama'nın çok sevdiği bir diğer isim olan mücevher tasarımcısı Alexis Bittar'a (onun tasarladığı bilezikleri 7 Haziran'da Alman şansölye Angela Merkel onuruna verilen resmi akşam yemeğinde, çiçekli broşu da El Salvador ziyaretinde taktı.) ise annesi haber vermiş. Bittar, "Annem Michelle Obama'nın en büyük hayranlarından biri" diyor. Cushnie et Ochs gibi röportaj yapılan 16 tasarımcının neredeyse tamamı, Obama müşterileri olduktan işlerinin açıldığını söylüyor. Bazıları satışlarda gerçek bir artış gözlemlerken, bazılarının popülerliği artmış. 2009'da Vogue dergisi için yapılan bir fotoğraf çekiminden geçen ay Jay Leno'da giydiği kıyafete kadar Obama için pek çok kez kıyafet tasarlayan J. Crew, bu sayede küresel bir marka olmasını sağlayacak somut getiriler elde ettiğini söylüyor. J. Crew'un Başkanı ve Yaratıcı Direktörü Jenna Lyons, "İngiltere gibi yerlerde bu kadar kişinin markaya ilgi göstermesi gerçekten muhteşem bir şey. 'First lady'nin sevdiği marka bu' diyorlar. Daha önce bizi akıllarından geçirmeyen müşterilere hitap etmemizi sağladı" diyor. 2011'deki Valiler Yemeği başta olmak üzere Michelle Obama'nın tasarımlarını pek çok kez giydiği Prabal Gurung ise daha çok tanındığını söylüyor. "Birden herkes kim olduğumu öğrendi" diyor. Memleketi Nepal'e gittiğinde, herkesin Obama'yı giydirdiğini bildiğini söylüyor. Obama'nın Merkel onuruna verilen akşam yemeğinde giydiği fildişi rengi şifon elbiseyi tasarlayan Naeem Khan, "Arkanızda dünyanın en önemli ülkesinin first lady'sinin olması büyük bir etki yaratıyor. Ortadoğu ve Asya'daki işlerim büyüdü" diyor. Tasarımcıların çoğu first lady'nin popülerliklerine veya işlerine yaptığı etkiden bahsetmekten hoşlansa da, çok azı Beyaz Saray'la ya da Obama'nın stil danışmanı olarak kabul edilen ve Chicagolu ünlü modacı Ikram Goldman'dan boşalan koltuğu devralan asistan Meredith Koop'la yaptıkları görüşmeleri aktarmaya istekliydi. Kimi ketumdu, kimi üstü kapalı konuşuyordu. Sophie Theallet, "Kıyafeti satın al ıyorlar ama Obama'nın nerede, ne zaman ve nasıl giyeceğini söylemiyorlar" dedi. Bazılarıysa düşmanca yaklaştı. Obama'nın son Ulusa Sesleniş konuşmasında giydiği camgöbeği elbiseyi tasarlayan Barbara Tfank, first lady'nin kıyafet seçimleri hakkında konuşmanın, "özel hayatına bir saldırı" olduğunu söyledi. Tasarımcılar koleksiyonlarındaki mevcut parçalar üzerinde oynamalar yaparak Obama'nın isteklerine göre şekillendirdiklerini söylüyor. Tracy Reese, "Şans eseri Obama'yla bedenlerimiz neredeyse aynı. Sadece o benden daha uzun ve daha zarif. Kıyafetleri göndermeden önce olup olmadığını anlamak için üzerimde deniyorum" diyor. Reese Obama'nın boyuna uyması için etek boyunu birkaç santim uzatıyor. Tasarımcılar ve moda sektöründeki diğer kişiler, Obama'nın Amerikan modası üzerindeki etkisi hakkında konuşmaya istekli. Vogue'dan Anna Wintour, "Jacqueline Onassis gibi şık first lady'lerimizin aksine, Michelle Obama birbirinden farklı tasarımcıların kıyafetlerini giyiyor. Micheal Kors gibi köklü tasarımcıların yanı sıra çok sayıda genç tasarımcıdan da giyiniyor. Özellikle genç tasarımcıların kıyafetleri söz konusu olduğunda kendi tarzını yaratıyor. Kıyafet onu değil, o kıyafeti giyiyor" diyor. Bittar, first lady'nin son zamanlarda modada güçlü bir trend belirleyicisi olmasına şaşırdığını söylüyor. Obama'nın Ocak ayı ortasında Martin Luther King Jr.'ın doğum günü şerefine düzenlenen etkinliklerde giydiği elbiseleri kasteden Bittar, "Geçen gece erkek arkadaşımla Obama'nın MLK fotoğraflarına bakıyorduk. Ona, 'Bu gerçekten first lady mi? Muhteşem görünüyor' dedim" diyor. Obama bir gece vücudu sımsıkı saran bir elbise, bir gece de J. Mendel imzalı organze, kırmızı bir elbise giymişti.
BEE-SHYUAN CHANG