Bir Mahkûmun Çiğnenen Hakları

Bush yönetimince Mayıs 2002'de yakalanarak tutuklanan ABD vatandaşı Jose Padilla, yaklaşık iki yıl boyunca avukatı, ailesi ve bulunduğu askeri hapishane dışından herhangi biriyle görüşemedi. Padilla dört yıla yakın tutuklu kaldı. Gardiyanlar onu ölümle tehdit etti, saatler boyunca zincirledi, acı verici şekilde durmaya zorladı, gözlerine ve burnuna zarar veren tehlikeli dumanlara ve sağır edici gürültülere saatlerce maruz bıraktı, ciddi hastalıklarını tedavi ettirmedi ve başka birçok şey yaptı. Kesinlikle zalim, gayri insani ve korkunç olan bu muamele, ABD'nin gözaltına aldığı herkese özellikle de vatandaşlarına uygulaması gereken asgari standardın ihlali. Bunların bir kısmı işkence. Ama uğradığı muamelenin anayasaya aykırı olduğunu göstermek için Padilla'nın bunu kanıtlaması gerekmemeliydi. Hesap verilebilirlik konusunu vurgulamak için 1 dolarlık maddi tazminat isteyen Padilla, Bush'un terörizmle savaşta uyguladığı yasal politikaları tasarlayan John Yoo aleyhine dava açtı. Padilla'ya göre, kanunsuzca tutuklanıp sorgulanmasına yol açan politikaların oluşturulmasına yardım eden ve sonra da bunları savunan hukuk yazıları yazan Yoo, anayasayı ihlal etti. 2009'de California'daki federal bölge mahkemesi, Yoo'nun yargılanmaktan muaf tutulamayacağına hükmetti: Padilla'nın iddia ettiği hak ihlalleri, "adı geçen dönemde açıkça kanıtlanmıştı" ve herhangi bir "makul" federal yetkili bunu anlardı. Ama ABD Temyiz Mahkemesi Dokuzuncu Dairesi'nin üç yargıcı Mayıs başında verdikleri yanlış ve tehlikeli kararda, Yoo yargılanmaktan muaf olduğu için Padilla'nın davasının süremeyeceğine hükmetti. Oy birliğiyle alınan karara göre, düşman savaşçı ilan edilen Padilla'nın suçlanan her sanığa ve hükümlü mahkûma sağlanan koruma önlemlerini hak ettiği "tartışmasız" değil. Ayrıca gördüğü iddia edilen muamelenin, o dönemde açık bir işkence olduğunun kanıtlanmadığı söylendi. Yasa bir yıl öncesine kadar, ölçülü davranan yetkilileri korumak için onlara kısmi dokunulmazlık sağlıyordu. Yasa, yetkilileri elindeki yetkileri sorumsuzca kullanmaktan sorumlu tutarken sadece mantıklı bir insanın, ihlal ettiği hakkı bilmesi gerektiği şartını getiriyordu. Ama Yüksek Mahkeme geçen Mayıs'ta, "mevcut içtihatların" bu hakla ilgili her tür kuşkuyu "tartışmasız biçimde" gidermesi gerektiğine hükmetti. Bu uygulanamaz bir kural ve Dokuzuncu Daire'nin kararı bunun nedenini açıklıyor. İşkence ve düşman savaşçılar hakkındaki iki tartışmayı da Bush yönetimi uydurdu. İleride her hükümet, bir başka kanunsuzluğun bahanesi olarak kullanmak üzere bu içtihada güvenebilir. Bush "düşman savaşçı" sınıflandırmasını kullanarak, gözaltındaki ABD vatandaşlarının haklarının, nasıl sınıflandırıldıklarına bağlı olup olmadığına dair eskiden görülmeyen bir tartışmayı ateşledi. Tutuklulara işkence etme konusunda yakışıksız bahaneler üreten yönetim, yaptığı şey açıkça işkence olmasına rağmen işkencenin tanımına dair sahte bir tartışma başlattı. Dokuzuncu Daire bu hilelere kanmakla ve Padilla'nın uğradığı muamelenin işkence olup olmadığını tartışmakla hata yaptı. Bu muamele işkence olmasa bile gayri insani ve korkunç olması yüzünden Padilla'nın haklarını ve tutuklulara yönelik muameleyle ilgili uluslararası yasayı ihlal etti. İhlal o dönemde de geçerliydi ve Yoo'nun bunu bilmesi gerekiyordu.