Avrupa Bankaları Borç Vermeye Niyetli Değil

Londra - Avrupa'daki borç kriziyle uğraşanlar sadece ülkeler değil. Firmalarda krizi aşmaya çalışıyor. Kâr ve satışlar azalması, bazı firmaların faturalarını ödemesini zorlaştırıyor. Bankaların borç vermek konusunda temkinli davranması ise birçok uzmanı korkutuyor. Firmaların faturalarını ödeyecek para bulamaması ve bu yüzden de ekonomileri daha da darboğaza sokacak uç tedbirler almak zorunda kalmaları riski var. Londra merkezli araştırma kuruluşu Capital Economics'ten Jonathan Loynes, "Avrupa çapında ekonomiye güven dibe vurmuş durumda. Özel sektöre borç akışı azalıyor. Avrupa ekonomisi üstünde büyük bir baskı var" diyor. Bu baskı artıyor. Bu yıl euro bölgesi çapında ödeme aczine düşen firma sayısının (şirketin borçlarının, varlıkları ve gelirinden fazla olması) yüzde 12 artması bekleniyor. Bu durumdaki firma sayısının özellikle Yunanistan, İspanya ve İtalya'da rekor seviyede artacağı tahmin ediliyor. Öte yandan ABD'de ödeme aczi vakaları azalıyor. Avrupa'nın en büyük bağımsız petrol rafineri şirketi olan İsviçre merkezli Petroplus Holding Ocak'ta bankalar 1.75 milyar dolar borcunu ödemesini talep edince ödeme aczine (İsviçre için bu durum iflasa eşit) düştüğünü açıkladı. Şimdi uluslararası enerji şirketleri ve girişim sermayesi firmaları dâhil olmak üzere birçok şirket Petroplus'u paylaşmaya çalışıyor. PricewaterhouseCoopers'a göre yaklaşık 40 firma, Petroplus'un İngiltere'deki varlıklarını satın almak için sıraya girdi. Bu durum geleceğe dair iyi bir işaret değil. Paris merkezli bir kredi sigorta firması olan Euler Hermes'in Başekonomisti Ludovic Subran, ödeme aczine düşen firmaların üçte ikisinin iflas edeceğini söylüyor. Subran, "İş ortamı daha kötü bir duruma gidiyor" diyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) 24 Ocak'ta yaptığı açıklamada euro bölgesini ekonomisinin 2012'de yüzde 0.5 küçüleceğini tahmin ettiğini belirtti. Bu küçülme dalgası özellikle Güney Avrupa'yı vuracak. İtalya'nın yüzde 2.2, İspanya'nın ise yüzde 1.7 küçülmesi bekleniyor. Kriz ayrıca şirketlerin kârlılıklarını etkiliyor. Durgunluk, artan işsizlik, tüketici güveninin azalması ve imalat sektörünün aldığı siparişlerin dibe vurması şirketlere zarar veriyor. Özellikle tüketici odaklı şirketlerin durumu çok kötü. İngiliz perakende devi Tesco, geçen Ocak'ta 20 yıldır ilk kez kâr uyarısı yaptı. Firma 2012 kârının analistlerin tahminlerinden 709 milyon dolar daha az olacağını açıkladı. Geçenlerde icra kurulu başkanını değiştiren Fransız Carrefour ise Fransa ve Güney Avrupa'da düşen satışlardan dolayı 2011 faaliyet kârının yüzde 15 ila 20 azalacağını açıkladı. PricewaterhouseCoopers'ın Londra bürosunda şirket kurtarma uzmanı olan Brian Lochead, "Bankalar, kime borç verecekleri konusunda son derece muhafazakâr davranıyor. Avrupa'nın ekonomik sorunları da şirketlerin gelecekteki beklentilerini baskılıyor. Bir sorun diğerini tetikliyor" diyor. Bankaların sunduğu mali destekten yoksun şirketler ise, varlıklarını satıp yatırımlarını azaltıyor. Standard & Poor's açıklamasına göre, kredi notu düşük olan Avrupalı şirketlerin bu yıl 72 milyar dolar borç geri ödemesi var. Bu şirketler arasında iflas edenlerin sayısının bu yıl yüzde 8.4 artması bekleniyor. Muhasebe firması KPMG'nin İspanya'daki yeniden yapılandırma uzmanı olan Angel Martin Torres, "Şirketlerin sürdürülebilirliği yoksa ve borcu çeviremiyorlarsa, bankalar batan gemiye yatırım yapmak istemiyor" diyor. Düzenleyici kurumların borç vermeyi desteklemeyi amaçlayan adımları henüz bir netice vermedi. Avrupa Merkez Bankası'nın Aralık'ta finans piyasasına 489 milyar euroluk (639 milyar dolar) düşük faizli borç verdi. Yöneticiler, bu paranın bankaların üzerindeki kredi baskısını h afifletip b orç v ermeye başlamalarına yol açacağını umut ediyordu. A ncak b ankalar, a ldıkları parayı merkez bankasına yatırmayı tercih etti. 2012 başında Avrupa bankalarının 700 milyar dolardan fazla parayı Avrupa Merkez Bankası'nın gecelik reposuna yatırdığı açıklandı. Bu, euronun yaratıldığı 1999'dan beri görülen en yüksek seviye. Bu krizin, muhtemel şirket alımlarını beraberinde getireceği düşünülüyor. Hukuk firması Allen & Overy'den yeniden yapılandırma ve ödeme aczi uzmanı Mark Sterling, "Birçok firmanın değerli varlıkları ancak olumsuz sermaye yapıları var. Bu yüzden borcunu yeniden yapılandıramayan ancak potansiyeli olan şirketler, bu ortamda satın alımların hedefi olabilir" diyor.