Chavez'in Kahramanının Yeni Mabedi

Karakas, Venezüella - Milli kahraman Simón Bolívar'ın naşının koyulacağı beyaz fayanslarla döşeli 17 katlı mozole, çoğu kişiye "dünyanın en büyük kaykay rampası" gibi görünüyor. Diğerlerineyse otopark, alışveriş merkezi, gelin duvağı, seyir halindeki bir gemi ya da bir sinema ekranı gibi şeyler çağrıştırıyor. Bazıları ise mozole için düşündüklerini tek bir kelimeyle özetliyor: Rezalet. Ancak tasarımcıları için mozole, Venezüella Cumhurbaşkanı Hugo Chavez'in sosyalist devrimine adeta mitolojik bir ilham kaynağı olan ve ülkenin kurucusu kabul edilen Simón Bolívar'a anlamlı bir övgü niteliğinde. Aylar süren ertelemelerin ardından tamamlanma aşamasına gelen mozole projesinin başında bulunan Karakas'ın dönüşümünden sorumlu Devlet Bakanı Francisco Sesto, "Bu çok sade, ağırbaşlı ve basit bir yapı" diyor. Projenin planlandığı gibi 78 milyon dolara tamamlanacağını söylüyor. Aynı zamanda bir mimar olan Sesto, tasarımın ana fikrinin Bolívar'ın bir sözünden esinlendiğini söylüyor: "Doğduğum gibi öleceğim, çıplak." 50 metre yüksekliğindeki mozole, Bolívar'ın şu anki istirahatgâhı olan ve bir 19'uncu yüzyıl kilisesinden dönüştürülen ulusal kahramanlar anıtı National Pantheon da dâhil etrafındaki tüm yapılara tepeden bakıyor. Bembeyaz renkteki mozole, İspanya'dan ithal edilen seramik fayanslarla kaplanmış. Bu modern unsurlar, hemen önündeki geleneksel bir mimariye sahip kiliseyle güçlü bir tezat oluşturuyor. Mozole alanının yakınlarındaki John Boulton Müzesi'nde çalışan sanatçı Napoleon Pisani, mozole için, "Tam bir ucube. Hem para kaybı hem de etrafındaki her şeyle uyumsuz" diyor. Burada yaşayanların çok azı fikirlerini beyan etmekten çekiniyor. Mozole manzaralı bir bakkalda çalışan 28 yaşındaki Edwin Espinoza, "Dini bir esere ya da bir sanat eserine değil, bir alışveriş merkezine benziyor" diyor. İnşaat alanının önündeki küçük bir meydanda arkadaşlarıyla kaykay yapan 18 yaşındaki Carlos Sauza ise, "Bir kaykay rampasına benziyor. Bittiğinde buraya gelip üzerinde kayacağız" diye espri yapıyor. Ancak bir sitede güvenlik görevlisi olarak çalışan 57 yaşındaki Jorge Herrera, mozolenin Bolívar'ın şanına yaraştığını söylüyor. Herrera, "Zaten büyük, devasa bir şey olması gerekiyordu. Bir kurtarıcıya büyük şeyler yaraşır. O dünya tarihinin önde gelen isimlerinden biri" diyor. İspanya'ya karşı verilen bağımsızlık mücadelesinin liderliğini yapan Bolívar, kentin her yerinde karşınıza çıkıyor. Bazı Venezüellalılar, tıpkı bir Katolik azize dua eder gibi ona dua ediyor. Pantheon'un bir koridorundan geçerek mozoleye girer girmez, ziyaretçilerin gözleri mozolenin uçsuz bucaksız görünen yüksek tavanına takılıyor. Mekân, genişliğiyle bir katedrali andırıyor. Duvarlar ve tavan bembeyaz. En tepedeki camlardan içeri güneş ışığı sızıyor. Sedirden yapılan ve altın ve incilerle süslenen yeni bir lahit, arka uçta, bir Bolívar heykelinin önünde duruyor. Venezüella Central Üniversitesi'nin Mimarlık Fakültesi Dekanı Guillermo Barrios, "Tarihi mirasımıza nasıl bu şekilde müdahale edebilirler? Bu, çok kibirli bir tasarım" diyor.
WILLIAM NEUMAN