Avrupa'daki Çalışan Yoksulların Sayısı Artıyor

PARİS - Melissa Dos Santos her gün işten çıkınca, Paris'in 48 kilometre kuzeyindeki bir kamp yerinde bulunan karavanına gidiyor. Zar zor geçinebilen onlarca insan, aslında tatilcilerin doğada dinlenmesi için tasarlanan ve genişleyen bu alanda yaşıyor. 21 yaşındaki Dos Santos efkârlı bir şekilde, "Ben evde büyüdüm. Kamp yerinde yaşamak farklı" diyor. Daha iyi işler bulmak için aylar süren sonuçsuz bir arayışın ardından ikisi de asgari ücretli işler bulunca, Dos Santos'un erkek arkadaşıyla beraber bir apartman dairesinde daha normal yaşama hayalleri suya düşmüş. Dos Santos, "İnsanlar bizi marjinal diye adlandırıyor. Bu bizi yavaşça, içten içe bitiriyor" diyor. Avrupa'nın uzun süren euro krizi yatışıyor olabilir. Ama krizin geride bıraktığı ekonomik sıkıntılar, Fransa ile Avrupa Birliği'nin her yerinde artan sayıdaki işçiyi tehlikeli sıkıntılara sokuyor. Bugün binlerce kişi kamp yerlerinde, araçlarda ve ucuz otel odalarında yaşıyor. Temel geçim masraflarını karşılayamayan başka milyonlarca kişi de, akrabalarıyla beraber yaşıyor. Bu insanlar, Avrupa'nın çalışan yoksullarının en dış halkasında: Kıtanın çok övülen sosyal güvenlik ağından düşen, nüfusun giderek büyüyen bir kısmı. Çoğu, bilhassa genç olanlar, düşük ücretli veya geçici işlere hapsoluyor. Paris'teki L'Institut d'Études Politiques'ten Ekonomi Profesörü Jean- Paul Fitoussi, Avrupa hükümetlerinin krize, bütçe açıklarını kapatmak amacıyla daha büyük harcama kesintileri ve daha fazla işgücü esnekliği için bastırarak cevap vermesiyle, "çalışan yoksulların sayısında patlama olacağını" söylüyor. Avrupal ı ların çoğu, bunların olmaması gerektiğini düşünüyor. Cömert asgari ücret yasalarına ve dünyanın en güçlü sosyal yardım sistemlerine sahip Avrupalılar, ABD ve diğer liberal ekonomilerle bağdaştırdıkları bu olguya karşı daha güvende olduklarını düşünmeye alışık. 2010'da euro kullanan 17 AB ülkesindeki işçilerin yüzde 8.2'si, yetişkin bekâr işçilerin yoksulluk sınırı olan yıllık 10 bin 240 euro'dan (13 bin 500 dolar) az kazanıyordu. Eurostat'a göre bu oran 2006'da yüzde 7.3 idi. İspanya ve Yunanistan'daki durum bundan iki kat kötü. Yüzde 6.6'lık bir oranla çoğu Avrupa ülkesinden daha iyi konumdaki Fransa'da durum, belki de hiçbir yerde olmadığı kadar sarsıcı. Fransa zengin gözükse de, 2006'da yüzde 6.1 olan çalışan yoksulların oranı arttı. Uzmanlar bu oranın daha da artacağını düşünüyor. Fransa'da işçilerin yarısı, yılda 25 bin dolardan az kazanıyor. Fransa'daki 2 bin 199 dolarlık ortalama aylık maaş, AB'nin genel ortalamasından yüzde 26 fazla. Ama hayat pahalılığı ve birçok kişinin uygun fiyatlı ev bulma konusunda yaşadığı zorluk, çoğu kişiyi çaresiz bırakıyor. Dos Santos ve erkek arkadaşı 22 yaşındaki Jimmy Collin, apartman dairesi için verecek peşin paraları olmadığından karavana taşınmış. Lise mezunu Collin, geçen yıl asgari ücretli (aylık bin 800 dolar) bir iş bulana dek 6 aydan uzun süre iş aramış. Şimdi sokakları temizleyen Collin, ayrıca devletin düşük maaşlı kişilere verdiği küçük bir aylık yardımı alıyor. Ama vergileri ve masrafları ödedikten sonra para biriktirmekte zorlanıyorlar. Kendisi de lise mezunu olan Dos Santos, Fransa'daki istihdam bürolarından birisi aracılığıyla iş bulamayınca, bir Carrefour süpermarketinde bulduğu işe balıklama atlamış. Ama ek iş bulamıyor. "Bu durum insanın kendisini geliştirmesini engelliyor" diyor. Kamp yerindekilerin çoğu, işverenlerin üstlenmek istemediği sosyal yardımlar ve iş güvencesi içeren kalıcı işleri kaldırmak için kullanılan geçici işlerde çalışıyor. Sözleşmeli işlerin sayısı son birkaç yılda hızla arttı. Ama ekonomistler ve sosyal gruplar bu işlerin, maaşların düşüklüğü ve sosyal yardımların azlığı nedeniyle, çalışanların yoksulluğunu artıracağı uyarısında bulunuyor. Eurostat'a göre 2011'de AB'deki yeni işe alımlarda, geçici sözleşmelerin oranı yüzde 50 oldu. Sadece ilk adını veren 51 yaşındaki elektrikçi Jean, geçenlerde Paris'in doğusundaki Bois de Vincennes parkında küçük bir tenekede yaktığı ateşte ellerini ısıttı. Eskiden Paris'te kiraladığı küçük bir stüdyo dairede oturan Jean, belirli bir süresi olan işi bitince, kalacak başka yer bulamamış ve üç ay önce ormana sakladığı çadıra taşınmış. Jean, "Bu duruma düşeceğimi hiç düşünmemiştim. Ama sözleşmelerim bitti. Benim yaşımda yeni iş bulmak iyice zorlaşıyor" diyor.