Çalışanı Olmayan Vasıflı İş
Robot Yarışı Başlıyor
Geçen yıl Chicago'daki bir otomasyon fuarında Ron Potter, 250 bin dolara mal olan ve yıllık kazancı 50'şer bin dolarlık iki makine operatörünün işini yapan robotlu bir üretim sistemini tanıtmıştı. Factory Automation Systems adlı Atlanta merkezli bir danışmanlık firmasında robot teknolojisi direktörü olan Potter'ın belirttiğine göre 15 yıl ömrü olan makineler emek ve verimlilikten sağladığı tasarrufla toplam 3.5 milyon dolar kazandırıyor. ABD'l i hükümet yetki l ileriyle sanayi yöneticileri, otomasyona geçmeleri halinde bile fabrikaların değerli bir istihdam kaynağı olmayı sürdüreceklerini savunuyor. ABD tüketici elektroniği gibi gelişmiş imalat sektörlerinde rekabet edemezse ürün mühendisliği ve tasarım alanlarında da geri düşebilir. Ayrıca mavi yaka işler yitirilse bile verimli imalat yöntemleri sayesinde üretim bantlarının tasarımıyla işletiminde ve bağlı hizmetlerde yeni vasıflı işler yaratılacaktır. Robot üreticileri de sektörün başlı başına zaten bir iş kaynağı olduğunu belirtiyor. Uluslararası Robot Bilimi Federasyonu'nun geçen yıl hazırlattığı bir rapora göre robot üreticileri dünyada şimdiden 150 bin kişiyi istihdam ediyor. Fakat yeni imalat yöntemlerinde Amerika ve Avrupa'nın üstünlüğü şüpheli. Philips'in İcra Başkanı Frans van Houten, "Çinlilerin de robotlu üretime başlayacaklarını görüyorum. İmalatı yurda döndüreceksek bile bunu Çinliler o noktaya gelmeden yapmalıyız" diyor.
Daha Hızlı Üretim Bantları
Silikon Vadisi'nin kıyısındaki Tesla Motors tesislerinde sekiz robot, önlerine gelen her aracın çevresinde adeta bir bale gösterisi sergiliyor. Bir araç her istasyonda yalnızca beş dakika duruyor. Robot kolları bir insan gibi uzanıyor ve bir işten diğerine geçerken "elini" değiştiriyor. Otomobil fabrikalarındaki çoğu robot normalde bir iş yaparken Tesla'daki robotlar dört işi birden (kaynak, perçinleme, birleştirme ve parça yerleştirme) yapabiliyor. Yakında buradaki fabrikada her gün 83 Tesla S elektrikli lüks sedan araba üretilecek. Önümüzdeki yıl aynı üretim bandında spor tipi bir arazi aracı da imal edilecek, ama ondan önce robotların yeniden programlanması gerekecek. Tesla'nın fabrikası küçük olmakla beraber çok yönlü robotlarıyla önemli, sektöre örnek olabilecek bir aşamayı temsil ediyor. Bazı başka üreticilerse şimdiden daha büyük düşünüyor. Hyundai'yle Beijing Motors, Pekin dışında dev bir fabrikayı yeni tamamladı. WI Harper'dan Amerikalı risk sermayedarı Paul Chau'a göre bu fabrikanın bir özelliği var, o da rakiplerinin büyük tesislerine göre daha çok robot ve daha az insanla, üstelik Tesla'nın sahip olduğu esnekliğin aynısıyla yılda bir milyon araç üretebilmesi.
İnsanların Değişen Rolü
Josh Graves, Arizona'nın Tolleson kentinde depocu olarak çalıştığı on yılda otomasyon sistemlerinin işlerini nasıl kolaylaştırabileceğini görmüş. Fakat bunların nasıl yeni streslere ve güvensizliklere neden olabildiğini de biliyor. Çalıştığı dev tesisse Kroger süpermarketlerine kuru gıda dağıtıyor. 29 yaşındaki Graves liseyi bitirir bitirmez depoda çalışmaya başlamış. İşi gereği ağır kutuları kaldırıyor, uzun saatler çalışıyormuş. Bugünse forklifte benzer küçük bir araç kullanıyor. Başında bir kulaklık var ve oradaki bilgisayarlı sesi, bir ürünü alması veya bırakması için depoda nereye gitmesi gerektiğini söylüyor. Çalışanların "Beyin" dedikleri merkezi bir bilgisayar kullandıkları araçların hızını belirliyor. Müdürler işçilerin ne yaptığını dakikası dakikasına biliyor. California Teamsters sendikasının başkan yardımcısı Rome Aloise, çal ışanları n az bedensel iş yapmalarından ötürü kazaların azaldığını, fakat hızı bilgisayar belirlediği için stres psikolojisinin arttığını aktarıyor. Graves'in çalıştığı depo birkaç yıl önce gıda kutularını otomatik olarak saklayıp yerinden alan bir Alman sistemini yürürlüğe koymuş. Bunun sonucu olarak 106 kişi, yani işgücünün yüzde 20'si işten çıkarılmış. Kroger şimdi Tolleson'da yüksek otomasyonlu bir depo kurmayı tasarlıyor. Bazı işlerdeyse henüz otomasyon söz konusu değil. Personelin kestirilemez ortamlarda çalışmasını ve her seferinde farklı şeyler yapmasını gerektiren inşaat işleri; uçak, tekne veya arabaların içine fiberglas panellerin yerleştirilmesi gibi dokunmaya dayalı montaj işleri; sınırlı sayıda ürünün imal edildiği veya her ürünün birçok türevinin yapıldığı, robotların tekrar programlanmasının pahalıya geldiği montaj işleri gibi. Fakat liste giderek kısalıyor. Palo Alto, California'daki bir sanayi bölgesinde elektronik "gözler", küçük bir kepçe ve vakum ağızlarıyla donanmış bir robot durmadan kutuları alıp bir taşıyıcı bandın üstüne bırakıyor. Robotun teknolojisi asl ında Microsoft'un Xbox oyunlarındaki Kinect hareket algılama sistemine dayanıyor. Bu robotlar sayesinde on binlerce çalışanın bu tip işler yaptığı FedEx ve UPS gibi kuruluşlar otomasyona geçebilecek. Robotun arkasındaki Menlo Park, California merkezli Industrial Perception Inc. genç bir teknoloji şirketi ve geliştirdiği makine her dört saniyede bir kutunun yerini değiştirebilirse ilk kontratını yapacak. Mühendislerse robotun kısa sürede çok daha iyi olacağından, her saniye bir kutuyu alıp yerine koyabileceğinden emin. Şirketin kurucularından Gary Bradski , "İmalat ve dağıt ımı tamamen değiştirmenin eşiğindeyiz. Bunun münferit bir olay olduğunu düşünmüyorum, bence uzun vadede internet gibi bir etkisi olacak" diyor.
JOHN MARKOFF
EN SON HABERLER
- 1 Antikalar Ülkelerine Dönerken
- 2 Ne Kadar Gereksiz ve Ucuz da Olsa Fikirler Tutabilir
- 3 Eski Şehir Göçmenler Sayesinde Canlanıyor
- 4 Yapımı Geciken Berlin Havalimanı Turist Çekiyor
- 5 Vergi Kaçakçılığına Karşı Piyango Çözümü
- 6 Umut Yolculuğu Ölümle Bitti
- 7 Atina'da İşsizlerin Acıları Duvara Yansıyor
- 8 'Kupayı Engelleyeceğiz'
- 9 Yabancı Otomotiv Şirketlerinin Çin Pazarındaki Payı Artıyor
- 10 Dev Ekranları Kontrol Savaşı